________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
તપશ્ચર્યા એ અનાદી કાલિન કર્મ સમુહને બાળવાની.... અમુલખને અનુપમ મહાન જડીબુટ્ટી...
: લેખક : પૂ. તપસ્વી મુનિવર્ય શ્રી હરિભદ્રસાગરજી મ. સા. (આર્ય રત્ન) સુથરી મહાતીર્થ
છે
ત્રિલેકનાથ પરમતારક, વિશ્વ વાલેશ્વર, કરુણસિંધુ, મુક્તિ સુંદરી (મુક્તિમાળ પહેરાવવા આવે છે, તેમજ જગ સાર્થવાહ, શ્રી જિનેશ્વર ભગવંતે આ અસારતાં તેથી કામ વિકાર નષ્ટ થાય છે.) સુંદર રૂપવાન સંસાર અટવીમાંથી સમગ્ર જીવને તારવા માટે, નિરોગી–સશક્ત દેહ થઈ જાય છે, માટે જ આવી શાશ્વત સુખ મેળવવા માટે અમુલખને અનુપમ અભિલાષાવાળા તેમજ મેક્ષન અથી જનોએ ધર્મને ઉપદેશ આપતા ગયા છે. મુખ્ય દાન શીલ- આશ્ચર્યકારી એવા તપનું શરણ લેવું જોઈએ, સેવન તપ અને ભાવરૂપ ચાર પ્રકારે ધર્મ વિશેષ રીતે કરવું જોઈએ...... આરાધી શકાય. એ ચાર પ્રકારોમાં પણ જે તે યુગાદિનાથ શ્રી ઋષભદેવ ભગવાન એક વર્ષ પર્યતા પ્રકાર છે એ એક અજોડને સમર્થ કર્મ સમુહને તેમજ ચરમ તીર્થપતિ શ્રી મહાવીર સ્વામિ છ-છ માસ બાળવા માટેનું સાધન છે, અનાદિ અનંતકાલથી થરના પર્યત અશન આદિ આહાર રહિત ઉપષિત પણે વિચર્યાને થર કમેં જામેલા એવા આપણા આત્માને જલ્દીથી એ પ્રમાદ રહિત સંયમ માર્ગને પાળતા ધ્યાનમાં ઝક ઝાળ કમ ભંડારથી છુટવું હશે તે જરૂર જિક્ત તપ રૂ૫ રહ્યા હતાં, એમ ઉપદેશ માળાદિક શાસ્ત્રગ્રંથે થકી જાણી ધર્મને સ્વિકારે પડશે. શાસ્ત્રકારે તે કહી ગયા છે કે આત્માથી જનોએ એ રીતે તપનું યથાશક્તિ સેવન સમતા સહિત કરવામાં આવતા તપધર્મથી નિકાચીત કરવામાં અધિક આદર રાખ યુક્ત છે, જરૂરી છે, કર્મ પણ શીધ્રતયા ક્ષીણ થઈ શકે છે તો પછી બીજા આવશ્યક છે...... કમેનું કહેવું જ શું ?
દુષ્કર તપ વડે ધનધાતિ કર્મોને ક્ષય કરી નિર્મળ પ્રદીપ્ત કરેલા તપ અન વડે અશદ્ધ એવું જીવન કેવળ જ્ઞાન પ્રાપ્ત કરી તીર્થકરેએ ભવ્ય ના હિત સુવર્ણ વિશુદ્ધ થઈ શકે છે, એટલે તીવ્ર તપ સેવનથી માટે, લાભ માટે, દ્વાદશ વિધ (બાર પ્રકારના) તપનું આત્મા ઉજવલત થાય છે... તીર્થ કરો એ પોતે પણ પ્રતિપાદન કર્યું છે. તેમાં અનશન, ઊણે દરી, વૃત્તિસંક્ષેપ, એ અમુલખ તપ સેવ્યો છે, અને તેથી અદ્ભુત લાભ રસત્યાગ, કાયકલેશ, દેહ દમન) અને કૂર્મવત કાય જાણી ભવ્ય જીવોના હિતાર્થે તીર્થકર ભગવંતે એ જ સંલીનતા એ છ પ્રકારને બાઘાપ અને પ્રાયશ્ચિત, તપનું સેવન કરવા જણાવેલું છે. તપથી દ્રવ્ય ભાવ વિનય, વૈયાવચ્ચ. સ્વાધ્યાય, ધ્યાન અને કાર્યોત્સર્ગ એ લક્ષ્મીની પ્રાપ્તિ થાય છે, ભવસંતતિને ક્ષય થાય છે, છ પ્રકારને અત્યંતર તપ કરવાનું પ્રકાશેલ છે, બાહ્યતા રોગનું નિર્મૂલન થાય છે, કર્મ સમુહને અંત થાય છે, સેવન કરવાનું અત્યંતર તપની પુષ્ટિ માટે ભગવાને કહેલું વિને વિખરાય જાય છે, ઈન્દ્રિયનું દમન થાય છે, છે, તેથી જેમ વિનયદિક તપ ગુણની વૃદ્ધિ થવા પામે મંગળમાળા સમસ્ત ત્રિભુવનમાં વિસ્તરે છે, દેવતાઓ તેમ લક્ષપૂર્વક તે બાહ્યતનું સેવ કરવું ઘટે છે અને પણ સહાય કરે છે, ઈષ્ટ અર્થ સિદ્ધ થાય છે, જલ્દી ત્યારે જ તેની સાર્થક્તા છે, અત્યંતર તપથી એકાંત હિતા
ફેબ્રુઆરી]
[૬૭
For Private And Personal Use Only