________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સ્વ. ચતુરવિજયજી મહારાજ
[ ૧૪૫ ]
પાશ્ચાત્ય વિદ્વાન પૈકી જર્મનીના ડો. યાકેબી મેઘદૂતસમસ્યલેખ, ચેતદૂત, ચંપકમાલા કથા, સમ્યઅને શુબીંગ, ઈટલીના ડે. ટેસીટી, ઝેકોસ્લોવેકિયાના ફર્વ કૌમુદી, શ્રાદ્ધ ગુણવિવરણ, ધર્મરત્ન પ્રકરણ, ડે. વીન્ટરનિલ્સ, ક્રાસના ડો. સી લેવી, અમેરિકાના ઉપદેરાસતકા, કુમારપાળ પ્રબન્ધ, ગુરુગુણવૃત્રિશત ડે. નર્મન બ્રાઉન વગેરેને પણ તેમના સંશોધન પત્રિશતકા, સમયસાર પ્રકરણ, સુકૃતસાગર, સુકૃત કાર્ય માં છૂટે હાથે સહાય કરીને પરદેશમાં આપણા સંકોત, પ્રાચીન કર્મગ્રંથો, સંબોધસપ્તતિકા, કુવજ્ઞાન સંસ્કારના પ્રચારને તેઓશ્રીએ વેગ આપ્યો
લયમાલા કથા, સામાચારી પ્રકરણ, કરુણુ વાયુધહતે. કોઈ અધિકારી મનુષ્યને જોઈતી હાથપ્રતા
નાટક, કુમારપોલ મહાકાવ્ય, મહાવીરચરિત્ર, વેણુભંડારમાંથી પિતાના નામે નોંધાવીને કઢાવી આપનાર
સેહરી કહા, સિદ્ધપ્રાકૃત, દાનપ્રદીપ, ધમ પરીક્ષા, ગુરુ-શિષ્યના નામ ઉપર આજે પણ એક પ્રતા
સાબદા સ્થાન પ્રકરણ, પ્રશ્નપદ્ધતિ, કલ્પસૂત્ર (કિરપાટણ ભંડારના ચોપડે ઉધરેલી હશે એમ મારું !
ણાવલ ટીકાસાહત). યાગદશનાગવિશિકા, મંડલમાનવું છે. આ બધી પ્રતો તમણે યોગ્ય માણસોને પ્રકરણ, જેને મેધદંત, માહરાજપરાજય નાટક, વસુદેવ ઉપયોગ માટે આપી છે. પ્રાચીન હાથમતાની કિંમત
હિંડ, બૃહકલ્પ, પંચમપકર્મ ગ્રંથ, ધમન્યુદય જેઓ સમજે છે તે જાણ છે કે આ ઉદારતા કાવ્ય (છપાય છે) ઇત્યાદિ. સામાન્ય નથી લખાતી.
વિદ્યાને સમપોયેલા જીવનના સાર જેમાં નાચપદવી ધરાથી યે મહાન
વાયેલો છે એવાં એ જન દાર્શનિક ગ્રન્થા, નાટક, સદ્દગત ચતુરવિજયજી વૃદ્ધ હોવા છતાં નવા
કાવ્યો, કથામન્થા, પ્રબંધો ઇત્યાદિનાં અસાધ્ય સંપાઅને જૂના વિચારોનો સમન્વય મૂતિરૂપ હતા. જૂના દના છે. • વસુદેવ-હડી’ કે ‘બહકલ્પનું એકાદ જમાનાના હોવા છતાં પ્રવર્તમાન યુગને બરાબર વેલ્યુમ ઉથલાવી જતાં તેની પ્રતીતિ થયા વિના સમજનારા હતા. તેઓશ્રી પદવીધર નહાતા, પદવીને રહેતી નથી. તેમને મોહ પણ નહાતા; છતાં પદવીધરો પ્રસિદ્ધિના
શી શી સંભારું, ને પૂજું બ્યુગલ ફુકાન જે કંઈ કરે છે તેના કરતાં અનેક
શી શી પુય વિભૂતિઓ ? ગણું કાર્ય એકલે હાથ તેઓ કરી ગયેલ છે. શ્રી
પુણ્યાત્માના ઉડાણું તે પુણ્યવિજયજીના સહકારથી તેમણે સંપાદિત કરેલ
આભ જેવા અગાધ છે. પ્રાકૃત વસુદેવ હિડિ બી. એ. તથા એમ. એ. ના અર્ધમાગધીના અભ્યાસક્રમમાં નિયત થયેલ છે. સદ્
સ્વ, ચતુરવિજયજી મહારાજ – ગતે સંપાદિત કરેલા સંસ્કૃત-પ્રાકૃત ગ્રંથોની નામાવલી નીચે મુજબ છે –
મુનિરાજ શ્રી ચતુરવિજયજીના દેહાવસાન સાથે,
સાચે જ પ્રાચીન શ્રમણ-સંસ્કૃતિના એક અવશેષ સમવસરણસ્તવ, ક્ષુલ્લક ભવાવલિ પ્રકરણ, લેક સમે કુલિંગ અદશ્ય થાય છે. મુનિ એટલે જ મૌન નાલિકાત્રિશિકા, યોનિસ્તવ, કાલસપ્તતિકામકરણ, સાધના અને આરાધનાને એક મુસાફર. એને દેહસ્થિતિરતવ, સિદ્ધદંડકા, કાયસ્થિતિસ્તવ, ભાવ સંસારની નાની મોટી ખટપટોમાં ઝંપલાવાપણું ન પ્રકરણ, નવતત્ત્વ પ્રકરણ, વિચારપંચાશિકા, બંધષડ હાય, ધર્મ સાથે જ સીધે સંબંધ નથી તેવા પંચાશિકા, શ્રાવકવતભંગ પ્રકરણ, પરમાણુ યુગલે વાતે કે વિકથાઓમાં પણ એને કંઈ રસ ન હોય.
ત્રિશિકા, દેવવન્દનાદિ ભાષ્યત્રય, સિદ્ધપંચાશિકા, એ સમજે છે કે પ્રવાસ લાંબો અને વિકટ છે, બની અબ્રાઉંછકુલક, વિચારસતિકા, પંચસૂત્ર, જંબૂ શકે એટલા સ્વ–પરહિતમાંથી એક પળના પણ સ્વામી ચરિત્ર, રત્નપાલનૃપકથાનક, સૂકત રત્નાવલી, અપવ્યય ન થવો જોઈએ. ૫ વર્ષના દીક્ષાપર્યાયમાં
For Private And Personal Use Only
