________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી આત્માને પ્રકાશ મગજ અને મગજની વચ્ચે, આમા અને આવી સંબંધમાં જોડાવાની તક દ્રવ્ય પ્રાપ્ત કરવાની આત્માની વચ્ચે અમુક પ્રકારની શક્તિ રહેલી છે, તક કરતાં ઘણે દરજજે કિંમતી છે. ઉમદા અને જેનું માપ કરતાં આપણને આવતું નથી, પરંતુ ઉત્તમ ગુણોને ખીલવવાની આપણી શક્તિ તેનાથી તે શક્તિ ઉત્તેજિત કરવાનું, બાંધવાનું અથવા તેડી દિન-પ્રતિદિન વૃદ્ધિ પામતી જાય છે. જે લેકે નાખવાનું સામર્થ્ય ધરાવે છે. આ જગતમાં મનુષ્યના હમેશાં બીજાની અવગણના કરતા હોય છે, જેમાં મનને પોષણ અને બળ આપે, નવીન ચૈતન્ય પ્રેરે બીજાના વર્તનમાં દેશે જોયા કરતા હોય છે અથવા એવાં હજારો સ્થળો છે, અને તે સ્થળે બંધ કર- જેઓ ધૂર્તતાથી એમ સૂચન કરતા જશુય છે કે વાથી પરિણામ એ આવશે કે મનોબળ તદન ક્ષીણ તેઓએ જેવા બનવું જોઈએ તેવા તે બન્યા નથી અને નિર્બળ થઇ જશે, મનષ્યની પાંચ ઈન્દ્રિયો એક એવા લેકાથી હમેશાં સાવધ રહે. આવા લોકોને પ્રકારનાં સાધન અથવા માગે છે, જે મારા અંતઃસ્થ સહવાસ ભયંકર છે. આવા લેકે વિશ્વાસપાત્ર આત્માને સર્વ બાહ્ય વસ્તુનું જ્ઞાન પહોંચાડવામાં નથી હોતા, બીજા લોકોની અવગણના કરનારું મન આવે છે. આ ઉપરાંત બીજી કેટલીક અગોચર અને હમેશાં સંકુચિત અને અસ્વસ્થ હોય છે. આવું મન પક્ષ શક્તિ છે જેનું કાર્ય હમેશાં મનને પ્રકાશિત બીજાની અંદર કશું સારું જોઈ શકતું નથી, તેમજ અને તેજસ્વી કરવાનું છે, જે પિોષક તત્ત્વ આમાં સારાનો ગણના કરી શકતું નથી; તેથી આવા સર્વ સ્થળેથી ગ્રહણ કરે છે તે તાવથી જ આપણે પ્રકારનું મન થી તેમજ ઇર્ષાળુ ગણાય છે. કઈ પણ ટકીએ છીએ અને દિનપ્રતિદિન પ્રગતિ કરીએ છીએ. સદ્દગુણો માટે અને કેાઈ શુભ કાર્ય માટે બીજાનું પરંતુ આ તત્વનું માપ અથવા બેલ ન કરવાનું સારું બેલાતું હોય અથવા બીજાની પ્રશંસા થતી કાર્ય પ્રત્યક્ષ બાહ્ય ઇાિની શક્તિની બહાર છે. હેય તે તે આ પ્રકારના મનને અસહ્ય અને દુઃખદ આપણે આંખ અથવા કાનદ્વારા જે ગ્રહણ કરીએ થઈ પડે છે. બીજા માણસમાં કંઈક સારું છે એ છીએ તે આંખ અથવા કાનના સ્નાયુઠારા આ વાતની તેનાથી ના પાડી શકાય એવું ન હોય ત્યારે ણામાં આવતું નથી. કોઈ સર્વોત્તમ ચિત્રમાંથી જે પણ “જે ” અથવા “પણ” શબ્દથી તે તેની અવમહાન વસ્તુ આપણુમાં પ્રવેશે છે તે કપડાં પરના ગણના કર્યા વગર રહેશે જ નહિ, અને પ્રશંસાપાત્ર રંગમાં કે આકૃતિમાં નથી હોતી, પરંતુ તે સર્વની બનેલા મનુષ્યના વર્તન પર શંકાશીલ દષ્ટિથી જોવા પાછળ રહેલા ચિત્રકારમાં છે. એક અજબ અને બીજી રીતે યત્ન કરશે. અદ્ભુત શક્તિ જેને ચિત્રકારની વ્યક્તિત્વમાં નિવાસ છે અને જે તેણે અનુભવેલી અને ગ્રહણ કરેલ સઘળી વિશાલ અને સ્વસ્થ ચિત્ત બીજાના દોષે અને વરતુઓને એકંદર સરવાળે છે. આ અજબ શક્તિની દૂધ કરતાં ગુણો વધારે વરાથી જોઈ શકે છે: પ્રાપ્તિ કલ્પનાશક્તિદ્વારા અંતરાત્માને થાય છે. અને પરંતુ સ કુચિત અને નિરંતર અવગણના કરનારું તે શક્તિનું માપ કરવાનું નાની વિના કોઈ પણ મનષ્યમાં ચિત તે હમેશાં અન્યને દોષે જ જોઈ શકે છે. સામર્થ્ય નથી.
જે કંઈ સ્વચ્છ છે, સુંદર છે, સત્ય છે, સુઘડ છે,
ઉદાત્ત છે તે તેના દૃષ્ટિપક્ષની બહાર જ રહે છે. તેને જેઓ આપણું દુર્ણ અને દૂષણો જેવાને નષ્ટ કરવામાં જ એવા ચિત્તને આનંદ અને મજા બદલે આપણું સગુણે અને આપણામાં જે સારું આવે છે, પણ તે બંધારણ કરવાની શક્તિ લેa હોય તે જાએ છે તેવા લોકોની સાથે સમાગમમાં માત્ર ધરાવતું નથી.
(ચાલુ),
For Private And Personal Use Only
