Atmanand Prakash Pustak 080 Ank 04

Author(s): Popatlal Ravjibhai Salot
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Catalog link: https://jainqq.org/explore/531905/1

Page #1

આત્મ સં. ૮૮ (રાલુ) વી. સં’, ૨ ૫૦ | વિક્રમ સંવત ૨૦૩૯ અ. ફાગણ
પદ-૮
( સાખી ) આનંદ અનુભવ ફૂલકી, નવલી કેક રીત,
નાક ન પકરે વાસના, કાન ગ્રહે ન પ્રતીત; આત્માના અનુભવ જ્ઞાન રૂપ પુપની કેાઈ જુઠ્ઠા પ્રકારની રીત છે, કારણકે નાસિકાને તેની વાસ આવતી નથી. કાનમાં તેનો અવાજ કોઈ રીતે સ’ભળાતો નથી. અનુભવ જ્ઞાન રૂપ પુષ્પની પ્રતીતિ ખરે ખર પાંચ ઇન્દ્રિયો દ્વારા થતી નથી. શબ્દો દ્વારા અનુભવ જ્ઞાન અન્યને સ'ભળાવી શકાતું નથી—એવું અનુભવ જ્ઞાન રૂપ પુષ્પ જુદા જ પ્રકારનું છે
રાગ ધન્યાશ્રી સારં ગ (૧) અનુભવ નાથકું કર્યું ને જગાવે,
મમતા સંગસે પાય અજગજ, થન તે દુહાવે, (અ) ચેતના અનુભવને કહે છે, હું અનુભવ ! તું તારા આત્મારૂપ સ્વામીને કેમ જગાડતો નથી? મમતાની સંગતિથી તે બકરીના ગળામાં રહેલ સ્તનમાંથી શુ' દૂધ દોડી શકશે ? તારો સ્વામી મમતારૂપ કુલટાના સં'ગથી કદાપિ સુખ પામવાનો નથી.
e (અનુસંધાન પેજ ૭૩ ઉપર )
પ્રકાશક : શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા-ભાવનગર
પુસ્તક : ૮૦ ]
ફેબ્રુઆરી ૧૯૮૩
[અંક : ૪

Page #2

-
અ નુ ક મ ણિ કા :–
કમ.
લેખ
લેખક
૫
७४
૭૫
૧ હરિગીત પદ-બીજુ" જૈન ધર્મની બાળ પોથી
૫, શ્રી પૂણુનન્દ વિજયજી (કુ. શ્રમણ ) ૬૨ અનુપમ શુભ ધ્યાનના પ્રતાપે. મહારાજા હરિવાહન શાશ્વત સુખના ભોક્તા થયા
મુનિરાજશ્રી હરિભદ્રસાગરજી મ. સા. ૬૫ તપશ્ચર્યા એ અનાદી કાલિન કમ. લે, તપસ્વી મુનિવર્યશ્રી સમુહને ખાળવાની અમુલખને. હરિભદ્રસાગરજી મ. સા. અનુપમ મહાન જડીબૂટ્ટી
(આર્યા. રત્ન) સુથરી. પરિગ્રહ પરિમાણ વ્રત.
( શ્રી વિમળનાથ રારિત્રમાંથી ). શાંત સુધારસ
પૂ. ઉપા. શ્રી વિનયવિજયજી મ. સા. દશ આશ્ચર્ય ૮ નારણદાસ રામજી શાહ મેમોરિયલ હોસ્પીટલ
૨જીસ્ટ્રેશન ઓફ ન્યુઝ પેપર્સ (સેન્ટ્રલ) ફેમ-૪ નિયમ ૮ પ્રમાણે આમાનદ પ્રકાશ” સંબંધમાં નીચેની વિગતે પ્રગટ કરવામાં આવે છે. ૧ પ્રસિદ્ધિ સ્થળ : શ્રી જૈન આત્માનદ સભા, ખારગેઈટ-ભાવનગર ૨ પ્રસિદ્ધિ ક્રમ : દરેક અંગ્રેજી મહિનાની સેળમી તારીખ ૩ મુદ્રકનું નામ : શ્રી સ્વ. શેઠ હરિલાલ દેવચંદ
યા દેશના : ભારતીય ઠેકાણુ" : આનદ પ્રી. પ્રેસ સુતારવાડ ભાવનગર ૪ પ્રકાશકનું નામ : શ્રી જૈન આત્માનદ સભા, વતી, શ્રી પોપટલાલ રવૃજીભાઈ સાત
ક્યા દેશના ; ભારતીય ઠેકાણ' : શ્રી જૈન આત્માનદ સભા ખારગેઈટ- ભાવનગ૨ ૫ 'ત્રીનું નામ : શ્રી પોપટલાલ રવજીભાઈ સાત
કયા દેશના 1 ભારતીય
ઠેકાણુ’ : શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા-ભાવનગર ૬ સામાયિકના માલિકનું નામ : શ્રી જૈન આત્માનદ સભા-ભાવનગ ૨
આથી હું, પોપટલાલ રવજીભાઈ સાત જાહેર કરૂ’ છું કે ઉપર આપેલી વિગતો અમારી જાણ તથા માન્યતા મુજબ બરાબર છે. તા. ૧૬-૨-૮૩
પોપટલાલ રવજીભાઈ સાત

Page #3

આત્માનંદ પ્રકાશનો વધારે
શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા-ભાવનગર
પ રિ પ ત્ર
સુજ્ઞ સભાસદ બંધુઓ બહેનો.
આ સભાના સભ્યોની સામાન્ય સભાની બેઠક નીચેના કાર્યો માટે સં. ૨૦૩ના પ્રથમ ફાગણ સુદ ૧૫/તા. ૨૭-૨-૮૩ રવિવારના રોજ સવારના ૧૦-૩૦ કલાકે શ્રી આત્માનંદ ભુવનમાં શેઠશ્રી ભેગીલાલભાઈ લેકચર હાલ માં મળશે તે આપ અવશ્ય પધારવા તસ્દી લેશો. કાર્યો (૧) તા. ૨૮-૨-૮૨ ના રોજ મળેલી સામાન્ય સભાની બેઠકની કાર્યવાહીની શુદ્ધ નોંધ
મંજૂર કરવા, (૨) સંવત ૨૦૩૮ની સાલના આવક–ખર્ચના હિસાબ તથા સરવૈયા મંજૂર કરવા.
આ હિસાબ તથા સરવૈયાં વ્યવસ્થાપક સમિતિએ મંજૂર કરેલ છે. તે સભ્યોને જોવા
માટે સભાના ટેબલ ઉપર મૂકેલ છે. (૩) સંવત ૨૦૩૯ની સાલના હિસાબ એડિટ કરવા માટે એડિટરની નિમણુક કરવા તથા
તેનુ મહેનતાણુ નક્કી કરી મંજુરી આપવા. (૪) સંવત ૨૦૩થી ૨૦૪૧ના ત્રણ વર્ષ માટે હોદ્દેદારો તથા વ્યવસ્થાપક સમિતિની
ચૂંટણી કરવા, (૫) પ્રમુખશ્રીની મંજુરીથી મત્રીએ રજુ કરે તે.
લી, સેવકો ,
અમૃતલાલ રતીલાલ ભગતભાઈ તા. ૧૬-૨-૮૩
હી’મતલાલ અનોપચંદ મેતીવાળા ભાવનગુર
પ્રમાદકાન્ત ખીમચંદ શાહ
માનદ્ મંત્રીઓ, તા. ક.-આ બેઠક કોરમના અભાવે મુલતવી રહેશે તે તે જ દિવસે બંધારણની કલમ ૧૧
અનુસાર અર્ધા કલાક પછી ફરી મળશે અને વગર કેરમે પણ ઉપરની કાર્યવાહી શરૂ કરવામાં આવશે.

Page #4

3149
SI

Page #5

૫ : ૮૦ ]
श्रीयामानंघ
તંત્રી : શ્રી પેપટલાલ રવજીભાઈ સલેાત વિ. સ'. ૨૦૩૯ અ. ફાગણુ : ફેબ્રુઆરી-૧૯૮૩
હરિગીત પદ–બીજી
શિર પેચ ખાંધી પાઘડી, સર્વે જના શું દાખવે ? વિશ્વાસ નહિ એ જિંદગીને, પાઘડી એમ સૂચવે; ઘડિયાળ શા માટે ખજાવે, જાણીને નશ્વર ભવે,
હે મુગ્ધ ઘડિયાળી ! હવે તું ખધ કર ઘટિકારવે; કાળમાન જ જાણતા વળી ઘાષથી તું ખતાવતા,
એ આત્મષગુણાનિ વૃદ્ધિ અકળતા ન પીછાનતે, ઇષ્ટ કરજે . આત્મ ઘટિકા ભાવ જેમાં અભિનવે
હું બાહ્ય ઘડિયાળી ! હવે તું બંધ કર ઘટિકારવે; આત્માનુભવ રસપૂર્ણ જે છે અન્યને અવકાશ નહિ
આત્મઘટિકા જાણતા વિરલા મનુષ્યે અન્ય નહિ,
આન ધન અવિચળ કળાના ચેાગને જો પામવા
આ
સુર ઘડિયાળી ! હવે તું બંધ કર ઘટિકારા.
[અંક ઃ ૪

Page #6

જૈન ધર્મની બાળપેાથી (ર)
લેખક : પં. શ્રી પૂર્ણાનન્દ વિજયજી [કુમાર શ્રમણ] પદાર્થોનું સત્યસ્વરૂપ :
માનદશા :
r
છે
અનાહિકાળથી આપણે, માતા-પિતા-લાડી વાડી અને ગાડી વગેરે પર-પદાર્થાને જ ઓળખી શક્યાં છીએ. તથા તેમની સાથેના માયાચક્રમાં જ આપણું, અનાદિકાળના અન'ત ભવામાં સથા ભાન ભૂલીને બેઠા છીએ તેવી રીતે આત્મધર્મ સ્વધમ અથવા ધામિ કતાથી સ થાભિન્ન હિંસા, જૂ,
જડ અને ચેતન પદાર્થાંનુ' મિશ્રણ જ સ'સાર એટલે કે, પ્રત્યક્ષ દેખાતા આ સ'સારમાં આ અને પદાર્થોં સિવાય ખીજુ કંઇપણું છે જ નહિ. જ (પૌદ્ગલિક) અને ચેતન (આત્મા) રૂપ પદાર્થોમાંથી કેટલાક ચ ચક્ષુએથી દશ્યમાન (જોઈ શકાય તેવા અને કેટલાક અદૃશ્યમાન
*
ચારી, મૈથુન અને પરિગ્રહરૂપ પર ધર્મ વૈભાવિક-(છદ્મસ્થથી ન જોય શકાય તેવા) છે. તે ખ ́ધાય દૃશ્યમાન કે અદૃશ્યમાન પદાર્થાંને જૈન પરિભાષામાં ‘દ્રવ્ય ’ કહેવામાં આવે છે. અને તેમનુ વૈક્ષણ મુળવાયત્ત દ્રુમ્ ' તત્ત્વાર્થ સુત્રમાં કહેવામાં આવ્યુ' છે, દ્રવ્યમાત્ર ગુણ અને પર્યાયમય જ હાય છે કેમકે આખાય બ્રહ્માંડમાં ગતતા પણ એવુ' એકેય દ્રશ્ય જે પર્યાયને ધારણ કર્યા વિનાનું કે ગુણવિનાનુ` કયારેય પણ મળવાનું નથી. સારાંશ કે ગુણ અને પાંચ વિનાના દ્રવ્યેા હેાતા નથી, તેમજ ગુણ અને પર્યાય જે આધેય છે તે આધારરૂપ દ્રવ્યને છેડી બીજે ક્યાંય રહેતા નથી, તેમ દિવ્યચક્ષુવાળાને પણ ક્યાંય દેખાતાં નથી. સૈાને માટે સથા પ્રત્યક્ષ રહેલા ધડા નુ ઉદાહરણ લઇને વાત કરીએ, તે જો સુવર્ણના હોય તે તેમાં સુવર્ણ દ્રવ્ય છે, માટીના હાય તા માટી દ્રવ્ય છે, ત્યારે વ્યવહારની ભાષામાં ખેલાતુ ઘટ' એટલે શું ?
ધર્મ એટલે પૌલિક ધર્મોના નશામાં મસ્તાન અનીને શરીરરૂપી ભાડાના મકાનમાં બિરાજમાન થયેલા અન ત શક્તિના માલિક આત્મદેવને એળખવા માટે કયારેય અવસર મેળવી શક્યા નથી, માટે જ પુત્રવિજ્ઞન્નનપુર્ણાવ મળ પુનવિ જ્ઞાની કરે શયનમ્ “ અર્થાત્ ફરી ફરી જન્મવુ', વૃદ્ધ થવુ, અને મરવું રૂપ ખેલ તમાશા રમવામાં જ અનાદિકાળના અનંતભવા સાબરમતી નદીમાં લી'પણુ કરવા જેવા એકાર ગયા છે. 'જ્ઞાયતે આક્ષ્મસમિતિ જ્ઞાનમ્ ' જેનાથી પોતાના આત્મ અને તેનું સ્વરૂપ યથાર્થરૂપે જણાય તેને સમ્યજ્ઞાન કહેવાય છે, આત્માની એળખાણ વિના પરમાંત્માની ઓળ. ખાણુ આકાશમાંથી પુષ્પ ઉતારવા જેવી અને તે વેના વિતરાગતા, સમતા, દયાલુતા, ઈત્યાદિક આત્માની દૈવી સંપત્તિએ સર્વથા અશક્ય છે, તે પછી તેના અભાવમાં સુખ-શાન્તિ અને સમાધિની વાતાનો અથ કર્યા ? કેમકે સુખ-શાન્તિ અને સમાધિના ઉદ્ભવ અને વન આત્મા સિવાય બીજા એકેય ભૌતિક પદાર્થાથી શકય નથી જ તેથી સમ્યજ્ઞાન અને મિથ્યાજ્ઞાનમાં શું તફાવત છે ? તેને ગુરૂગમથી સમજી લેવામાંજ આત્માનું શ્રેય છે.
"
કેમકે
છે.
:
૬]
જૈન શાસનમાં માટી દ્રવ્યમાંથી કુંભાર આદિના પ્રયત્ન વિશેષથી જે આકાર વિશેષ બનવા પામે છે, તેને ‘ઘટ-ઘડા ' કહેવાય છે. સુવર્ણના અમુક આકારને ‘ ખ’ગડી ' વગેરે કહેવાય છે. આમ ઘડામાં માટી એ દ્રવ્ય છે, ખ'ગડીમાં સુવર્ણ દ્રવ્ય છે. ખમીસમાં કપડું એ દ્રવ્ય છે જ્યારે માર્ટીમાંથી અનેલા આકાર
[આત્માનંદ પ્રકાશ

Page #7

વિશેષને પર્યાય કહેવાય છે. સુવર્ણ દ્રવ્યમાંથી સિંગની જેમ અસત્ છે; આ વાતને, સંસારના ઘડાયેલા બંગડીહાર-કંદોરો-વીંટી વગેરે પય પ્રત્યેક પ્રસંગને સ્વયમેવ અનુભવ કરીને સુખ, છે. કપડાના કેરા થાન (તા)માં બનેલા કેટ દુખ, સંગ વિયેગ, આદિ પર્યાને ભગવતે ખમીશ-પેટ-પાયજામો વગેરે પર્યા છે. તેવી કેઈપણ સહદય માણસ કેવી રીતે સત્ય માની રીતે “જીવ” જેમાં રહેલ છે તે મનુષ્યનું શરીર શકશે ? જેમકે: મને ભૂખ લાગી, તરસ લાગી, કૂતરાનુ શરીર, દેવનારકનું શરીર કે કીડા મકડા ઠંડી ગરમી લાગી, તાવ આવ્ય, સ્ત્રીને વિયેગ તથા વનસ્પતિ જેને આપણી વ્યવહાર ભાષામાં અસહ્ય લાગ્યું, આદિ દુઃખના પર્યાયે તથા મેં લીંબડો, વડ, આંબો, પીપલે કહેવાય છે. તે ખાધું, પીધુ, ગરમ કપડા પહેર્યા, ફળફ્ટ ખાધા, બધાયને પર્યાયે કહેવાય છે દ્રવ્ય નહિં. આ પરણ્ય, સંસારના વિલાસ માણ્યા, પુત્રને બાપ પ્રમાણે સંસારમાં કેટલીક દેખાય છે અને કેટલાક થયે, શ્રીમંત થયો આદિ સુખના પર્યાના કારણે દેવ નારક તથા દેશ દેશાન્તરમાં રહેલી વસ્તુ સુખદુઃખને અનુભવ કરતે આત્મા અસત્ છે. દેખાતી નથી. છતાંય તે પ્રત્યેકમાં દ્રવ્ય અને પર્યાય અને તેના સુખદુખે પણ અસત્ છે. આ વાતને રૂપે બે તવેની વિદ્યમાનતા સૌને માટે પ્રત્યક્ષ છે સર્વથા નિરક્ષર કે ગાંડ માણસ પણ સત્ય માની
આપણું વ્યવહારમાં પર્યાય અવસ્થા જ કામમાં શકે તેમ નથી. માટે સંસાર કેઈ કાળે પણ આવે છે દ્રવ્ય તરીકે રહેલ સુવર્ણની લગડીઓ અસતું હતું નહિ અને થશે પણ નહિ તેવી રીતે કે પાટને ગળામાં લટકાવીને કોઈને ફરતે જે દ્રવ્યો, ગુણો અને પર્યાયોને સહભાવી કે ક્રમભાવી નથી. પણ જ્યારે તે સુવર્ણ દ્રવ્યને. પર્યાયરૂપે સંબંધ પણ અસત્ નથી. હાર-કંદરે કે બંગડી વગેરે જ કામ આવે છે, પ્રત્યક્ષ એટલે આંખે દેખાતે અને અનુભવાતે તેમ પાણી ભરવા માટે માટી (દ્રવ્ય) કોઈને ઘટ-પટ-અને શરીરાદિપર્યાય એકાન્ત સર્વથા કયારેય કામમાં આવ્યું હોય, તે કેઈને એટલેકે
કાઈને અઢલક અનિત્ય છે અને જીવ આકાશાદિ પદાર્થો એકાતે
અતિ તકવાદી, વિતંડાવાદી, છળપ્રપંચવાદીઓને પણ સર્વથા નિત્ય છે, આવી રીતની કલ્પના ગમે તેના જાગવામાં આવ્યું નથી, પરંતુ તેમાંથી બનેલ શાની હોય તે પણ નજરે દેખાતે સંસાર ઘર, કળશ, ઘડો, હાંડી માટલે વગેરે પયોય અને પ્રતિક્ષણે બદલાવી તેની માયાને જોયા પછી, કામમાં આવે છે તે પ્રમાણે અરૂપી હોવાના અદ્ધિજીવી, આધ્યાત્મિક માણસને કપાળ કલિપત કારણે અદશ્ય રહેલું છવ દ્રવ્ય પિતાના ઉપાર્જિત છે
* સિદ્ધાન્ત ગળે ઉતરે તેવા નથી, કેમકે અનાદિકર્મોને ત્રણાનુબંધનોને ભેગવવા માટે જ્યારે ?
ગવવા માટે જયારે કાળથી માટી દ્રવ્ય ઘટાદિ અનંતાનંત પર્યામાં મનુષ્ય પર્યાય સ્ત્રી પર્યાય શ્રીમન્તપર્યાય, ગરીબપયોય, પરિવર્તિત થયું છે, તે પણ તેને નાશ કયારેય સરૂપપર્યાય, કુરૂપપર્યાયને ધારણ કરે છે ત્યારે જ થયું નથી, બંગડી તેડાવીને કંદોરો, બનાવ્યું, વ્યવહાર એટલ સંસાર ચાલે છે અને આને કારણે જ તેને તેડાવી કુંડળે બનાવ્યા ઈત્યાદિક સંપૂર્ણ પ્રત્યેક પ્રદેશને માણસ પોતપોતાની ભાષામાં)
પર્યાયામાં સૂવર્ણવ્ય પિતાના રંગથી કે વજનથી અથવા સંકેતમાં કે ચેષ્ટામાં આ ઘડે છે, કેટ
કયાંય પણ નાશપામતું નથી અને હજારો પ્રયત્ન છે, પુરૂષ છે, સ્ત્રી છે, શ્રીમન્ત છે, ગરીબ છે,
થી પણ નાશ પામતું નથી કારણ કે પર્યાની કામડે-ઉંટ-હાથી કે આ કીડી છે વગેરે શબ્દોની જેવી વ્યવસ્થા છે. તેવાજ અનુભવમાં આવે છે. પ્રયોગ કરે છે અને તે પ્રકારેજ વ્યવહાર ચાલે છે. અને આ અનુભવજ સત્ય સિદ્ધાન્ત છે. જે
આ પ્રત્યક્ષ દેખાતે વ્યવહાર “ત્રણે ત્રિકાળા બાધિત હોય છે, જીવાત્માએ પણ મિણા કાર’ સુત્ર પ્રમાણે અસત્ છે ગધેડાના અન ત ભામાં નવાનવા શરીરો, પર્યાય-આકાર ફેબ્રુઆરી
૬૩

Page #8

ધારણ કરેલા છે. તેમ છતાં જીવ ક્યારેય નાશ સર્વથા એકાન્ત પક્ષમાં તણાઈને તથા પ્રત્યક્ષ પામતે નથી, સારા કે આકાર વિશેષમાં દ્રવ્યની દેખાતાં બીજા પક્ષને ધ્યાન બહાર કરીને અને દ્રવ્યમાત્રમાં પર્યાયની વિદ્યમાનતા નિશ્ચિત છે. પદાર્થોના સ્વરૂપને વિપરીતરૂપે પ્રકાશિત કરવામાં
“ઘડે ફૂટ” આમ જ્યારે આપણે બેલીએ બુદ્ધિના દુરૂપયેગની સાથે વ્યક્તિત્વને, સમાજને, છિીએ ત્યારે ઘડાના આકારમાં રહેલું માટી દ્રવ્ય કે દેશને કદરૂપ બનાવવાથી કોઈને પણ કે ફૂરતું નથી પણ પર્યાય અર્થાત્ જેમાં પાણી ફાયદે? અને અત્યાર સુધીના ભારત દેશના ભરીને પીવાય તે ઘટ નામને આકાર ફૂટે છે, ઈતિહાસને જોયા પછી જેટલા યુદ્ધો. મારામારીઓ, ચાંપસીભાઈ મર્યા આમાં તેમનું શરીર મરે છે કંડાર્કંડીઓ કે વાક-કલહે ધર્મના માટે થયા છે પણ તેમને અજર અમર આત્મા મરતે નથી તેટલા બીજા માટે નહિં જ વેદાન્તીઓએ જેનેને આવી રીતને અનુભવ અને વચનવ્યવહાર માનવ નાસ્તિક કહ્યા, વળતા જવાબમાં જૈનાએ મિથ્યાત્વી માત્ર કરે છે. તેથી તે સિદ્ધાન્ત બુદ્ધિગમ્યની કહ્યા, વૈષ્ણવઓ સૌને કુસંગી અને આર્યસમાજીસાથે અનુભવગમ્ય અને યુક્તિગમ્ય છે. એએ ને અનાર્ય કહ્યાં હિન્દુઓએ મુસલમા
આવી દિવા જેવી સ્પષ્ટ વાતમાં આપણે તેને પ્લેચ્છ અને વળતા જવાબમાં મુસલમાનોએ કદાચ અને વિપરીત જ્ઞાનના કારણે પોતપોતાના હિન્દુઓને કાફિર કહ્યા, વેતામ્બરોએ દિગમ્બરને ધર્શશાસ્ત્રને આધાર લઈને જ્યારે વાણું કલહ નાગા કહ્યાં અને તેમણે, તામ્બરેને સર્વથા કરીએ ત્યારે નક્કી છે કે આપણે સૈ પદાર્થ. શિથિલાચારી કહા આવી રીતે ધર્મના નામે, માત્રની જૂદી જૂદી અપેક્ષાઓને ધ્યાનમાં લેતાં મેક્ષના નામે, પરમાત્માના નામે સૈ લડતા ગયા નથી, “જે તૃણથી લઈ યાવત્ સિદ્ધશિલામાં ઝઘડતાં ગયા, અને પરિણામે ભારતદેશ સર્વથા બિરાજમાન સિદ્ધાત્માઓમાં પણ દ્રવ્ય અને કમજોર થયે જેના ફળે પ્રત્યેક ભારતવાસી આજે પર્યાયની સત્યસ્વરૂપતા વિદ્યમાન છે” તેમ છતાં પણ જોગવી રહ્યો છે. (અપૂર્ણ)
પ્રગટ થઈ ચુકેલ છે શ્રી શ્રીપાળ મહારાજાને રાસ પ્રગટ થઈ ચુકેલ છે જેની મર્યાદિત પ્રત હોવાથી તાત્કાલિક મંગાવી લેવા વિનંતી. મૂળ કીંમતે આપવાનો છે. તેની મૂળ કીંમત રૂપિયા વાસ રાખેલ છે. તે તાત્કાલિક મંગાવી લેવા વિનંતી.
-:
સ્થળ :
શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા ઠે. ખારગેટ : ભાવનગર : (સૌરાષ્ટ્ર)
તા. ક. ? બહાર ગામના ગ્રાહકોને પિસ્ટેજ ખર્ચ સહીત રૂપીઆ વીસ અને વીશ
પૈસાનું મનીઓર્ડર કરવા વિનંતી.

Page #9
mota Sii હા હી હી કરી અનુપમ શુભ ધ્યાનના પ્રતાપે........ મહારાજા હરિવહન શાશ્વત સુખના ભોક્તા થયા. મુનિરાજ શ્રી હરિભદ્રસાગરજી મ. સા. | પરમ તારકશ્રી જિનેશ્વર ભગવતે ધર્મને ઉપદેશ શીલભદ્ર નામે ઘણા મુનિઓથી પરિવરેલા આચાર્ય દેતા જણાવે છે કે આ અસારતમ અપાર એવા સંસારમાં ભગવંત પધાર્યા. તેમને વાંદવા-ઉપદેશ સાંભળવા યુવરાજ લેશમાત્ર સુખ નથી. સાચા અર્થમાં સુખી થવું હોય તે રાણી-શેઠ-સામંત વિ. પ્રજાજ ગયા પણ મહારાજા એજ અમલખ શ્રી જૈનધર્મનું શરણ લઈ શભધ્યાનપ્રમાદના કાણે ન ગયા. આ બાજ યુવરાજ વિગેરે ધર્મ ધ્યાન કરી પ્રાંતિ શાશ્વત સુખી થવાય છે. અહિં વંદન કરી ઉપદેશ સાંભળવા બેઠા. આચાર્ય ભગવંતે શાસ્ત્રકારે તે ત્યાં સુધી ફરમાવી ગયા છે કે ધર્મ ધ્યાન- ઉપદેશ શરૂ કર્યો ત્યાં જ મહારાજા અચાનક ઘોડા ઉપર શુભધ્યાન દ્વારા અનાદિ અનંત કાલિત કર્મ સમુહ નાશ બેસી ફરવા નીકળેલા તે એજ ઉદ્યાનમાં પહોંચી આવ્યા, મામે છે ને એજ શુભધ્યાન દ્વારા વિશ્વની સંસ્કૃષ્ટ અહિં તે મેધ ગંભીર ઉપદેશ ચાલુ હતે આ ઉપદેશ પદવી તીર્થંકર પદવી પ્રાપ્ત થાય છે. આપણે એ શુભ સાંભળી મહારાજાને પણ ભવિતવ્યતા વશ ઉપદેશ સાંભધ્યાનના પ્રતાપે હરિવહન મહારાજાએ તીર્થંકર પદવી ળવાની ઈચ્છા થઈ તે પણ ઘેડા પરથી ઉતરી વંદન માં કરી તેમનું કથાનક જોઈએ. . 1 . કરી આગળ બેસી ગયા. આચાર્ય ભગવંતની અમૃતની ' અતિશય ઋદ્ધિથી ભરપુર આ ભરત ક્ષેત્રમાં અનેક ધારા સમાન દેશના પ્રવાહ શરૂ થયે..... ભલે યુકત સાતપુર, નામે મને હર નગર હતું. શત્રુ અહે ભવ્યજ આ અસારતમ સંસાર સાગરમાં એને ત્રાસ આપનાર, સૂર્ય અસમાને પ્રતાપવાળો શો દે જે જડબુદ્ધિ પ્રાણિ મનુષ્યજન્મ, અર્યદેશ ઉત્તમકુળ કgણેત્ત હરવાહમા-મામે રોજામનગરમાં સ્થાયી નીતિથી જે ધર્મ-નિગી દેહ અને તિક્ષ્ણ બુધિ વગેરે અનુકુળ રાજ્ય કરતા હતા. રાજા શીલવંતી શાણી ને ધર્મીક સાધન મેળવીને પણ ધર્મને વિષે આદર નથી કરતા, તે એવી પ્રેમકતા નામે રાણી હતા. રાજા-રાણી મારી રીતે પછળથી પસ્તાય છે તે માટે શાસ્ત્રકારો કહી ગયા સુખ સમૃદ્ધિમાં સંસારસુખ ભોગવતા દિવસો પસાર કરતા છે કે, હતા. રાજાને મેઘવાહન નામે નાનાભાઈ યુવરાજ હતું, એ યુવાન વડિલ-બંધુ મહારાજાની આજ્ઞા સારી રીતે જ ર જતા રદ્દ રદ્દઃ સંવરે કીરતમ પાળતે વિનયથી વતત હતા. મહારાજા હરિવહન થા યદુ મેં મારા પુમા, કari વિજ્ઞાન, અન્ય સર્વ કળાઓમાં કશળ હતે. કિન્તુ ધર્મ કરવામાં દવા જતા પર કરણ', ગારશ્ય અતિશય આળસુ હતું તેમ યુવરાજ મહારાણી -યુવરાશી નાપા, પીવા થી ૪માત્ર મદિરા, કુમુદમાલા વિ. ધર્મક હતા. मुन्मभून जगत् / / 1 // એકદા તે નગરના ઉદ્યાનમાં ભવ્ય છે રૂપી કમ- દિન દિન પ્રતિ સૂર્યના ઉદય અને અતથી વિ. ળોને વિકસ્વર કરવામાં સૂર્ય સમાન ચાર જ્ઞાનવાળા શ્રી તક્ષિણ થતું જાય છે, ઘણા કાર્યના ભરથી બેજાવાળા ફેબ્રુઆરી] For Private And Personal Use Only

Page #10

વ્યાપાર વડે કેટલે કાળ ગમે, તે જાણી શકાતું નથી, એક દિવસ શકત્તે દેવસભામાં રાષિમુનિની પ્રશંસા લેકનાં જન્મ જરા વિપત્તિ અને મરણ જોઈને ત્રાસ કરી કહ્યું કે “મેરૂ પર્વતની પેઠે નિઃપ્રકલ્પ ચિત્તથી થતા નથી તેથી જણાય છે કે મોહમય મદિરા પીને આ ધ્યાનમાં લીન થયેલા રાજર્ષિ હરિવહન મુનિને ધ્યાનથી જગત ઉન્મત્ત થયેલું છે...
ચૂકવવા માટે ખૂદ દેવતા પણ શક્તિમાન નથી,” એ જે ભવ્ય જીવ પ્રમાદ રહિત ધમકાર્યમાં ઉદ્યમ પ્રમાણે સુરપતિના મુખથી પ્રશંસા શ્રવણ કરી ઇન્દ્રની કરે છે તે જીવ શીઘ્રતાથી ઈષ્ટ વસ્તુની શાશ્વત સુખની
એક અગ્ર મહિષી તે પર શંકા લાવી મુનિની પરીક્ષા
જ્યાં મુનિશ્રી પ્રાપ્તિ કરે છે... માટે હે ભવ્ય જ માન. ! તમે કરવા માટે દેવાંગનાઓના સમુહ સહિત સામે દેખાતા અસારતમ સંસાર સાગરને જદી છેડીને
ધ્યાનમાં હતા ત્યાં આવી, વિવિધ પ્રકારના નૃત્ય અને જિનેશ્વર ભગવંતેનું શરણ લઇને જલ્દીથી મકત્તનિલયે સંગીતના આલાપ કરવા લાગી, કે જે જોઈને બીજો પહોંચી જાઓ. આ પ્રમાણે શ્રી ગુરૂમુખે અનુપમ એવી
હીનસત્વ વાલે પ્રાણી તરતજ વિહવલ થઈ જાય, પરંતુ
મહાન ધર્યવાન રાજર્ષિ તે કેવળ નાસા નેત્ર સ્થાપી દેશના સાંભળીને હરિવહન મહારાજા સંવેગ રંગ ભવ.
નિર્મળ ધ્યાનમાં જ લીન રહ્યા. નૃત્યકળા કે સંગીત કે નિર્વેદને પામ્યા ને તરત જ ત્યાંથી વંદન કરી નગરમાં
હાવભાવ તરફ દૃષ્ટિ પણ ન કરી. એ રીતે દેવાંગ. જઈ યુવરાજ મેઘવાહનને રાજયાસન પર સ્થાપીને મહા
નાએ એ છ માસ સુધી નાટક કર્યું પણ જે અડગ છે. રાણી પ્રેમકતા વિ અંત: પુર સહિત ગુરૂ પાસે જિનેન્દ્ર મહોત્સવ કરી ધામધુમથી ચારિત્ર અંગીકાર કર્યું, અનુક્રમે
નિશ્ચલ છે, તે કોઈપણ રીતે અનુકુલ યા પ્રતિકુલ ઉપસર્ગે રાજષિમુનિ દ્વાદશાંગીનું અધ્યયન કરી નિર્મળ સંયમનું
પણ ચલાયમાન ન થયા. અંતે એ ઇન્દ્રાણી વિ. દેવીઓ
જ્યારે થાકી ત્યારે પ્રગટ થઈ મુનિની પ્રશંસા કરી પાલન કરતા અવાન તલપર વિચારવા લાગ્યા. અન્યદા
સ્વસ્થાન કે ગઈ હરિવહન રાજર્ષિ પણ નિર્મળ થાનના ગુરૂમુખેથી વીશ સ્થાનિક સબંધી વ્યાખ્યાન સાંભળ્યું તેમાં તેરમા શુભધ્યાન પદ વિષે એવું સાંભળ્યું કે “જે
અમુલખ પ્રભાવે સર્વોત્કૃષ્ટ એવું શ્રી તીર્થંકર-જિનનામ
કર્મ ઉપાર્જન કરી આયુષ્ય પૂર્ણ કરી સનતકુમાર કઈ ભવિઆમાં સમતાપૂર્વક સમ્યગૂ ભાવયુકત રિથર
દેવલોકમાં દેવપણે ઉત્પન્ન થયા. ત્યાંથી ચ્યવી મહાવિદેહ. ચિત્તથી નિર્મળ ધ્યાન ધ્યાવે છે, તે પ્રાણી અલ્પ કળ. માંજ લે કેત્તર લક્ષ્મીને પામે છે ” એ રીતે ગુરૂમુખે
ક્ષેત્રમાં જિનપદ પામી અનંત અવ્યાબાદ શાશ્વત શ્રવણ કરી રાજર્ષિમુનિ હર્ષ પૂર્વક તેરમા શુભધ્યાન
સુખના ભક્તા થશે. આ છે શુભ ધ્યાનને અમુલખ
અનુપમને આશ્ચર્યકારી પ્રભાવ...! તે સૌ કઈ સંસાર પદનું આરાધન કરવા લાગ્યા, પ્રમાદ રહિત નિ:કષાય
વિરકત્તા આત્માઓ શ્રીજિન શાસનનું શરણ લઈ એ પણે સ્થિર ચિત્તથી નિરંતર મૌનગ્રહ પ્રતિમા ધારી
શાસનને આરાધી શીવ્રતયા મુકિત રમણીને પ્રાપ્ત ઉજજવલ લેશ્યાથી શુભધ્યાન ધ્યાવતા સમય નિર્ગમન કરવા લાગ્યા...
ક્ષમા યાચના આ માસિક અંકમાં કઈ અશુદ્ધિ રહી ગઈ હોય અથવા કોઈ ક્ષતિ, મુદ્રણ દોષ હોય તે તે માટે મનસા, વસ, મિચ્છામિ દુક્કડમ્ .
{ આત્માનંદ પ્રકાશ

Page #11

તપશ્ચર્યા એ અનાદી કાલિન કર્મ સમુહને બાળવાની.... અમુલખને અનુપમ મહાન જડીબુટ્ટી...
: લેખક : પૂ. તપસ્વી મુનિવર્ય શ્રી હરિભદ્રસાગરજી મ. સા. (આર્ય રત્ન) સુથરી મહાતીર્થ
છે
ત્રિલેકનાથ પરમતારક, વિશ્વ વાલેશ્વર, કરુણસિંધુ, મુક્તિ સુંદરી (મુક્તિમાળ પહેરાવવા આવે છે, તેમજ જગ સાર્થવાહ, શ્રી જિનેશ્વર ભગવંતે આ અસારતાં તેથી કામ વિકાર નષ્ટ થાય છે.) સુંદર રૂપવાન સંસાર અટવીમાંથી સમગ્ર જીવને તારવા માટે, નિરોગી–સશક્ત દેહ થઈ જાય છે, માટે જ આવી શાશ્વત સુખ મેળવવા માટે અમુલખને અનુપમ અભિલાષાવાળા તેમજ મેક્ષન અથી જનોએ ધર્મને ઉપદેશ આપતા ગયા છે. મુખ્ય દાન શીલ- આશ્ચર્યકારી એવા તપનું શરણ લેવું જોઈએ, સેવન તપ અને ભાવરૂપ ચાર પ્રકારે ધર્મ વિશેષ રીતે કરવું જોઈએ...... આરાધી શકાય. એ ચાર પ્રકારોમાં પણ જે તે યુગાદિનાથ શ્રી ઋષભદેવ ભગવાન એક વર્ષ પર્યતા પ્રકાર છે એ એક અજોડને સમર્થ કર્મ સમુહને તેમજ ચરમ તીર્થપતિ શ્રી મહાવીર સ્વામિ છ-છ માસ બાળવા માટેનું સાધન છે, અનાદિ અનંતકાલથી થરના પર્યત અશન આદિ આહાર રહિત ઉપષિત પણે વિચર્યાને થર કમેં જામેલા એવા આપણા આત્માને જલ્દીથી એ પ્રમાદ રહિત સંયમ માર્ગને પાળતા ધ્યાનમાં ઝક ઝાળ કમ ભંડારથી છુટવું હશે તે જરૂર જિક્ત તપ રૂ૫ રહ્યા હતાં, એમ ઉપદેશ માળાદિક શાસ્ત્રગ્રંથે થકી જાણી ધર્મને સ્વિકારે પડશે. શાસ્ત્રકારે તે કહી ગયા છે કે આત્માથી જનોએ એ રીતે તપનું યથાશક્તિ સેવન સમતા સહિત કરવામાં આવતા તપધર્મથી નિકાચીત કરવામાં અધિક આદર રાખ યુક્ત છે, જરૂરી છે, કર્મ પણ શીધ્રતયા ક્ષીણ થઈ શકે છે તો પછી બીજા આવશ્યક છે...... કમેનું કહેવું જ શું ?
દુષ્કર તપ વડે ધનધાતિ કર્મોને ક્ષય કરી નિર્મળ પ્રદીપ્ત કરેલા તપ અન વડે અશદ્ધ એવું જીવન કેવળ જ્ઞાન પ્રાપ્ત કરી તીર્થકરેએ ભવ્ય ના હિત સુવર્ણ વિશુદ્ધ થઈ શકે છે, એટલે તીવ્ર તપ સેવનથી માટે, લાભ માટે, દ્વાદશ વિધ (બાર પ્રકારના) તપનું આત્મા ઉજવલત થાય છે... તીર્થ કરો એ પોતે પણ પ્રતિપાદન કર્યું છે. તેમાં અનશન, ઊણે દરી, વૃત્તિસંક્ષેપ, એ અમુલખ તપ સેવ્યો છે, અને તેથી અદ્ભુત લાભ રસત્યાગ, કાયકલેશ, દેહ દમન) અને કૂર્મવત કાય જાણી ભવ્ય જીવોના હિતાર્થે તીર્થકર ભગવંતે એ જ સંલીનતા એ છ પ્રકારને બાઘાપ અને પ્રાયશ્ચિત, તપનું સેવન કરવા જણાવેલું છે. તપથી દ્રવ્ય ભાવ વિનય, વૈયાવચ્ચ. સ્વાધ્યાય, ધ્યાન અને કાર્યોત્સર્ગ એ લક્ષ્મીની પ્રાપ્તિ થાય છે, ભવસંતતિને ક્ષય થાય છે, છ પ્રકારને અત્યંતર તપ કરવાનું પ્રકાશેલ છે, બાહ્યતા રોગનું નિર્મૂલન થાય છે, કર્મ સમુહને અંત થાય છે, સેવન કરવાનું અત્યંતર તપની પુષ્ટિ માટે ભગવાને કહેલું વિને વિખરાય જાય છે, ઈન્દ્રિયનું દમન થાય છે, છે, તેથી જેમ વિનયદિક તપ ગુણની વૃદ્ધિ થવા પામે મંગળમાળા સમસ્ત ત્રિભુવનમાં વિસ્તરે છે, દેવતાઓ તેમ લક્ષપૂર્વક તે બાહ્યતનું સેવ કરવું ઘટે છે અને પણ સહાય કરે છે, ઈષ્ટ અર્થ સિદ્ધ થાય છે, જલ્દી ત્યારે જ તેની સાર્થક્તા છે, અત્યંતર તપથી એકાંત હિતા
ફેબ્રુઆરી]
[૬૭

Page #12

સંપજે છે તપવડે મૂવર્ણ પુરૂષાદિક સિદ્ધઓ પ્રાપ્ત થાય નિગ્રહ નાશ થાય છે...... છે તેમજ તપ વડે ચિલાતિપુત્રાદિકની રે ભવસંતતિ કુમહ પીડા અને નિમિત્તાદિકને ક્ષય કરનાર અને ( જન્મ મરણની પરંપરા )ને પણ ક્ષય થાય છે. સુખ સંપદાને મેળવી આપનાર તપ ખરેખર મહા જુઓ...ચિલતિ પુત્રે ઉપશમ-સંવરને વિવેક એ ત્રણજ મંગલકારી છે...... પદના શ્રવણ મનનને નિદિધ્યાસનરૂપ વજીવડે પાપ રૂ૫ અઠ્ઠમતપના પ્રભાવ વડે માગધ-વરદામ-ગંગા-સિંધુ પર્વતનું વિદારણ કરી પિતાના આત્માને ઉદ્ધાર કર્યો, પ્રભાસાધિપતિ દેવને પણ મન માનીત વિજ્ય દરેક અને ભવાંતરમાં કર્મ માત્રને ક્ષય કરી મુક્તિ સુંદરીની ચક્રવર્તીએ કરી શકે છે. તપવડે હરિદેશીબલ મુનિ પણ વરમાળા પણ વરશે માટે જ કહ્યું છે કે “જે કંઇ દૂર દેવ દ્વારા લેવાયેલા, દેવતાઓ પણ મહાતપરવીજનેની દરરાધ્ય ને દેવતાઓને પણ દુર્લભ છે તે સઘળું તપવડે સેવા ભક્તિમાં તથા સંકટ નિવારવામાં હાજર રહે છે....! સાથે થાય છે, આ છે તપ ધર્મને અનુપમને અમેધ
મહાસતિ બ્રાહ્મી સુંદરી ચંદનબાલા દમયંતિ મલયઅચિત્ય પ્રભાવ...
સુંદરી, અંજના, કાલાવતિ, નર્મદા, સુંદરી, ઋષિદત્તા, શ્રી સિદ્ધચક મહાયંત્રનું આરાધન કરતાં આયબિ: રાજમતિ. કૌપદી, સુભદ્રા, મદનરેખા, સુલસા, પાવતી, હતપ વડે શ્રી શ્રી પાળ મહારાજાને કઢ રોગ શાન્ત મંગાવતિ. પ્રભાવતિ વિ. શીલવતને આરાધનારી જૈન થયો ને તેઓશ્રીની કાય કંચનવણી થઈ એ રીતે બીજા
શાસના ઈતિહાસમાં સુવર્ણાક્ષરે અંકાઈ ગયેલી સન્નારીએ સાતસે કેઢીયાઓને ભયંકર રોગ પણ દૂર થશે. પણ તપ આરાધી સંકટોને દૂર કરેલાને શાશ્વત માટે
બ્રાહ્મણ સ્ત્રી-બળ-ગે હત્યાદિક દુષ્કર્મ કરનારે મહું સુખી થયેલા.. ખંખાર દઢ પ્રહારી પણ કઠણ ઉગ્ર તપશ્વયો વડે ફૂર વર્ધમાન તપની ૧૦૦ એળી વિ. કરી અખૂટ કર્મને ક્ષય કરી તેજ ભવમાં સદ્ગતિ પામ્યા, મેલે રાજસમૃદ્ધિના ભોક્તા રાજાધિરાજ શ્રીચંદ્ર મહારાજ ગયા.....
પણ કેવલી થઈ ક્ષે ગયાને તપ ઉપર એમનું નામ મહાનગરી દ્વારિકામાં દૈયાયન દેવકૃત ઉપસર્ગો આઠસે વીશી સુધી અમર રહેશે........ આયંબિલતપના પ્રભાવથી બાર વર્ષ સુધી અટકી ગયા, એક રસનેંદ્રિને જ્યાં સુધી અન્ન જળ નિયમ અને જ્યારે લે કે તપ કરવામાં મંદ થયા, શિથિલ વગર મળ્યા કરે છે ત્યાં સુધી જીવમાત્રના ઉદગ્ર (આકરાં) પરિણામી થયા ત્યારે ઉપસર્ગો શરૂ થયા ને એ હૈયાયન કર્મ દેહ દુર્ગ (કિલા)ને તજીને જતા નથી, એ રીતે દેવે સુવર્ણનગરી દ્વારિકા સમસ્તનું વહન કર્યું, બળી તે રાગાદિક ઉલટાના મજબુત બને છે. આ શુભ નાંખ્યું અર્થાત પછી એ દેવની કારી ફાવી...' હેતુથી જ અનશન, ઉદરી પ્રમુખ બાહ્ય તપનું નિર્માણ
ઇન્દ્રિો રૂ૫ વિવર વડે વાર છારૂપ પવનનું ભક્ષણ સર્વજ્ઞ ભગવંતએ કરેલ છે, અને સરસ માદક આહાર કરી ચિત્તરૂપી કરડીવામાં રિથતિ કરનારા રાગાદિક દે. તેમજ અતિ ઘણે ( જરૂર કરતા વધારે ) નીરસ આહાર રૂ૫ ભુજંગે અતિ ભયંકર બને છે, પરંતુ જો તેમને પણ બ્રહ્મચારીજનેને અવશ્ય વજ કહ્યો છે, ઈત્યાદિક સર્વથા ભૂખ્યા રાખવામાં આવે તે ખરેખર થે.ડાજ અનેકાનેક હેતુઓ વડે તપને અમુલખ–અનુપમને આશ્ચવખતમાં તેઓ નાશ પામે છે, અને પછી પૂવે નહિ ર્યકારી પ્રભાવ અને તપ કરવાની આવશ્યકતા સહેજ અનુભવેલું અતિ અદ્ભુત સુખ પ્રગટે છે એવી રીતે તપ સિદ્ધ થાય છે, ભલે જ તપ ધર્મ કરવામાં ઉદ્યમ ત છે ઈન્દ્રિ દમન અને રાગાદિક દોષને પણ સર્વથા થાય એજ...
[ આત્માનંદ પ્રકાશ

Page #13

પરિગ્રહ પરિમાણુ વ્રત
[ શ્રાવકાના ખાર વ્રત તેમાં પાંચમુ વ્રત, પરિગ્રહ પરિમાણ તેના પાલનથી ખીજા સર્વાં વ્રતનું પાલન થાય છે સુકાષ્ટ-અલ્પસ`ગવાળા અને આશ્રવને રોકનાર પોતે તરે છે અને ખીજા ગુણવાળાને તારે છે.]
પ્રિયંકર નામે એક ગામ. તેમાં વસે દેવદત્ત નામે વણિક. દરિદ્રતા સાથેના સુમેળ અજખ ગજબના તેની છાયાની જેમ સાથે ને સાથે મિત્ર પણ નિધન, નામ જો કે જયદત્ત.
એકદા દેવદત્ત ભાતુ સાથે લઇને ધન મેળવવા ગ્રામાંતરે જતા હતા. રસ્તામાં લય'કર અટવી આવી. ત્યાં કઈ નદીના તીરે ભાતુ ખાવા બેઠો ત્યારે વનમાંથી એક સ્ત્રી આવી. તેણીએ આ સ્વરે કહ્યું, ‘બધા ! મારૂં' વચન સાંભળ. અત્યારે ક્ષુધાથી મારા પતિના પ્રાણ જાય છે અન્ન જેવું કોઈ ઔષધ નથી. ” દેવદત્તે પુછ્યુ, “ તેઓશ્રી યાં છે ?” તે સ્ત્રીએ તેને પેાતાની પાછળ આવવા કહ્યું થેાડે દૂર જતાં, ભૂખથી પીડાતા શ્રાંત, ભ્રાંત અને સ'પતિ રહિત એવા પુરુષને જોયા. તેણે પેાતાના હાથ લાંખે ૉં. એટલે દેવદત્તે તેને ભાતું આપ્યું. ત્યારબાદ તે સ્ત્રીએ તેને પાણી લાવી આપવા કહ્યુ' જળ ક્યાં હશે ?-તેમ તે વિચારતા હતા ત્યારે તે સ્ત્રીએ તેને નજીકના સ્થળની વાત કરી. તે સ્રી આગળ ચાલી. તેણીએ પાણીના ખાડા બતાવ્યો. દેવદત્ત તેમાંથી જળ ખેચવા લાગ્યા ત્યારે તે કપટી સ્રીએ તેને ખાડામાં ધકેલી દીધા પડતાં પડતાં પુણ્યપ્રસારે વૃક્ષની એક શાખાને વળગી રહ્યો. તે વખતે તેની નજર એક વિવર પર પડી, તરતજ નિર્ભય રીતે, શાખાને છેડી વિવરમાં પ્રવેશ્વે..
આગળ જતાં તેણે વિદ્યાધરને પોતાની સ્ત્રી સાથે સિ'હુાસન પર બેઠેલા જોયે, દેવદો તે સ્ત્રીને
ફેબ્રુઆરી]
પ્રણામ કરી પુછ્યું, “બહેન ! આ શું ? તું અહિં કયાંથી આવી ?” તેણીએ કહ્યું, “હું અમૃતના સિંધુ ! આ રત્નચુડ નામે મારા સ્વામી છે. રથન પુરચક્રવાળના નૃપતિ છે. વૈતાઢય પતમાં મુખ્ય ભવન રૂપ એવુ... આ અમારૂ' ક્રિડા સ્થાન છે. આ અઢવીમાં અમે ક્રિડા કરવા આવ્યા ત્યારે નૃપતિએ ઘાટા આમ્રવૃક્ષેત્તુ વન જોઈ, આમ્રફ્લે ગ્રહણ કર્યાં. પણ વનદેવતાની રજા લીધી ન હતી. તે એક વ્યતરીનુ આશ્રમસ્થાન હતું. તેથી તે દેવીએ મારા પતિને બાંધી લીધા. ત્યારે હું દુઃખથી મારૂં મસ્તક ઇંદવા તૈયાર થઈ. દેવીએ મારા હાથ પકડી, કહ્યું, “ વત્સ ! આવુ’સ!હસ કેમ કરે છે ? તુ ઇચ્છિત વરદાન માગી લે” મે કહ્યુ', “ મારે તે મારા જે વર છે તે વર જ હા બીજા વરની જરૂર નથી મારા પતિને ખધનમાંથી મુક્ત કરી. ”
"
દેવીએ કહ્યું “હું ખ'ધના મેક્ષ તે કરીશ પણ જ્યારે તે કોઈ મુસાફરના ભાતાનુ` ભેાજન કરશે ત્યારે તે કન સજા થશે. પછી તારે તે મુસાફરને ચાલાકીથી કૂવામાં નાખી દેવા ”
દેવતાના કહેવાથી મૂઢ બુદ્ધિવાલી એવી મે' આપને જળમાં ધકેલી દીધા. હું બધુ ! તે અપરાધને ક્ષમા કરે। હવે આપ વૈતાઢય પર્યંત પર અમારી સાથે આવેા અને તૂકિચિત ઉપકારના બદલે વાળવાની અમને તક આપે !”
પછી ૬'પતિ દેવદત્તને પોતાના નિવાસસ્થાને [ ૬૯

Page #14

લઈ ગયા તેને અનેક વિદ્યાએ આપી તેથી તે વિદ્યાધર બન્યા. દુઃખ સ્થિતિમાં દાન આપવાથી મેટુ ફળ થાય છે.
સ’પત્તિમાં નિયમ, શક્તિમાં સહનતા, યૌત્રન વયમાં વ્રત અને દારિદ્રમાં દાન-ઘણું અલ્પ છતાં મોટા લાભ થાય છે.
ત્યાં દેવદત્ત અનેક કન્યા પરણ્યા, પછી પેાતાના મિત્રને ત્યાં મેલાન્યા, જે ભાજન મિત્ર સહિત (સૂર્યદય પછી) કરાય છે તે પુણ્યનુ કારણ રૂપ છે. મિત્ર રહિત કરાય છે તેને મેતામય (અધકારમય) કહેલુ છે.
એક વખત અવધિજ્ઞાની, લખ્ખીવાળા સ્વહિત સાધવામાં તત્પર એવા ચારણમુનિ ત્યાં પધાર્યા. દેવદત્ત મિત્ર સાથે વંદન કરવા ગયે. વાદન કરી, પૂર્વ વ્યંતરીએ કરેલા ઉપસર્ગ ના વૃતાન્ત પૂછ્યા. તે સાંભળી મુનિ ખેલ્યા, તે વ્યંતરી પૂર્વભવે તારી ખહેન હતી, તે દુઃશીળા હોવાથી તે ક્રોધથી ઘરબાર કાઢી મૂકી હતી, પાછળથી તાપસી થઈ, હઠથી તપ કરી મૃત્યુ' પામી વ્યંતરી થઈ. તારા સત્વગુણુને લઇને તે તને કશું કરી શકતી નહિ, પરંતુ તેણે વિદ્યાધરી દ્વારા તારૂ ભાજન લેવરાવ્યુ. તારા વધ કરવા કૂવામાં નખાવ્યે.
દેવદરો ગુરુજીને વિનય પૂર્વક પૂજ્ય નરકની પ્રાપ્તિ શાથી થાય ? ”
૭+]
પૂછ્યું',
ગુરુએ કહ્યુ, “ રાજ્યથી સ્વભાવિક રીતે નરકની પ્રાપ્તિ થવાના સભવ છે! કારણ કે મેટા પરિગ્રહને લઇને આરભ થાય છે. તેથી જીવ
હિંસા થવાથી, નરકે જવાના સંભવ છે. ”
ગુરુદેવના વચન સાંભળી બન્ને મિત્રાએ હૃદયમાં ભાવનાં ભાવી, પાપના નાશ કરનાર રાજયગ્રહણ ન કરવાના નિયમ ગ્રહણ કર્યાં. તેમજ નવપ્રકારના પરિગ્રહના ઈચ્છા પ્રમાણના બન્ને પણ નિયમ અગીકાર કર્યાં.
તેવામાં એકદા રહ્નચૂડ વિદ્યાધર અપુત્ર મૃત્યુ પામ્યા. વિદ્યાધરાએ આવીને દેવદત્તને આદરપૂર્વક કહ્યું, ‘“અમારા રાજ્યના ભાર ગ્રહણ” કરા દેવદત્તો પ્રતિજ્ઞા અને નિયમની યાદી આપી, રાજ્ય શ્રહણ માટે ના કહી. તેથી તેઓએ જયદત્તને કહ્યું. જયદત્તે રાજ્ય અંગીકાર કર્યું.
જે પ્રાણી આશ્રવને રોકતા નથી, તે સુવૃત હોય તે પણ જડના આશ્રયથી ઘટી પૂરી થવાને અંતે જેમ તે ડૂબી જાય છે તેમ તે સલ્પ સમરમાંજ ડૂબી જાય છે. બન્યુ પણ એમજ ઘાતકી એવા મેત્રના લોકોએ જયદત્તને મારી નાખ્યો મરીને તે નરકને પ્રાપ્ત થયા. દેવદો વ્રતનુ સ ́પૂર્ણ પાલન કર્યુ તેથી તે આયુષ્ય પૂર્ણ થતાં બારમા દેવલોકને પામ્યા.
–શ્રી વિમળનાથ ચરિત્રમાંથી
X
તૃષ્ણા-પરિગ્રહ
જ્યાં ધન હોય ત્યાં ધમાલ, જ્યાં નહિ જર, ત્યાં શું જાળ, જ્યાં પરિગ્રહ ત્યાં પાપ અપાર જ્યાં સતેષ ત્યાં સુખ અપાર
અમરચંદ માવજી શાહ,
[આત્માનંદ પ્રકાશ

Page #15

* શાંત—સુધારસ.
રચિયતા --
પૂ. ઉપા. શ્રી વિનયવિજયજી મ. સા.
मूढ ! मुह्यसि भुधा मुढ ! मुह्यसि मुधा विभवमनुखन्त्य हरि सपरिवारम् । कुशशिरसि नीरमिव गलदनिल कम्पित
विनय ! जानीहि जीवितमसारम् मूढ ॥१॥
[ ભવ વનમાં ભૂલા ભમતા નજીવાને આશ્વાસન અને સાન્દ્વના દ્વારા સમાધિ પ્રાપ્ત કરાવી અનુક્રમે મેક્ષનગરમાં પહેાંચાડનાર ભોમિયા-માČદર્શક તુલ્ય અનિત્યાદિ ખાર ભાવના અને મૈત્રી આદિ ચાર ભાવના સ્વરૂપ શ્રી શાંતસુધાસ ગ્રંથ. ] ૐ વિવેચકઃ-મુનિરાજશ્રી રવીન્દ્રસાગરજી મ.
અનિત્ય ભાવના ગેયાષ્ટક
પૂ॰ ઉપા. શ્રી વિનયવિજયજી મ૰ સસારી આત્માને મૂઢ” કહીને સોધે છે, કારણ કે-મૂઢનો અર્થ થાય છે હિત અને અહિતના વિવેક વિનાના ખરેખર ! સૌંસારનો
પદાર્થોમાં મમતા કરનારો આત્મા વિવેક વિકલ હોવાના કારણે મૂઢ જ છે, તે પણ જેમ પિત જી, પોતાના મૂખ પુત્રને દુ:ખી થતા જોઈ શક્તો નથી, હૃદયમાં કરૂણા ઉપજે છે અને અવસર જોઇને સòધ પણ આપે છે. તે પણ તે વિવેક વિનાના મૂર્ખ પુત્ર હિતશિક્ષાને ગ્રહણ કરતા નથી અને વધારે ને વધારે દુ:ખતા દરિયામાં ડૂબતા જ જાય છે.
પોતાના પુત્રની આવી દુર્દશા જોઇને વિવેકી પિતાને ખૂબ જ લાગી આવે છે અને અતિશય સ્નેહુના કારણે જેમ “ મૂ ” શબ્દથી સમેધે છે તેવીજ રીતે આ વિશ્વમાં જિનેશ્વર આદિ મુનિવરો ભવ્ય જીવોને વારવાર હિતકારી મા` આદરવા દુઃખદાયી માતા ત્યાગ કરવા યુકિંત પૂત્ર ૪ વિવેચન કરીને સમજાવે છે તે પણ મિથ્યાત્વ અને અવિરતિના મહાદ્વેષને પરવશ થયેલ સંસારી ભવ્ય આત્મા જિનવચન સાંભળવા ઇચ્છતા જ નથી. કદાચ કોઇન: આગ્રહ વશ થઈ સાંભળે ખરા પણ શ્રદ્દા કરે નહિ.
ફેબ્રુઆરી ]
H
કદાચિત્ કાઇક પુણ્ય માને મિથ્યત્વની મંદતાથી કે ક્ષયે પામથી સહેજ શ્રદ્દા થાય પરંતુ અપ્રત્યાખ્યાભવરણ કષાય માંહનીય કર્મના ઉદયના કારણે તે જરા પણ હિતમાર્ગે પ્રવૃત્તિ શકતા નથી.
કદાચિત્ કોઈક આત્મા પુરૂષાથ કરીને હિતમાગે પ્રવૃત્તિ કરે તે તે સમયે આવી પડનારા વિાના કારણે ગભરાઇ જને હિતમને તજી દે છે.
આવી અવસ્થાને પામેલા ભવ્ય જીવાતે અનુગ્રહબુદ્ધિના નિધિ એવા જિનેશ્વરના વનાનું ઉચ્ચારણ કરતા પૂ॰ ઉપા. શ્રી વિનયવિજયજી મ૦ સા. કહે છે કે
હું હિત અહિતના વિવેક શૂન્ય મૂઢ ! આમન્ ! તું અણુસમજના કારણે જ નકામા જ આ વિશ્વના પૌદ્ગલિક પદાર્થમાં માહ-મમતા કરતા મુંઝાય છે.
તેકર ચાકર
પરિવાર સહિતના વૈભવને હૃદયમાં ચિંતવતા એવા તું હે પુણ્યાત્મન્ ! તું નકામેાજ મુંઝાય છે.
કેમકે-તુ' એમ ચિંતવે છે કે
આ સુંદર સાત માળનું મંદિર મારૂ છે, દુકાન પેઢી, મારા જીવન આધાર છે. વિનયવતી અને કહ્યાગરી આ સ્ત્રી મને અનુકૂળ છે. વિનયી અને વિવેકી
પુત્ર અને પુત્રીઓના કારણે
હું સુખી .
સેવકે પણ નીતિવાળા અને
ક વ્યનિષ્ઠ છે.
[૭૧

Page #16

સ્વજન-જ્ઞાતિજન અને નગરમાં મારી ઈજજત કે કોઈક અપમાન કરે તે તુ કે--કષાય થાય છે કે આબરૂ સારી છે.
શેક અને અરતિથી આત્મા પીડાય છે. ઇત્યાદિ માયાજાળ તુલ્ય અનેક વિકલ્પ કરીને તું તેજ રીતે ચક્ષુરિન્દ્રિય=જોવાથી ફીલ્મ કે ચિત્ર ભ્રમમાં જ રહે છે પણ તું જાણતા નથી કે- જેવાથી પણ તાત્કાલીક ક્ષણિક જ સુખ છે, અરે !
આ જલસા પર મત આપતા હયા હતા કેટલીક વખત તે અમુક ચિત્રને જોયા પછી જે તે અગ્રભાગ ઉપર રહેલા જલની બિંદુ જેવા જ છે. વસ્તુની પ્રાપ્તિ ન થાય તે પુણ્યહીન એ તે મૂઢ- જીવ સહેજ પવનને ધકકે લગે કે તુર્ત જલ બિંદુ વિખરાઈ આધ્યાનથી આપઘાત પણ કરે છે. જાય, તેવી જ રીતે આ નર ભવનું આયુષ્ય પણ એ જ પ્રમાણે ધ્રાણેન્દ્રિય ગંધને લાલચુ જીવ
પક્રમો હેવાથી તેવા પ્રકારના કેઈક નિમિત્ત મળતા ક્ષણિક સુખમાં મગ્ન થઈને ભમરાની જેમ પ્રાણ ગુમાવે છે માર્ગમાંજ હતો ન હતો થઈ જઈશ, માટે અર્થાત કારણ
રસનેન્દ્રિયના વિષય સુખના સાધનામાં મુખ્યતયા પામીશ. પુણ્યના ઉદયથી મળતા આ જગતના બાહ્ય વૈભવને વિશે મેહ-મમતા તને સદ્દગુરૂને સોગ પ્રાપ્ત
મિઠાઈ અને ફરસાણને લાલચુ છવ ભાન ભૂલીને કરી પુણ્યદયથી પ્રાપ્ત એવા આ વૈભવને સાતે ક્ષેત્રમાં
રસનેન્દ્રિયને આધીન થઈને તે તે વસ્તુઓ આરોગે છે,
ખાવાને સ્વાદ તે જ્યાં સુધી વસ્તુ જીભ ઉપર હોય વિનિયોગ કરી કૃતાર્થ થા, અને આ નર જન્મને
ત્યાં સુધી જ રસને સ્વાદ આવે છે ગળાથી નીચે ઉતર્યા સફળ કર !!
બાદ તે બધુજ સરખું ! ! ! ઘા મrofમાં વિઘણgar
અરે ! કદાચ દુધપાક જમ્યા પછી જે વમન થઇને पश्यतामेव नश्यति सदासम् ।
દુધપાક બહાર નિકળે તે તે શું જે પણ ગમે ખરા? पतदनुहरति संसार रूप रयाद
ન જ ગમે ! ! ! बलज्जलदालिका रुधिषिलासम् मूढे ॥२॥
' અરે ઉલટું તેને સાફ કરાવવાના પૈસા આપવા પહેલી ગાથામાં આયુષ્યની અસ્થિરતા બતાવી હતી. પડે (!) અને જે ખાવા-પીવામાં ધ્યાન ન રાખ્યું તે હવે આ ગાથામાં વિષય સુખની ક્ષણ ભંગુરતા વર્ણવતાં રોગ થાય તે નફામાં, કે જેના પરિણામે ડોકટરને ત્યાં પૂજ્ય ઉપા. શ્રી વિનયવિજયજી મ. સ. કહે છે કે- ૯૯ કરવી પડે ! ! !
હે પુણ્યત્મન? કદાચ માને કે-પૂર્વ જન્મમાં એ જ રીતે સ્પર્શેન્દ્રિયનું સુખ પણ ક્ષણિક જ છે ! ધર્મની આરાધનાના પ્રભાવે દીર્ધ આયુષ્ય મળ્યું, પણ સંસારી જીવ સ્ત્રીના સંગમાં સ્પર્શ જન્ય જેને સુખ તે અવસરે દીર્ઘ આયુષ્ય દરમ્યાન જે પુન: ધર્મની માને છે પણ તવ દષ્ટિએ વિચારતાં તે લાગે છે કે તે આરાધના ન કરતાં, ન કરવા જેવા જે વિષય કયોને મહાદુ ખ જ છે. કેમ કે પ્રાણને આધાર જે વીર્ય તેને આદર્યા તે મળેલું આ દીર્ઘ આયુષ્ય નિષ્ફળ જ છે નાશ થાય છે, અરે ! તે સમયે ક્ષણ વાર તે પુરૂષ એટલું જ નહિં પણ અનર્થકારી છે એમ જાણ !!! બીલકુલ બેભાન બની જાય છે
વળી તું જ અનુભવ કરી જે કે-વૈષયિક સુખ અરે ! જેમાં અપાર કર્મબંધ અને પ્રાણને પણ કેવું ક્ષણિક-ક્ષણભંગુર છે ! !!
સંદેહ હોય તેને સુખ કહેવાય ખરૂં ? ન જ કહેવાય !! ૧. શ્રેકિય-સાંભળવાનું સુખ તે જ્યાં સુધી ગીત માટે જ પૂજ્ય ઉપા. શ્રી વિનયવિજયજી મ. સા. કે પ્રશંસાના શબ્દો સાંભળીએ ત્યાં સુધી જ આનંદ કહે છે કે ઇન્દ્રિયેના વિષય જન્ય આ સુખ વાસ્તવમાં આવે પણ વચ્ચે જ કઈક અશુભ સમાચાર સાંભળાય સુખ જ નથી પણ સુખાભાસ જ છે, અને તે પણ
૭૨]
[ આત્માનંદ પ્રકાશ

Page #17

વિજળીના ચમકારા જેવું ક્ષણિક અને વિયોગના અપાર પણ હાથ તાળી દઈને તત્કાલ નાશી જાય છે. દુઃખવાળું છે.
- જેમ પેલી હાસા અને પ્રહાસા દેવીઓ કામી એવા વિજળીને ચમકારે જેમ જોત જોતામાં અદશ્ય કુમાર નદિ સુવર્ણકારને હાથ તાળી દઈને નાશી ગઈ થાય છે તેવી જ રીતે આ સંસારના વૈષયિક સુખ હતી.
(અપૂર્ણ)
(અનુસંધાન ટાઈટલ ૧નું ચાલુ) (૨) મરે કહે તે ખીજ ન કીજે, તું ઐસીહી સીખાવે,
બાહેત કહે તે લાગત ઐસી, અંગુલી સરપ દીખા (અ) હું તને કહું છું તેથી તું મારા પર કોપાયમાન થા નહીં. તેને ઘણું કહેવાથી કદાપિ અંગુલી સર્પન્યાય પ્રમાણે ખેદ થાય એમ લાગે. વારંવાર મારા સ્વામીને કહેવાથી તેઓ મારા પર ક્રોધી બની જાય એમ પણ સંભવ રહે છે. તો પણ તે અનુભવ ! તારામાં અપૂર્વ શક્તિ છે તેથી તું ચેતનને, મનાવી ઠેકાણે લાવ,
(૩) રેનકે સંગ રાચે ચેતન, ચેતન આ૫ બતાવે,
આનંદઘનકી સુમતિ આનંદા, સિદ્ધ સરૂપ કહાવે, (અ) હે અનુભવ ! આત્મારૂપ સ્વામી અન્ય મમતાના સંગમાં રાચે છે તે પોતાની મેળે જ પરભાવ રમણતાથી બતાવી આપે છે જે તેને આનન્દવાળી સુમતિની સંગતિ હોત તો આવી તેમની દશા થાત નહીં. સુમતિની સંગતિ જો આત્મા કરે તો આજનો ધન અને સિદ્ધ સ્વરૂપ કહેવાય, આનન્દઘનની સુમતિ આનન્દ સ્વભાવાળી છે. તેથી મમતાનો ત્યાગ કરી સુમતિને સંગ કરવાનું તું આત્માને કેમ કહેતે નથી ?
શ્રમણે પાસના શ્રવણ થાય જે શ્રમણ મળે,
જમણા જાયને ભ્રમણ ટળે મમતા ગળે ને સમતા મળે જન્મ મરણની ચિંતા ટળે
અમરચંદ માવજી શાહ
ફેબ્રુઆરી

Page #18

A
)
દશ આશ્ચાય :
પુષ્પમાળાથી પ્રભુની પૂજા રચતાં ભવ્ય શિવ-સુખને
પ્રાપ્ત કરે છે. (૧) કેવળજ્ઞાન થયા પછી તીર્થકરને ઉપસર્ગ
(૩) કાંતિરૂપ જળથી પૂર્ણ એવા જિનપદરૂપ ક્ષેત્રમાં (૨) ગર્ભને અપહાર
ધરેલ અક્ષત તે દિવ્ય સુખરૂપ શસ્ય-સંપત્તિને પેદા (૩) સ્ત્રી તીર્થકર (૪અભાવિત પર્ષદા ધર્મ ન પામે તેવી પર્ષદા (૪) જિનેશ્વર સમક્ષ, ઘનસાર, અગરૂમિશ્ર ધૂપ (૫) અમરકંક નગરીમાં કૃષ્ણ વાસુદેવનું જવું તે કરતાં ઉછળતા ઘૂમ પડળના મિલ તે પાપને દૂર હડસેલી (૬) સૂર્ય-ચંદ્રના વિમાનનું ઉતરવું (૭) હરિવંશ કુળની ઉત્પત્તિ
(૫) સુંદર ભક્તિથી જેઓ જિનમંદિરમાં દીપ (૮) અમરેન્દ્રને ઉપાત-ચમરેન્દ્રનું સૌધર્મદેવલે કમાં આપે છે તેઓ ત્રણે ભુવનમાં એક-દીપને પામે છે જવું તે
- (ક) જગતગુરુની આગળ જે જળપૂર્ણ પાત્ર (૯) એક સમયે એકસેને આઠનું સિદ્ધ થવું ધરવામાં આવે છે તે ખરેખર ! પૂર્વોપાર્જિત દુઃખને (૧૦) અસંયતિની પૂજા
જલાંજલી આપે છે. આ દશ આશ્ચર્ય અનંતકાળે થાય છે. (૭) પરિપાકને પામેલા અને વિશિષ્ટ ગંધયુક્ત એવા
જિનેશ્વર ભગવંતની અષ્ટ પ્રકારે પૂજા કરવી વાસ, તરફળ થા જિનપૂજ્ય કરતાં મનવાંછિત ફળ પમાય છે કુસુમ, અક્ષત, ધૂપ, દીપ જળપાત્ર ફળ અને નૈવેદ્ય
(૮) બહુ ભક્ષ્ય અને વ્યંજન સહિત એદન પ્રમુખ –આ પ્રકારે પૂજા કરવાથી, આ જગતમાં એવું વસ્તુઓ વડે જે ભવ્ય બલિ રચે છે તે ધન્ય આત્માઓ કંઈ સુખ કે કલ્યાણ નથી કે જે પામી ન શકાય. સુખ-નિધાનને સ્વાધીન કરે છે. જે કંઈક પ્રશસ્ત વસ્તુ
(૧) બાવન ચંદન યુક્ત ઘનસારના સુગંધી ગંધથી છે તે તે પુણ્યવંત જતી. પ્રભુને ધરાવે છે, તેમ દાન જિન પૂજા કરતાં ભવ્યો સુંગધી દેહ પામે છે. પણ નિયાણા વિના આપવામાં આવે તે સુગતિના
(૨) નવેમાલતી, કમળ, કદંબ, મલ્લિકા પ્રમુખ કારણરૂપ કલ્યાણ પરંપરાને પ્રગટાવે છે.
*
*
રક છે થઈ છે , BA BA Bતાની છ જ મન B BE Bરણ પ્રકાર છે છે શા છે કે
ભ L * . - -“
TI
By Bી
ક
-
%
8 9
પ્રગટ થઈ ચુકેલ છે શ્રી સુમતિનાથ ચરિત્ર ભાગ ર જે પ્રકાશીત થયેલ છે જેની મર્યાદીત નકલે હોવાથી તાત્કાલીક મંગાવી લેવા વિનંતી છે. મૂળ કીંમતે આપવાને છે તેની મૂળ કી મત રૂપીઆ પાંત્રીશ રાખેલ છે. તે તાત્કાલીક મંગાવી લેવા વિનંતી.
:- સ્થળ : શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા ઠે. ખારગેટ : ભાવનગર : (સૌરાષ્ટ્ર)
#B
S BSF
તા. ક. : બહાર ગામના ગ્રાહકોને પોસ્ટેજ ખર્ચ સહીત રૂપીઆ ઓગણ ચાલીસ
અને વીશ પેસ. મનીઓર્ડર કરવા વિનંતિ.
F
= 8,
T 9 + 0 હકીકલો જ
0 0
V
. કે
આર આર સી કરવી
0 0
તે | આત્માનંદ પ્રકાશ
કામ
0 0 0 0
૭૪ ]

Page #19

ગ્રામ્ય જનતાને આશીર્વાદ રૂપ
નારણદાસ રામજી શાહ મેમોરિયલ હોસ્પિટલ
તળાજા (સૌરાષ્ટ્ર)
સ્થળ:- હોસ્પિટલ માટે સ્થળની પસંદગી આહલાદક છે. પવિત્ર નદી શેત્રુજી અને તળાજાના સંગમ નજીકનું સ્થાન તે પરથી વહેતી પવન લહેરીઓ અધુ દર્દ દૂર કરવા શક્તિવાન છે. મહાતીર્થ શંત્રુજયની આઠમી ટૂંક-તે તાલધ્વજગિરિ. તેની છત્ર છાયા એટલે શાંતિની અપૂર્વ સીમા. ચોમેર હરિયાળા ખેતરો–સેનામાં સુગંધ મેળવે તેવા-આવું રળિયામણું તે સુખકર સ્થળ.
સત્ય ઘટના :- આ સુરમ્ય અને સુખદ હોસ્પિટલ પાછળ સત્ય ઘટના ચમત્કાર સર્જી ગઈ છે શ્રીમાન કાન્તિભાઈ નારણદાસના માતુશ્રીની એક બાજુ માંદગી અને બીજી બાજુ આર્થિક ભીંસ, સુસારવાર માટે અનેક પ્રયત્ન પણ બધાં જ નાકામયાબ બન્યા, તેમના માતુશ્રીની સારવાર સુયોગ્ય રીતે ન થઈ શકી તે ઘટના-બીના હેયે વજી લેપ બની. તેથી જ સંકલ્પ કર્યો કે ગ્રામવાસીઓ સારવાર-સુવિધા વંચિત ન રહે તેવું કાર્ય કરી ઝંપીશ. પુણ્ય કર્મ ઉદિત થયું અને સ્થિતિએ કરવટ બદલી. સંક૯૫ની સતર્ યાદી મૂર્ત સ્વરૂપ પામવા ઝંખી રહી હતી.
સુયોગ :- પુણ્યવતા કાર્યમાં સુગ આપે આપ સાંપડે છે. તળાજા જવાહર ચેકમાં આવેલ વંડાની જગ્યા મળી ગઈ. શુભ સમયે શ્રી વૃજલાલ રતિલાલ દૂધવાળાના વરદ્ હસ્તે ભૂમિ પૂજન કરવામાં આવ્યું. ઈમારત કેવી અને કેવડી બાંધવી–તેના વિચારમાં શ્રી કાન્તિભાઈ ખવાઈ ગયા. કમર કસી સ્વયં કામ હાથ ધર્યું રાત દિવસના પરિશ્રમ બાદ ત્રણ મજલા સાથે પ૦,૯૯૦ ચોરસ ફૂટનું બાંધકામ પૂર્ણ થયું. where there is a will there is a wayએ ઉક્તિ સત્ય બનાવી.
સુવિધા - હવે પ્રશ્ન ખડો થયે તેમાં પ્રાણ પૂરવાને. અનેક સ્નેહિજનો, ડોકટરે, નિષ્ણા તેને સંપર્ક સાધ્ય, સલાહ, સૂચન મેળવ્યા મનભૂમિના ફલક પર ચિત્રપટ અંકિત કર્યું કાર્ય વેગ પકડે.
એક સે પથારીઓ (Beds) ની સગવડ, અને જુદા જુદા દર્દો માટે અલગ અલગ વિભાગો રચવાનું નકકી કર્યું છે. વીસમી સદીમાં દષ્ટિગોચર થતાં લગભગ તમામ રોગોની ચિકિત્સા અને સારવારનું ભગીરથ કાર્યનું આયોજન એરણ પર ચડી ચૂક્યું છે. અગ્યિાર સ્પેશ્યલ વર્ડ અને જુદા જુદા વિભાગના સાત જનરલ વોર્ડ – ઉપરાંતમાં એબ્યુલન્સ સગવડ અને દરદીઓ માટે ભેજનની વ્યવસ્થા.
પ્રશિસ્ત - ખરેખર આ મહાભારત કાર્ય માટે જેટલા પ્રશંસા પુપ ચઢાવીએ તેટલા
ફેબ્રુઆરી] .
[૭૫

Page #20

ઓછાં. ધન્ય છે શ્રીમાન કાન્તિભાઈને, ધન્ય છેતેમના માત-પિતાને. સંસ્કારના ખીજ, ઉન્નત વૃક્ષ રૂપે જોનાર પણ ધન્યતા અનુભવે છે.
ખચ :- આવી સ ́પૂર્ણ સુવિધા માટે ખર્ચના આંક કલ્પી શકે છે ?
આર. સી. સી. બાંધકામ સાથે ભય તળિયુ' + ૩ મજલા લીફ્ટ અને R, C. C રૅમ્પની સુવિધા સાથે ૫૦, ૯૯૦ ચારસ ફુટના માંધકામ પાછળ શ્રી કે. એન. શાહ ચેરીટેબલ ટ્રસ્ટ તરફથી પાંત્રીસ લાખ રૂપિયા ખર્ચાયા છે. અદ્યતન સાધના જેવાં કે એકસ-રે-મશીન વગેરે પાછળ ત્રીસ લાખ રૂા. નુ અંદાજી ખર્ચ અને એક દરદી પાછળ રોજ રૂા. ૫૦ ખર્ચ ધારેલ છે.
આવક :- ઉપર્યુક્ત ખર્ચને પહેાંચી વળવુ' તે ખાળકના ખેલ નથી. તેથી કાયમી ધેારણે નિભાવ ફંડ પણ માતબર રકમનું હેવુ જરૂરી છે. રૂ! ૨૦ લાખના અંદાજ પત્રમાં પાંચેક લાખની આવકના સાધના ઉભા થાય તેવુ' ભડોળ આવશ્યક છે. ખાકીના ખર્ચ માટે સરકારી ગ્રાન્ટ, હોસ્પિટલની આવક, સ્વૈચ્છિક જાહેર દાન પર આધાર રાખી શકાય. આ રીતે એછામાં ઓછા ૬૦ થી ૭૦ લાખના નિધિની જરૂરિયાત છે.
અપીલ :- આવા મહાન કાય માટે દરેકે પાતાથી બનતું કરી, આર્થિČક સહાય આપવા તત્પરતા દાખવવી જોઇએ, હાલ અગર બ્લડ એ'ક, ઔષવ એક, વગેરેમાં ૫૧૦૦ રૂા. આપી આપનું મુખારક નામ જીવનસાકવાળું બનાવે.
દવાખાનામાં જોઈતા જરૂરી સાધના જેવાકે વાટર કુલર, ટ્રિજ, લેખ'ડના કબાટ, પંખા પૂરા પાડી અશભાગી મના.
એટલું જ નહિ પણ આપના મિત્ર અને સબધીઓને પણ તમારા કાર્યોંમાં ભાગીદાર બનાવા એવી અભ્યથ ના.
એક્સિ
૨૬૪, સેમ્યુઅલ સ્ટ્રીટ વડગાદી મુંબઈ-૪૦૦૦૦૩
૭૬]
*→
હૃદયરોગ નિદાન ચિકિત્સા શિબિર ઃ તા. ૫ ને ૬-૨-૮૩
સૌજન્ય :- ઉદાર દાનવીર શેઠશ્રી ચિમનલાલ નાગરદાસ શાહ તથા શેઠશ્રી ફૂલચ‘દભાઈ જેકિનદાસ વખારિયા તથા અન્ય દાતાએ
ડામિયોપેથિક ચિકિત્સા શિબિર
સૌજન્ય : :- ઉદાર દિલ શેઠશ્રી દિલીપભાઈ સૌભાગ્યચ' મહેતા
ચશ્મા વિતત્રંણ શિબિર
સૌજન્ય :- શ્રી અઠવ ગેટના જૈનભાઈએ તરફથી ઉપર્યુક્ત સેવા કાર્યા પ્રેરણાદાયક અને
[આત્માનંદ પ્રકાશ
પેપટલાલ આર. સલાત
તંત્રી

Page #21

લાભદાયક બની અનેરી મહેક મહેકાવી ગયા ખૂબ ખૂબ અનુમોદના અભિનંદન અને પ્રશ'સા-પુbપે સહે બીરદાવીએ છીએ.
| શ્રી આત્માનદ સભા ભાવનગર
બાએ માકેટ-સુરત નગરે શ્રી મહાવીર જૈન સાધર્મિક કલ્યાણ કેન્દ્ર
શ્રી મહાવીર વિદ્યાથી કલ્યાણ કેન્દ્ર સંચાલિત શ્રી મહાવીર જૈન મેડિકલ સેન્ટર (મુંબઇમાં) શનિવાર તા. ૨૯-૧-૮૩ થી તા. ૧૨-૨-૮૩ સુધી
(૧) શ્રી મહાવીર નેત્રયજ્ઞ શિબિર સૌજન્ય ગ'સ્વ. મતબેન ઉત્તમલાલ પેથાણીની સ૬: ભાવનાથી-શેઠશ્રી ઉત્તમલાલ ચેલજીભાઈ પેથાણી ચેરીટેબલ ટ્રસ્ટ તથા સ્નેહીવગ તરફથી.
(૨) દંતયજ્ઞ શિબિર વિના મૂલ્ય તા. ૩૧-૧-૮૩ થી ૪-૨-૮૩ સૌજન્ય દાનવીર શેઠશ્રી અરવિંદભાઈ તારાચંદ શાહ તરફથી
(૩) પ્લાસ્ટિક સર્જરી શિબિર : તા. ર૯-૧-૮૩ થી ૪-૨-૮૩ સૌજન્ય :- ઉદારદાતા શેઠશ્રી કિરીટકુમાર અમૃતલાલ શાહ વગેરે
પ્રકાશન સમારોહ -
શ્રી જૈન આત્માન'દ સભા દ્વારા તીર્થકર ભગવંત શ્રી સુમતિનાથ ચરિત્ર ભાગ-૨ અને શ્રી શત્રુ'જય લઘુ તીર્થ દર્શન પ્રકાશન સમારોહ તા. ૩૦-૧-૮૩ રવિવારે પ. પૂ૦ ઉપાધ્યાયજી મહારાજ સાહેબ સુર્યોદયસાગૃ૨જી તથા પ.પૂ. ગણિવર્ય અશોકસાગરજી મહારાજ સાહેબની પુનિત નિશ્રામાં ઉલ્લાસપૂર્વક ઉજવાયા હતા. શ્રીમાન શેઠશ્રી મુળચ'દ ગોરધનદાસ વેરાના સુપુત્ર કેશુભાઈ તથા તેમના કુટુંબ પરિવારે હાજર રહી પ્રકશનના નિમિત્ત દાતા બની આ પ્રસંગને સુયોગ્ય બનાવ્યો હતો. શ્રી જૈન આત્માનંદ સભાના સર્વ હોદ્દેદારો તેમજ કાર્યવાહક સમિતિના સભ્ય અને અન્ય વિદ્વાન-જનની હાજરી જ્ઞાન-પ્રસારના કાર્ય માટેની ધગશ અને હોંશ દર્શાવતી હતી પ્રાર્થના ગુરુદેવના ઉપદેશ અને અન્ય વક્તાઓના વક્તવ્ય પ્રસ ગને અનુરૂપ હતાં રોતાજનો પર પ્રસંગની અનેરી છાપ પડી હતી. પે'ડાની પ્રભાવના શ્રી કેશુભાઈ તરફથી હતી. તેમજ મહેમાનો માટેની સુવિધા તેમજ સરકાર તેમના તરફથી હતા. સહુની આંતરિક અભિલાષા અને પ્રાર્થના એજ હતી કે શ્રી આત્માનંદ સભા દર વર્ષે આવા અનેક પુસ્તક બહાર પાડે અને જ્ઞાન પ્રસાર વધુને વધુ કરે.

Page #22
Atmanand Prakash Regd. G. BV. 31 | 20-0 0 3 0 0 ઇ-૨૦ 0-60 8-0 0 2-0 0 દરેક લાઈબ્રેરી તથા ઘરમાં વસાવવા જેવા અલભ્ય ગ્રંથા | સંસ્કૃત ગ્રથા કી મત ગુજરાતી ગ્રથો કીમત ત્રીશષ્ટિ લાકા પુરુષ ચરિતમ મહાકાવ્યમ્ ૨-પૂર્વ 3-4 લે.સ્વ. પૂ. આ. શ્રીવિ. કસ્તુરસૂરીશ્વરજી 2000 પુસ્તકાકારે ( મૂળ સંસ્કૃત) ધમ કૌશલ્ય ત્રીશષ્ટિ પ્લાકા પુરુષચરિતમ્ નમસ્કાર મહામંત્ર 3-0 0 મહાકાવ્યમ્ પર્વ 2-3-4 ચાર સાધન પ્રતાકારે ( મુળ સંસ્કૃત) 20-00 પૂ. આગમ પ્રભાકર પુણ્યવિજ્યજી - દ્વાદશાર નયચક્રમ ભાગ લા શ્રદ્ધાંજલી વિશેષાંક : પાકુ બાઇન્ડીગ 8-00 દ્વાદશાર’ નયચક્રમ ભાગ 2 40-00 | ધમબીન્દુ ગ્રંથ - 10-00 સ્ત્રી નીવણ કેવલી ભુક્તી પ્રકરણ-મૂળ 10-00 સુક્ત રત્નાવલી જિનદતા આખ્યાન સુક્ત મુક્તાવલી નવસમરણાદિ સ્તોત્ર સન્દોહ;. જૈન દર્શન મીમાંસા શ્રી સાધુ-સાધ્વી ચાગ્ય આવશ્યક ધમ પરીક્ષા ગ્રંથ 3-00 - ક્રિયાસૂત્ર પ્રતાકાર પ-૦૦ શ્રી શત્રુંજય તીર્થને પંદરમો ઉદ્ધાર 1-0 0 પ્રાકૃત વ્યાકરણમ્ 2-00 આહ તું ધર્મા પ્રકાશ શ્રી વીતરાગ મહાદેવ સ્તોત્રમ્ 1-00 આત્માનદ વીશી 1- 07 આ દશેfપાધ્યાય 5-00 તીર્થંકર દશ ન ચાલીશી પ૦૦ શ્રાવકધમ વિધિ પ્રકરણમ 5-00 બ્રહ્મચર્ય ચારિત્રા પૂજાદિાયી સંગ્રહ 3-00 e ગુજરાતી ગ્ર થા આત્મવલભે પૂજા 10-00 શ્રી સુમતિનાથ ચરિત્ર ભાગ-૨ ૩પ-૦૦ ચૌદ રાજલક પૂજા 1-00 શ્રી શ્રીપાળરાજાને રાસ 20-00 આત્મવિશુદ્ધિ 3-00 શ્રી જાણ્યું અને જોયુ" 3-00 નવપદજીની પૂજા 3-00 શ્રી સુપાર્શ્વનાથ ચરિત્ર ભાગ 2 જે 8-00 આચારપદેશ 3-00 શ્રી કાવ્યસુધાકર 8-00 ગુરુભક્તિ ગહેલી સંગ્રહ શ્રી કથારત્ન કોષ ભાગ 1 14-00 ભક્તિ ભાવના 1 0 0 શ્રી આત્મકાન્તિ પ્રકાશ e 3-00 | હું ને મારી બા 500 શ્રી જ્ઞાનપ્રદીપ ભાગ 1-2-3 સાથે | જૈન શારદા પૂજનવિધિ 7 લખા :- શ્રી જૈન આત્માનદ સભા ખારગેઇટ, ભાવનગર (સૌરાષ્ટ્ર) તંત્રી : શ્રી પોપટભાઈ રવજીભાઈ સલોત શ્રી આત્માનંદ પ્રકા તંત્રી મંડળ વતી પ્રકાશક : શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા, ભાવનગર મુદ્રક : સ્વ શેડ હરિલાલ દેવચ'દ આન' પ્રી. પ્રેસ, સુતારવાડ ભાવનગર For Private And Personal Use Only