________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
નાક, આંખ અને કાન ઇન્દ્રિય વિનાના નિકૃતમ પાના ઉદયાળા મને છે છેદન-ભેદન- તાડનદડન તથા માઁન થવા છતાં પણ એકસ્થાનેથી
લાખ જીવાયેાનિમાં કેવળ મનુષ્યા જન્મે છે. તેમ છતાં સર્વ માનવેાની લાયકાત એક સમાન ન હાવાથી બધાય મેક્ષની જાણકારી આરાધના અને ખીજા સ્થાને જઇ શક્તા નથી. વિકળેન્દ્રિય (બે-પ્રાપ્તિ મેળવી શક્તા નથી. જેમકે:- ૫૬ અન્તદ્વીપ અને ૩૦. અક ભૂમિમાં જન્મેલા મનુષ્યા યુગલિકો-યુગલિયા હેવાના કારણે ક્ષેત્ર પ્રધાન હાવાથી લેાકેાત્તર ( જૈનશાસન) ધર્મને સમજી પણ શકતા નથી તે આરાધનાની વાત જ ક્યાં રહી ? બેશક ! તેએ પુણ્યકમી હોવાથી તે તે ક્ષેત્રે ના કલ્પવૃક્ષે તેમની સમ્પૂર્ણ ઈચ્છાઓને ગમે ગમે ત્યારે પણ પૂર્ણ કરતાં હાવાથી તેમને કોઈ પશુ વસ્તુના સ ંગ્રહ કરવાના પરિગ્રહ રાખવાના, કે પેટી-પટારા, ત ળા-કુ'ચી વગેરેની આવશ્યકતા પડતી નથી, માટે તેમના જીવનમાં વૈર-વિરોધ. અને કષાયેના અસાવ હેવાથી મૃત્યુ પામ્યા પછી દેલેકના માલિક બનવા પામે છે.
ત્રગુ-ચાર ઇન્દ્રિયવાળા જીવા)ની ૨+૨+૨=૧, લાખ જીવાયેનિમાં અળસીયા, કીડી, મકોડી, માળી જ, લીખ મચ્છર આદિના જીવે જન્મે છે. પંચેન્દ્રિયતિય ચ જીવા, ૪, લાખ યુનિમાં જન્મે છે જેમાં ગાય, ભેંસ, હાથી, હરણ વગેરે ચાર પગા કબૂતર ચકલા વગેરે આકાશમાં ઉડનારા સવ વગેરે છાતીથી અને નાળીય ગરાલી વગેરે હ થથી અને માછલા આદિ પાણીમાં ચાલનારા જીવે છે. ‘ નીવા શીવણ્ય મક્ષળમ્ ” આ ન્યાયે ઉપરના જીવેા એક બીજાના ભક્ષ્ય અને ભક્ષક બની અથનીય વેદનાઓને ભાગવતાં કાંઈપણ સુખને જોયા વિના પેત પેાતાના અવતારો પૂર્ણ કરે છે. ૪ લાખ જીવાયેાનિના નારકજીવા પૂર્વભવના આચરેલા પાપમાંથી એટલા બધા દખાયેલા છે કે એક સમય સુધી પણ સુખશાંતિને અનુભવ કરી શક્તા નથી ૪ લાખ જીયેાનિમાં ચાર નિકાયના કરે।ડો-અબજોની સંખ્યામાં દેવા જન્મે છે. યદ્યપિ એમનું જ્ઞાન ખળ અને પુણ્ય મળ પ્રશંસનીય હાય છે. તથાપિ પુણ્યકર્મોથી મેળવેલા ભાગવિલાસાના કારણે તેમનું જ્ઞાનખળ આત્માના ઉત્થાન માટે કામે ન આવતાં, વિષય વિલાસ-અમનચમન, જૂદા જૂદા વેષ પરિધાન અને ક્રિડએમાં આયુષ્ય પૂર્ણ થાય છે. ઉપર પ્રમાણેના બધાય જીવાત્માએને ધર્મની પ્રાપ્તિ પ્રાયઃ કરીને અશકય હાય છે કેમકે, તેમની ભવિતવ્યતા જ તેવા પ્રકારની નિર્મિત થયેલી હાવાથી હુજારા પ્રયત્ના કરવામાં આવે. તે પણ તેમની એધસ'જ્ઞ! હિ'સકભાવ, દ્વેષ કે રાગભાવ અને પુણ્યના ભાગવટો હરડાલતમાં પણ છુટી શકે તેમ નથી.
ઉપર પ્રમાણેની પર + ૬ + ૪ +૪+ ૪ = ૭૦ લાખ જીવાચેનિને બાદ કરતાં શેષ ૮૪-૭૦=૧૪
૧૨]
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
આ રીતે યુગલિક મનુષ્યાને બાદ કરતાં શેષ પાંચ ભરત, પાંચ ભૈરવત અને પાંચ મહાવિદેહના ૧૬૦ વિજયામાં ઉત્પન્ન થયેલા ભાગ્યશાળીએ જ જૈનધર્મને જાણી અને આરાધી શકે છે. તેમ છતાં સિંહણના દૂધને ધારી રાખવા માટે સુવણુ પાત્રની આવશ્યકતા નકારી શકાતી નથી તેપ્રમાણે મોક્ષદાયી, ભવભ્રમણ મટાડનાર, જીવને ધામિક મર્યાદામાં રાખનાર. અજ્ઞાનરૂપ અંધકારને ભગાડ નાર અને મેહજાળને છેદનાર જૈન ધર્માંની પ્રાપ્તિ અને આરાધના બધાય મનુષ્યા લાયકાતની તરત મતાના કારણે કરી શકતા નથી. કેમકે અલભ્યતા જાતિભવ્યતા અને દૂર ભવ્યતા તેમની સત્તામાં પડેલી હાવાથી તેએ તથા પ્રકારની યાગ્યતાવાળા હાતા નથી. જેમકે
(૧. અનાર્ય દેશમાં જન્મેલા મનુષ્ય સ્વભાવથી જ હિં'સ–શિકારી માંસભેાજી, પરસ્ત્રીગામી, શરાબપાન કરનારા, નિકરણ મેદાન ખેલનારા. હિંસક શસ્ત્રોને બનાવનારા પોતાની સત્તાના માધ્યમથી એક ખીજા દેશમાં વિગ્રહ કરનારા તથા મર્યાદાતીત વિષયી અને કષાયી હોવાથી,
આત્માનંદ પ્રકાશ
For Private And Personal Use Only
