________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir | Reg. N. B, 431 જs seminarsionSeakage अशान्तस्य कुतः सुखम् ? “અશાન્તને સુખ શાનું ?" એમ કહીને એ શબ્દો એવું સૂચન કરે છે કે શાંતિ એ જ સુખની પૂર્ણ ભૂમિકા છે. અશાંત રહીને સુખની શોધમાં આથડવું એ તો સળગતી સગડી માથે મૂકીને પછી ટાઢકની - તલોશમાં છાંટા મારવા બરાબર છે. ! પણ આ ‘શાંતિ’ છે શું છે આપણા રાજના પ્રાકૃત વપરાશથી જે અનેક શબ્દો પોતાની મૂલગત અથમૂડીને ખાઈ ખેડા છે તેમાંના એક શબ્દ છે-આ શાંતિ ! રાજકારણી પુરુષોએ તો એ બિચારા શબ્દને જાણે પોતાની બાજુનું એક સગડું જ બનાવી દીધેલ છે ! ‘શાંતિ’ એ તેમને મન તેમની સગવડ પ્રમાણેની જગતની વ્યવસ્થાનું બીજું નામ છે ! પરિણામે યુદ્ધનું બીજું નામ છે ! ‘શાંતિ’ શબ્દ ‘શમ’ ધાતુ ઉપરથી જાય છેમનમાં જે વિકારે ઊઠે તેને સમજણપૂર્વક દબાવી દેવા, તેનું શમન કરવુ', એ શાંતિ. ઈન્દ્રિયે બિચારી મનને આધીન છે અને મન ક્ષણે ક્ષણે નવી વાસનાઓના તુકકા ઉઠાવી ઉઠાવીને જાતે દુઃખી થાય છે અને ઇન્દ્રિયને પણ હેરાન પરેશાન કરી મૂકે છે ? દાખલા તરીકે પેટ તે બિચારૂં બાજરાના અર્ધા રોટલાથી ચલાવી લેવા તૈયાર હોય છે, પણ મન એનામાં છપ્પન ભેગની લાલસા જગાડીને એને આકુળવ્યાકુળ બનાવી મૂકે છે ! એટલે કુશળ ડોકટર જેમ રોગના મૂળને પકડી પાડીને પછી જ તેને ઈલાજ કરે છે તેમ શ્રીકૃષ્ણ દુ:ખરૂપી રાગના મૂળને પકડી પાડીને પછી તેને અમેઘ પ્રતિકારરામબાણ ઇલાજ આ ત્રણ રાધારા સૂચવે છે. એટલે મનની શાંતિ કેળવે, વિકારોનું શમન કરો. સુખ ઈન્દ્રિયને ફટવવામાં નથી, મનના સંયમમાં છે - “અખંડ આનંદ'માંથી પ્રકાશૂક : ખીમચંદ ચાંપશી શાહ, શ્રી જૈન આમાનદ સમાવતી મુદ્રક : હરિલાલ દેવચંદ શેઠ, આનંદ પ્રોન્ટીંગ પ્રેસ -ભાવનગર, For Private And Personal Use Only
