________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
૨૨]
[ શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ: ૨ અંક ૧૨, ૧૬ ઓકટોબર ૨૦૦૨
વિદેશના જૈન યાત્રાળુ માટે ‘શત્રુંજય ગિરિ તીર્થ (પાલીતાણા) જેટલું જ તાલધ્વજ તીર્થ શ્રદ્ધેય છે. ચોતરફ દૂરથી સપાટ પ્રદેશમાં ‘ઝુલતા તોરણ સમા' ઉજ્જવળ જિનમંદિરોથી શોભી ઉઠતો
તાલધ્વજ ગિરિ પરના જૈન મંદિરો :-દેશ−| દેરાસર તેની ફરતાં બાવન જિનાલયો તથા | ચિંતામણી પાર્શ્વનાથના દેરાસરના ભવ્ય દર્શન તેમજ પશ્ચિમ દિશાએ શત્રુંજય ગિરિરાજ દૃષ્યમાન થાય છે.
તળાજા ડુંગરનો દેખાવ નૈસર્ગીક સૌંદર્યથી અદ્ભૂત જણાય છે. તળાજા નદીના તીર પાસે જ ચોતરફ ભવ્ય ગુફાઓથી શોભતા તાલધ્વજ ગિરિની વિવિધ ટુંક પરના આજના જૈન મંદિરો અનુપમ આસ્થા ધરાવે છે.
|
ડુંગરની ટોચ પરની ચૌમુખજીની ટુંક - તાલધ્વજ ગિરિ શિખર પર દૂર દૂર સુધી ગગનમાં ધજા ફરકાવતું ચૌમુખજીનું જિનાલય અતિ પ્રાચીન હોવાનું મનાય છે. આ જિનાલયમાં ભરત મહારાજાએ પધરાવેલ શ્રી આદિશ્વર ભગવાનની પાદુકા તેની પ્રાચીન અવસ્થામાં હતી. આ સિવાય | કોઈ પ્રતિમાજી ન હતા. આજથી લગભગ પોણા | બસો વર્ષ પહેલાં સંવત ૧૮૭૭માં રાધનપુરના / જૈન શ્રેષ્ઠિઓએ આ દેરાસરમાં શ્રી અભિનંદન, શ્રી અજિતનાથ, શ્રી સુપાર્શ્વનાથ અને શ્રી મહાવીરસ્વામી ભગવાનની પ્રતિમાઓ ચારેય દિશાએ ‘‘ચૌમુખજી રૂપે'' પ્રતિષ્ઠિત કર્યા હતા.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ચૌમુખજીની ટુંક પરથી ચોતરફ નૈસર્ગીક સૃષ્ટિ ડુંગરની તળેટીમાં વસેલ તળાજા નગર તેમ જ ડુંગરની વચ્ચેની ટુંક પર શ્રી સુમતિનાથ
=
શ્રી સાચાદેવ સુમતિનાથ ભ.ની ટુંક :– ચૌમુખજી જિનાલયની નીચે ઉતરતા ડુંગરની વચ્ચે ટુંક પર આવેલ શ્રી સુમતિનાથ ભગવાનનું દેરાસર બા૨માં સૈકાનું અતિ પ્રાચીન જિનાલય મનાય છે. વસ્તુપાળ તેજપાળ દ્વારા આ જિનાલય બંધાવ્યાનું કહેવાય છે. અને ૧૯મી સદીમાં તેનો જીર્ણોદ્ધાર થયેલ છે. આ સમયમાં ડુંગરની તળેટીમાં રહેતા એક કંડોળીયા બ્રાહ્મણના ઘરનો પાયો ગાળતા તેમાંથી મળી આવેલ સંપ્રતિ મહારાજના સમયની ૩૧ ઇંચની શ્રી સુમતિનાથ ભગવાનની ભવ્ય પ્રતિમાને સંવત ૧૮૭૨ના વૈશાખ સુદી ૧૩ના શુભ દિને વિધિપૂર્વક પ્રાણ પ્રતિષ્ઠા કરીને સ્થાપિત કરી અહિં આગળ દીપ પ્રગટાવ્યો હતો. જેની જ્યોત કેસ૨ વર્ણી થાય છે.
મૂળનાયક સાચાદેવ ભગવાન સુમતિનાથના દેરાસર ફરતે આજથી ૫૫ વર્ષ પહેલાં બાવન જિનાલયો બંધાવી તેમાં વિવિધ શ્રદ્ધેય ભગવાનોની પ્રતિમાજીઓ પધરાવવામાં આવી છે. શ્રી સુમતિનાથજી દેરાસર સામે ભગવાન શ્રી મહાવીરસ્વામીનું જિનાલય છે. તેમજ પાછળ દક્ષિણ ભાગે શ્રી જગવલ્લભ પાર્શ્વનાથ જિનાલય
ચૌમુખજી જિનાલયની બાજુમાં જુનો કીર્તિસ્તંભ આવેલો હતો. સંવત ૨૦૦૦ના વૈશાખ વદી ૧૦ના રોજ ભાવનગરના નેક
બાવન
નામદાર મહારાજા સાહેબશ્રી કૃષ્ણકુમારસિંહજી | છે. ડુંગર ઉપરની ચૌમુખજીની ટુંક પરથી શ્રી સુમતિનાથ દેરાસર તેની ફરતાં જિનાલયોનું વિહંગમ દૃશ્ય ભારે પ્રતિકર લાગે છે.
(K.C.S.I) શ્રી તળાજા તીર્થની યાત્રાએ પધારતાં તેમની યાદગીરીમાં જૈન સંઘ દ્વારા આ કીર્તિ સ્તંભનો જીર્ણોદ્ધાર કરવામાં આવેલ હતો.
(ક્રમશઃ)
For Private And Personal Use Only
