________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
www.kobatirth.org
ઉપાધ્યાયજી મહારાજે જાણ્યા. શ્રી ઉપાધ્યાયજી કૃતિઓ ન્યાય, વ્યાકરણ, મહાકાવ્ય, અલંકાર, મહારાજમાં કવિત્વ, પ્રતિભા, અજોડ વિદ્વત્તા પત્ર, કેશ, ઉપદેશ અને આગમિક સાહિત્યને હતાં પણ આનંદઘનજી મહારાજના સમાગમથી લગતી છે. તેઓનું જીવન અધ્યાત્મના રંગે રંગાયું.
ધર્મ-સંગ્રહના કર્તા ઉપાધ્યાયજી શ્રી માનવિ. સં. ૧૭૪૩ની સાલમાં શ્રી ઉપાધ્યાયજી વિજયજી ગણિવરે જેમને “મારિત શ્રુતકેવળી યશોવિજયજી મહારાજનું ચાતુર્માસ દર્ભાવતી કહીને બીરદાવ્યા છે. જૈન કવિશ્રી જ્ઞાનવિમલનગરીમાં (ડાઈમાં) હતું. આ છેલ્લા ચોમા- સૂરીજી છે જેમને “વાચક રાજ” કહીને વખાણ્યા સામાં નવા શિષ્યો સાથે હતા. છેલ્લે છેલ્લે છે. કવિવર શ્રી કાંતિવિજયજી મહારાજે જેમઅણસણને સ્વીકાર કરીને ખૂબજ સમાધિ પૂર્વક ના માં “કુર્ચાલી શારદા” અને “લઘુહભિદ્ર”નું સ્વર્ગવાસ પામ્યા.
દર્શન કર્યું છે એવા અઢારમી સદીના તાદિક શ્રી ઉપાધ્યાયજી મહારાજનો સર્જનનો અને દાર્શનિક, ન્યાયાચાય અને ન્યાયવિશારદ સરવાળો ધરખમ છે. સંસ્કૃત, પ્રાકૃત, હિન્દી, ઉપાશ્વાય શ્રી યશવિજય મહારાજ સાહેબને ગુજરાતી અને મિશ્ર ભાષામાં લગભગ ૩૦, કોટિ કોટિ વાર વંદના. કૃતિઓનું સર્જન કરેલ છે. જેમાંની કેટલીક
એકને જીતે કેશીકુમાર શ્રમણે એક દિવસ ગૌતમ ગણધરને પ્રશ્ન કર્યો.
તમે હજારે શત્રુઓની વચ્ચે રહો છે. તેઓ તમારા પર હુમલો પણ કરે છે. છતાં તમે કેવી રીતે વિજયી થાઓ છો ? ”
ગૌતમ ગણધરે કહ્યું, “પહેલા હું મારા એક શત્રુને જીતું છું. પછી સહેલાઈથી ચારને જીતી લઉં છું. ચાર તાબે થઈ જાય, એટલે દશ પર હલે કરું છું ને વિજય મેળવું છું. પછી તે હજારોને ક્ષણભરમાં હરાવી દઉં છું.”
કુમાર શ્રમણે કહ્યું, “એ શત્રુઓ કયા કયા? ”
ગૌતમ બેલ્યા :- “ પહેલા તો સૌથી મોટો મારો અહંકારી આત્મા. એને જતું એટલે કેધ, માન, માયા, લેભ એ ચાર તરતજ જિતાય છે. એ ચારને જીતી લઉં એટલે પાંચ ઈન્દ્રિના પાંચ સારા અને પાંચ પેટા વિષયે જીતી શકાય છે. આ દશ શત્રુઓને જીત્યા એટલે હજારે શત્રુઓની પરવા રહેતી નથી. હું પછી શાતિથી ભ્રમણ કરી શકું છું.
વિષવેલ ! ભવતૃણું ! હે ગૌત! માણસના હૃદયમાં એક વિષવેલી ઉગે છે, કુલે છે, ફળે છે, અને તમે કેવી રીતે કાપી? એનું નામ શું?”
પહેલાં એ વેલને કાપી, પછી મૂળથી ઉખાડીને ફેંકી. પછી એના વિષફળ મારે ચાખવાનાજ ન રહ્યાં. એ વિષવેલનું નામ છે ભવતૃષ્ણા !” ડે. કુમારપાળ દેસાઈ
મોતીની ખેતી’ માંથી
૧૨૬]
[આત્માનંદ પ્રકાશ
For Private And Personal Use Only
