________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
૨૦
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ.
કરતાં એવુ' અધાળ ચારિત્ર્ય શ્રેષ્ઠ છે, જેવી રીતે શકટ ચલાવવાને બન્ને ચક્રની જરૂર છે તેમ આપણે જ્ઞાન અને ક્રિયાદ્વારા આપણા સાધ્યબિન્દુએ પહેાંચી શકીએ, નહિ કે કેવળજ્ઞાનની વાતે કરવાથી કે તેથી ઉલટી માત્ર અજ્ઞાનતાથી ક્રિયાએ કરવાથી યેાગ્ય ફૂલની પ્રાપ્તિ ન થાય; પણ સત્તાન ક્રિયાથી ઉત્તમ ફૂલની સિદ્ધિ થઈ શકે છે.
व्यति जतिपदार्थान् अन्तर: कोषिहेतुः ।
न खलु बहिरुपाधि प्रीतयः संश्रयन्ते ॥
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
અ—દરેક પદાર્થને અન્તર સંબંધ છે. બાહ્ય સંબંધ ઉપરથી અંતર સંબધ સંભવત નથી, એટલે કે જેવું આપણું આતરિક જ્ઞાન તેવી આપણી બાહ્ય ક્રિયા, જેવી આપણી અંદરની વૃત્તિઓ તેવી આણી બાહ્ય ચેષ્ટાએ હાવી જોઇએ. આથી ભિન્ન ક્રિયા અને જ્ઞાન તે તેા માત્ર મિથ્યાજ્ઞાન અને મિથ્યાક્રિયા છે. તેમ ખાટા, મિથ્યા ક્રિયાકાંડથી સાર મેળવી શકાય નહિ તે આપણે તે આપણી આત્મન્નિત કરવાને, સાન, સક્રિયા અને સદ્પ્રવૃત્તિની જરૂર છે, આમાંનું એકપણ ન હેાય તે ચાલી શકે તેમ નથી. કારણકે ધનુશા શુદ્ધોપિ નિર્ગુ: વિધ્ વારા । અર્થાત્ઃ તમારી પાસે જ્ઞાનરૂપી તીરકામઠું છે પણ તે કામઠાને ઇન્ત્યા નથી. ઈયાના અભાવે કામઠું તીર દૂર ફેંકી શકે નહિ, તે જે વસ્તુના નાશ કરવા છે તેના નાશ થઈ શકે નહિ તે ધનુષને જેમ તીર ચલાવવા દોરીની જરૂર છે તેમ જ્ઞાનને આગળ ધપાવવા ક્રિયાની ખાસ આવશ્યક્તા છે.
આપણી પાસે જ્ઞાનના ભંડાર ભર્યા હોય પણ તે જ્ઞાનને પ્રયાગ કરવામાં આવે નહિ તે તે જ્ઞાન નકામું છે અને જ્ઞાનના દુરૂપયોગ થવાથી બુદ્ધિ ઉપર પડલ આવી જાય છે, તેમ પ્રયાગ પણ જ્ઞાન-વિવેકના અભાવે કરેલા હાય તે પણ સાર વિનાનેા છે. જ્ઞાન અને ક્રિયા સાથે જ સુંદર રીતે કામ આપી શકે છે.
આપણે બાહ્ય વાર્તામાં ઘણા કુશલ છીએ પણ, આપણી કુશલતા, ઉત્સાહિતા, નિર્ભયતા, ક્રિયામાં ઉતરતી નથી તેા તેવી ક્રિયાના શૂન્યપણે જ્ઞાન હાવા છતાં અજ્ઞાનતા રહેલી છે, જેના કારણરૂપ જન્મ-મરણાદિ ભાગવવા પડે છે, તે આવુ આપણુ પાપટીયું ાન તે શું કામનું ?
For Private And Personal Use Only
