________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
જ્ઞાન એ સહુથી પવિત્ર છે!
લેખક શ્રી બાલચંદ હીરાચંદ, સાહિત્ય
-
જગતમાં પવિત્ર વસ્તુઓ છે તેમ અપવિત્ર જ્ઞાન પ્રાપ્ત કરવું હોય તે તે મેળવવા માટે વસ્તુઓ પણ છે જ. પવિત્ર વસ્તુઓની પેઠે પવિત્ર કાર્ય ભાષાશાસ્ત્ર આપણે પહેલું શીખવું જોઈએ. ભાષાપ્રવૃત્તિઓ પણ હોય છે. એટલે કેટલાકએક કાર્યો કરવા વ્યાકરણ શુદ ભણીએ તે જ ઉપદેશક શું એ આપે લાયક હોય છે તેમ કેટલાએક કાર્યો કરવા લાયક છે તે આપણે સમજી શકીએ. અગર કોઈ બેધવચન હેતા નથી. આ બધું છે, એટલા માટે જ પવિત્ર આપતું લખાણ વાંચવું હોય તે પણ વ્યાકરણ ભણઅને અપવિત્ર ઓળખવાની જરૂર ઉત્પન્ન થાય છે. વાની આપણને અત્યંત જરૂર હોય છે. તેમ ન હોય તેમજ કયું કાર્ય કરવું પવિત્ર ગણાય, અને કયું તે ભણતા વાંચતા પણ અર્થને ઠેકાણે અનર્થ થવાને કાર્ય કરવું અપવિત્ર ગણાય, અથવા શું કરવું અને સંભવ રહે છે. અને લેખકને અગર ગ્રંથકારને લખવાને શું ન કરવું એને બોધ આપણને થવાની જરૂર તું મારી જાય તેમ છે. લખનારને તુ કાંઈ હોય અનિવાર્યપણે રહે છે. એ બધ મેળવે હેય તે અને આપણે વ્યાકરણના જ્ઞાનના અભાવે ઊંધું સમજી આપણે જ્ઞાન મેળવવાની જરૂરત તે છે જ. જઈએ ત્યારે આપણને લાભ થવાને બદલે નુકસાન
થવાનો સંભવ ઊભો થાય છે. માટે જ જ્ઞાન મેળવવાની ત્રીજા ઉદ્દેશમાં બાંહ્ય લોકની ઉપેક્ષા કરીને તપ- જરૂર છે. અને સાથે સાથે તે શુદ્ધ હેવું જોઈએ. સાથી કર્મરૂપી ઈશ્વણુને જલાવીને આત્માને ઉજજવળ ભાષાશાસ્ત્રમાં એક શબ્દના અનેક અર્થ થતા હેવાથી, બનાવવાને ઉપદેશ આપે છે.
પ્રસંગને અનુસરી કયે કાણે કો અર્થ લઈ શકાય ? ચોથા ઉદેશમાં આ સત્ર ધ્યાન આપવા ચોય તેમ કા અર્થ નહીં લેવાય એને વિવેક પણ શીખવે છે, “કુછ ના ના નિયાણી જ જોઈએ. ભાષાને અર્થે નહીં સમજવાને લીધે એટલે કે મેલગામી વીરોને માર્ગ દુરનુચર-ધશે
છે. જગતમાં ઘણું અનર્થો સર્જાયા છે એ ભૂલવું વિકટ છે. તે માર્ગ પર ચાલવું હોય તે શરીરથી માંસ નહી જોઈએ. અને રુધિરને અલગ કરી દે. “વેરવિ તત્વત તે થોડા દિવસ પહેલાં મધ્યપ્રદેશમાં રામચંદ્રજીના છે. જે કમને ફળ આપનાર અથવા સંસારમાં પરે- ચરિત્ર ઉપર એક ખાસ પુસ્તક પ્રગટ કરવા જેવું. બ્રમણ કરાવનાર જાણીને તેનાથી વિરમે છે અને એ પુસ્તક હજુ તે ગર્ભાવસ્થામાં હતું. તેવામાં નિર્મદર્શી બને છે, કર્મ બન્ધનના કારણેથી હંમેશા પુસ્તકમાં પ્રભુ રામચંદ્ર શિવવધુ વર્યા એ શબ્દર રહે છે. આમાં સ્પષ્ટરૂપે વિત્ત તે સ્વાભિમત પ્રયોગ તેમાં છે એવું કોઈ લેકના જાણવામાં આવી અર્થ કરવામાં આવ્યું છે.
ગયું. વાસ્તવિક જોતાં એને સરળ અર્થ એ હતા સંગ્રા. મુનિ આઈદાન, કે, પ્રભુ રામચંદે શિવ એટલે મુક્તિરૂપી વધુ એટલે અન કા જ દેશી સ્ત્રી સાથે લગ્ન કર્યું. એટલે મુક્તિ એટલે મેશ પામે,
For Private And Personal Use Only