________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
www.kobatirth.org
૩૮]
[શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ
કલ્યાણનાં સૂત્રો ૧. “સપ ઝેરી છે, માટે એ ભયંકર છે, એથી ચેતતા રહેજો...એમ કહેનારને, એટલું કહેજો કે, સાથે આટલું ઉમેરતો જા. માણસ, માનવતા ભૂલે તો એ મીઠો હોવા છતાં વધુ ભયંકર છે, ઝેરી સપ તો અજ્ઞાનતાથી કરડે છે, પણ માનવતાવિહોણો મીઠે માણસ તે જાણી બૂઝીને કરડે છે. માત્ર કરડવાના પ્રકારમાં જ ફેર છે, પરિણામ તો બન્નેનું સરખું જ છે.
૨. જ્યાં પ્રકાશ છે ત્યાં અન્ધકારને સ્થાન નથી ને જ્યાં અન્ધકાર છે ત્યાં પ્રકાશ ન સંભવે તેમ જ્યાં જ્ઞાન છે ત્યાં વાસનાને સ્થાન નથી ને જ્યાં વાસના છે ત્યાં જ્ઞાન ન સંભવે !
૩. તરતાં શીખીને જ તારવા જ નહિતર તમેચ ડૂબશો ને સામાને પણ ડૂબાડશો તેમ પોતાની જાતને સુધારીને જ બીજાને સુધારવા જજો, નહિતર તમેય બગડશો ને બીજાનેય બગાડશે.
૪. લોકમાનસ એવા પ્રકારનું છે કે, એ પારકા દેશે ગણ્યા કરે પણ પિતાને તો એક પણ દેષ યાદ ન કરે, પણ આપણે આપણું માનસ એવું કેળવવું જોઈએ કે જેથી આપણને આવા પ્રકારની વિચારણ આવે : “મારા આ દોષો બતાવનાર, આ મારો ઉપકારી છે, એણે મારા દે ન બતાવ્યા હોત તે હું કેમ સુધરત ?” લેકમાનસ કદાચ આપણે ન સુધારી શકીએ પણ આપણે આપણું માનસ તો સુધારી શકીએ ને?
૫. કૌધના અગ્નિને શાન્ત કરવા સમતાનો ઉપયોગ કરો. માનના પર્વતને ભેદવા નમ્રતાનો સહારો લે. માયાની ઝાડીને કાપવા સરળતાનું સાધન વાપરો, લોભને ખાડો પૂરવા સંતેષની સલાહ લે. - ૬. તમે જયારે દુઃખમાં સપડાઓ ત્યારે આટલો વિચાર કરજો : “એ મને માર્ગદર્શન કરાવવા કેમ નહિ આવ્યું હોય ? ” કારણ કે જીવન દ્રષ્ટાઓ કહે છે કે ઠોકરો પણ કો'કવેળા માગ. દર્શક હોય છે? દુઃખ એ સમયે તમને માત્ર આટલી જ નમ્ર શિખામણ આપશેઃ ભાઈ ! આ દુઃખ એટલે તે કરેલાં કામનો જ પડે છે !
છે. આજના લેક માનસમાં એક ઉગ્ર ભાવના પ્રવર્તે છે. કઈ પણ કાર્યનું ફળ શીધ્ર મળવું જોઈએ, આ ઉગ્ર ભાવનાને લીધે માણસની નજર ફળ તરફ જાય છે. પણ કાર્યની નકકરતા વિસરાઈ જાય છે, પરિણામે નક્કર કાર્ય પણ બનતું નથી ને ચિરંજીવ ફળ પણ મળતું નથી.
૮. એ દિવસ તું કેમ ભૂલી ગયો? જ્યારે તારું શરીર રોગથી ઘેરાઈ ગયું હતું ને પલંગમાં પડયે–પડયે તું આ રીતે ગણગણતો હતો કે હે ભગવાન ! મને બચાવ. હું સાજો થઈશ એટલે તારું ધ્યાન ધરીશ, પરોપકાર કરીશ, ધમની આરાધના કરીશ, સદાચાર ને સદ્દવિચારમાં જિંદગી વ્યતીત કરીશ અને આજે તું સાજો થયે એટલે એ પ્રાર્થનાને સાવ વિસરી ગયે ? ભલા માનવ? આના જેવું બેવચનીપણું બીજું કયું હોઈ શકે ? પણ યાદ રાખજે, આ બે વચનપણથી કુદરતની કુર મશ્કરી કરનારને, કુદરત પણ દુર રીતે જ શિક્ષા ફટકારે છે.
૯. કમ બે પ્રકારના હોય છે અધમ ને ઉત્તમ! ફળની ઈચ્છાથી કરેલું કામ અધમ ગણાય અને ફળની આકાંક્ષા-ઇચ્છો રાખ્યા વિના, કતવ્યબુદ્ધિથી, કરેલું કમ ઉત્તમ ગણાય.
મુનિરાજશ્રી ચંદ્રપ્રભસાગરજી મહારાજ.
For Private And Personal Use Only
