________________
संस्कृतटीका-भाषाटीकासमेतः। (११७ ) कीर्ति फैले तथा पापग्रहसे युक्त हो तो पीडा ( क्लेश ) से युक्त जीविका मिले, यहां जैसे सप्तम स्थानपर से विचार किया है वैसाही अष्टम स्थानपरसे भी विचार करना चाहिये ॥ १६४ ॥ तुर्थ पश्यति तुर्यपोऽस्ति निहितं करेऽपि तस्मिन्भवेन्नप्राप्तिःखलु खेचरे च सदधिष्ठानं तदिदौ स्थिते॥ स्वामिप्रेक्षणवनितेऽपि च तदस्तित्वं न तद्वार्षिके लाभश्चन्द्रयुगीक्षणेन रहितं पूर्ण च चंद्रेक्षणम् १६५ __सं० टी०-एकैकाकिन्यपि तुर्येपि चतुर्थाधिपती तुर्य चतुर्थ स्थानं पश्यति निहितमस्ति निधानमस्तीति वाच्यम् । क्रूरे च तस्मिन् चतुर्थाधिपे क्रूरे तुर्थ पश्यति स्थिते वाऽस्ति निहितं परं तस्य न प्राप्तिनं भवेदित्यर्थः। खेचरेऽन्यस्मिन्सूर्यप्रभृतिकग्रहे तत्र स्थिते वा निहितं निधानं सदधिष्ठानं साधिष्ठायकमस्ति तथा स्वामिप्रेक्षणवर्जितेऽपि तुर्थे नापि दृष्टे चतुर्थे इन्दौ चन्द्रमसि तत्र वा स्थिते वीक्षिते वा नीचे वाऽस्तमिते वा तदस्तित्वम् तस्य निहितस्यास्तित वाच्यम् । परं चन्द्रयुगीक्षणेन रहिते तुर्थस्थाने लाभस्थाने वा इति विशेषः । चन्द्रयोगपूर्णेक्षणेन विना तद्वार्षिके न लाभः पूर्ण च चन्द्रेक्षणं निधानप्राप्तौ ॥ १६५ ॥ ___अर्थ-कोई पूछे कि, अमुक स्थानमें गाडा द्रव्य है या नहीं ? वहाँ चतुर्थभावका स्वामी चौथे स्थानको देखता हो तो द्रव्य है ऐसा कहना और यदि चतुर्थ स्थानपर पापग्रहकी भी दृष्टि आदि हो तो द्रव्य है
"Aho Shrut Gyanam"