Book Title: Dadashri Kalayansagarsuri Nirvan ras Mul tatha Samiksha Author(s): Lavanyachandra Gani, Kalaprabhsagar Publisher: Z_Arya_Kalyan_Gautam_Smruti_Granth_012034.pdf View full book textPage 1
________________ યુગપ્રધાન દાદા શ્રી કલ્યાણસાગરસૂરિ નિર્વાણુ રાસ [મૂળ તથા સમીક્ષા] કર્તા : વાચક લાવણ્યચણિ સૌંપાદક : મુનિ શ્રી ક્લાપ્રભસાગર મ. સા. શ્રી કલ્યાણસાગરસૂરિ નિર્વાણુ રાસ'ની એક નકલ બિકાનેરવાસી શ્રી અગરચંદ નાહટા પાસેથી તા. ૧૫-૧-૭૯ ના પ્રાપ્ત થયેલી આ વિરલ શ્રૃતિ પ્રાપ્ત થતાં અને તેમાંની પ્રાપ્ત થતી પ્રમાણભૂત હકીકતા જોતાં આનંદ અનુભવ્યા. શ્રો કલ્યાણસાગરસૂરિ જેવા પ્રતિભાસંપન્ન અને શાસનપ્રભાવક પૂ. આચાર્યશ્રીની જન્મતિથિ અંગે પ્રવતતા મતાંતર અંગે સુખદ અંત લવનાર વૈશાખ સુદ ૬-જન્મતિથિનુ ૧ આ ખીજુ` પ્રમાણુ પ્રસ્તુત કૃતિમાંથી પ્રાપ્ત થાય છે; જ્યારે સ્વધિ અંગે આ જ ઐતિહાસિક કૃતિમાં સ. ૧૭૧૭, આસેા સુદ ૧૩ ની તિથિનેા ઉલ્લેખ મળતાં એક નવી જ વિગત સર્વ પ્રથમવાર પ્રાપ્ત થાય છે. અને આ પ્રથમ વાર જ પ્રકાશિત થાય છે. આજ સુધીમાં પ્રાપ્ત થયેલા ઉલ્લેખા મુજબ વૈશાખ સુદ ૩–એ કલ્યાણાગરસૂરિની સ્વતિથિ મનાય છે. પણ હવે, આ માન્યતા સુધારવી રહી, એમ આ નિર્વાણુરાસથી જ્ઞાત થાય છે. 'સં. ૧૭૨ ૮ વર્ષે વિશાલ સુદ્રી રૂપશુ.” એવેના ઉલ્લેખ પ્રસ્તુત રાસને અંતે છે. એટલે શ્રી કલ્યાણસાગરસૂરિના સ્વગમન બાદ તરત જ આ રચના થયેલી છે. શ્રી કલ્યાણસાગરસૂરિના પટ્ટધર શ્રી અમરસાગરસૂરિના રાજ્યમાં પં. શ્રી ઉત્તચંદ્રના શિષ્ય વાચક શ્રી લક્ષમીચંદ્રના શિષ્ય વાચક શ્રી લાવણ્યચંદ્રજી આ રાસના રચિયતા છે. પ્રારંભમાં ભૂજ (કચ્છ)ના શ્રી ચિંતામાંણ પાર્શ્વનાથને મગલ રૂપે યાદ કરવામાં આવ્યા હેાઈ રચના સ્થળ ભૂજ છે, એ સ્પષ્ટ થાય છે. શ્રી લાવણ્યચદ્ર રચિત વીરવંશાનુક્રમ સંસ્કૃત પદ્યબદ્ધ સક્ષિપ્ત પટ્ટાવલી' પ્રાપ્ત થાય છે. તેમણે રચેલુ” ‘પાસ જિંદ પ્રસિદ્ધ સિદ્ધ ગેડીપુર મંડણુ...' એ ગાડી પાર્શ્વનાથનુ અતિહાસિક ચાઢાળિયુ શ્રી અચલગચ્છના ઘણા આરાધાને કંઠસ્થ હેાય છે. તે સિવાય તેમની સાધુવંદના-સાધુગુણુભાસ તથા અન્ય કૃતિઓ પણ પ્રાપ્ત થાય છે. તે ઉપરથી તેએ એક શ્રદ્ધેય અને માન્ય કવિ સિદ્ધ થાય છે. ગ્રંથ રચના ઉપરથી તેમની તૈયાતિ સ, ૧૭૧૭ થી સં. ૧૭૬૩ સુધી તે નિશ્ચિત જ છે, Jain Education International આ રાસના કર્તા લાવણ્યચંદ્રજી પાયઃ શ્રી કલ્યાણસાગરસૂરિના સ્વર્ગગમન વખતે ભૂજમાં હાજર હશે, એમ રાસમાંનું હૃદયદ્રાવક વર્ણન વાંચતાં લાગે છે. તેઓ શ્રી કલ્યાણસાગરસૂરિ સાથે ભૂજમાં ચાતુર્માસ રહ્યા હશે. ૧૮ મા સૈકાના ઉત્તરાÖમાં તે વખતની પ્રચલિત જૂની ગુજરાતીમાં ૧૦ ઢાળ અને લગભગ ૧૧૩ કડિકા પ્રમાણુ આ રાસના ઉતારા શ્રી અગરચંદ નાહટાએ વર્ષો પહેલાં ઉજ્જૈનના શ્રી ચંદ્રસાગર૧. પ્રથમ પ્રમાણે માટે જુએ: આ ગ્રંથમાં અન્યત્ર પ્રકાશિત ‘શ્રી કલ્યાણસાગરસૂરિ સ્તુતિ.’ શ્રી આર્ય કલ્યાણ ગૌતમ સ્મૃતિગ્રંથ For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.orgPage Navigation
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 ... 14
