Dhananjay Nammala

Author(s): Hitvijay
Publisher: Harshpushpamrut Jain Granthmala

Page 184

|
(૧૫૯)
શબ્દ બનાવવાની રીત (૧) દેવવાચક શબ્દની પાછળ વાવાચક શબ્દો જેવાથી
સંસ્કૃત ભાષાનાં નામ બને છે જેમકે અમારતી, શીર્વાગી ઇત્યાદિ. નેત્રવાચક શબ્દોની પૂર્વે ૩૫ જોડવાથી ચશ્માનાં નામ બને
છે. જેમકે-૩નેત્રમ, ૩ ફુઃ ઇત્યાદિ. (૩) નેત્રવાચક શબ્દોની પાછળ જળવાચક શબ્દો જોડવાથી
આંસુનાં નામ બને છે. જેમકે-નેત્રગમ્, નયનાડુ ઇત્યાદિ. નેત્રવાચક શાબ્દોની પાછળ વસ્ત્રવાચક શબ્દો જોડવાથી આંખની પાંપણ–પોપચાનાં નામ બને છે. જેમકેનેત્રવસ્ત્રમ્, નયના: ઇત્યાદિ. નેત્રવાચક શબ્દોની પાછળ કર્ણવાચક શબ્દો જોડવાથી
સાપનાં નામ બને છે. જેમકે –ત્રશુશ્રવા, ટઃ ઈત્યાદિ. (૬) કર્ણવાચક શબ્દોની પાછળ રન, રહિત, વર્જિત ઇત્યાદિ શબ્દો
જોડવાથી સાપનાં નામ બને છે. જેમકે – હીના, શોત્રહિત, શ્રતિવર્જિતઃ ઇત્યાદિ. સપવાચક શબ્દોની પાછળ શત્રુવાચક શબ્દો જોડવાથી ગરુડ, નેળિયો અને મેરનાં નામ બને છે. જેમકે– સતિઃ , . નારિ, હિરો ઈત્યાદિ. પૃથ્વીવાચક શબ્દોની પાછળ દેવવાચક શબ્દો જોડવાથી બ્રાહ્મણનાં નામ બને છે. જેમકે –મૂવેવ, પરામર: દયાદિ. પૃથ્વીવાચક શબ્દોની પાછળ પુત્રીવાચક શબ્દ જોડવાથી
સીતાનાં નામ બને છે. જેમકે પૃથ્વીમુતા, પરીવન્યા ઈત્યાદિ. (૧૦) વસ્ત્રવચક શબ્દની પાછળ ગૃહવાચક શબ્દો જોડવાથી તંબુનાં નામ બને છે. જેમકે–
વ મ્, મન્દિરમ્ ઇત્યાદિ.