Divyadeep 1970 Varsh 07 Ank 05

Author(s): Chitrabhanu
Publisher: Chandulal T Shah

Page 6

૬
સુષુપ્ત કામને પાષા. આમ અનેક રીતે પ્રચ્છન્ન વેશે મેાહુ કામ કરતા જ હાય છે. કારણ કે જૂની જન્મજન્મની ટેવ છે.
એક માણસે મિલિટરીમાં ૬૦ વર્ષ સુધી હા,
નેાકરી કરી, એ નિવૃત્ત થયા. એક દિવસે ઘરમાં દૂધ ઢળી જતાં એ બહાર દૂધ લેવા ગયેા. દૂધની તપેલી લઈને આવતા હતા ત્યાં માજુના મેદાનમાં સૈનિકેાની કવાયત parade ચાલતી હતી. એટલે સૈનિકાના વડાએ Commander in Chiefએ હુકમ કર્યા: “Attention" ‘સાવધાન.’ આ શબ્દ એના કાને પડતાં જ એ પણ Attention કરીને ઊભા રહી ગયા. હાથમાંથી તપેલી પડી અને બધું દૂધ ઢળી ગયું. ત્યાં એને ખ્યાલ આવ્યે: અરે, હું કયાં નોકરીમાં છુ...! હું તે પેન્શન ઉપર છું, મને કહેનાર કાણુ ? સાવધાનની આજ્ઞા તા પેલા સૈનિકાને આપવામાં આવી હતી, મને શુ ?
એ હસી પડચેા. ટેવ કેવી વસ્તુ છે? આટલા વર્ષો સુધી સૈન્યમાં કામ કર્યું. એટલે આ ટેવ પડી ગઇ. Attention કહે એટલે એ હુકમ માનવા એ તે સૈનિકાને ધર્મ ખની ગયે હતા. એના રમેશમમાં આ સ`સ્કાર પડી ગયા હતા.
આ સંસ્કારની, આ ટેવની, આ પડી ગયેલી રૂઢિઓની અસર છે.
આ સંસ્કાર ગયા વિના મેાક્ષના દ્વારમાં પ્રવેશ કેમ મળશે? ખધે લાગવગ ચાલે, ઓળખાણ ચાલે, ચીઠ્ઠીથી કામ થઇ જાય પણ આ એક જ સ્થાન એવું છે જ્યાં બધા સંસ્કારે જાય તે જ મેાક્ષમાં પ્રવેશ થાય.
દ્દિવ્ય દીપ તમારી સ્મૃતિમાં અને તમારા શાન્ત ચિત્તમાં ગુજન કરતા હાવા જોઇએ. સમુદ્ર તટે બેઠા હા, પ્રભાતના સમયમાં બગીચામાં ફરવા નીકળ્યા
એકલા પડયા હા કે પછી મધરાતે નિદ્રા
ઊડી જવાથી પથારીમાં આળેાટતા હા તે વખતે આ શ્લોકને, એક જ શ્લેાકને વિચારો, વિચારીને વાગાળે અને એથી તમારી જાતને પ્રબુદ્ધ કરે. એ ચિંતનમાંથી જીવનનુ નવનીત નીતરશે.
માટે આ સંસ્કારોને નિર્મૂળ કરવા માટે જ્ઞાનસારનાં પ્રવચનેા વાર વાર સાંભળવાં પડશે. માત્ર સાંભળવાથી જ નહિ પણ આ શ્લોકા
ઘાસ બધા જ ખાય છે પણ ગાયા, ભેશે પહેલાં ખાઈ લે છે પછી શાંત પળેામાં વાગેાળે છે. રાત્રે સામે ખાવાનું કાંઇ ન હેાય પણ એનુ માઢું ચાલતું જ હોય છે, ફીણ આવતાં જ હાય છે. ખાધેલુ' એ વાગેાળી રહ્યાં હાય છે તેા જ એમાંથી દૂધ થાય છે.
એમ તમે અહીં જે શ્રવણ કરે છે એ તો ભાજન કર્યુ” છે, પણ વાગાળવાનુ તેા હજી
બાકી છે.
આજે નજર પુગળ તરફ દોડી રહી છે. આંખ ભલે ઘરડી થાય, પણ મન તેા પુદ્ગલાભિનન્દી છે. એ રિસેપ્શનમાં જાય તા એની આભૂષણેા, સૌન્દર્ય અને ઝાકઝમાક તરફ દોડી જવાની. આંખમાં એવા સ’સ્કાર પડયા છે કે થાકે નહિ.
નજર
અનાદિકાળથી પુદ્ગલ તરફ્ની રુચિ છે પછી થાક કયાંથી ?
પુદ્દગલમાં સ્થિર થયેલા મનને પાછું વાળવા માટે પૈસા અને પ્રભુ નજર સામે હાય તે હવે પ્રભુમાં સંસ્કાર દૃઢ કરવાના છે. આજે પૈસા મુખ્ય (prominent) થઈને બેઠો છે. તે વિવેકહીનતા છે. કયે ઠેકાણે કાને મહત્ત્વનું સ્થાન આપવુ અને કાને ખીજુ સ્થાન આપવુ એને ખ્યાલ હાવા જોઈએ. પ્રથમ કેણુ અને દ્વિતીય કાણુ ?