________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir બાળકો અને માબાપો (માનસ શાસ્ત્રના કેટલાક મુદ્દાઓ) (1) માતાની એક મોટામાં મોટી ફરજ બાળકને પાતાથી દૂર રહેતાં અને પોતાનું વ્યકિતત્વ ખીલવતાં શીખવાડવાની છે. બાળકો તરફ બહુ જબરો સ્નેહ એક મોટા વિનરૂપ નીવડે છે. પોતાની માતા વગર ચલાવી લેવાના ગુણુ બાળકમાં જેમ ને તેમ વહેલા ખીલવો જોઈએ. પછી ભલે એ પોતાની માતાને એક મુરખી તરીકે ગણે. (2) બાળકના સ્વાભાવિક વિકાસને માટે જે કોઈ પણ પરિસ્થિતિ સૌથી વધારે જરૂરની હોય તો તે મા અને બાપ વચ્ચેની એકદિલી છે; અને જે બને પોતપોતાનું સ્વતંત્ર જીવન ગાળતાં હાય તાજ આવી એક દિલી તે બંને વચ્ચે ઉદ્દભવી શકે. (3) માતાએ પોતાની સમગ્ર mત કે વખત બાળકને આપવાં જોઈ એ નહિ. (4) બાળકને ઘરમાં તેમજ શાળામાં બીજા બાળકેાની સેાબતની જરૂર છે, અને તે ઉપરાંત તેને પોતાનાં માબાપની મૈત્રીની જરૂર છે. મા અને બાપે બાળકની સાથે રમવામાં પોતાનાં કામ તરફ એ દરકાર રહેવું ન જોઈએ. કારણુંકે માબાપ પોતાનાં કામ પર જાય એ વસ્તુ જોવાની પણુ એને ખાસ જરૂર છે. (5) મુરબ્બી મિત્રા કે સાથીની જેમ માબાપે બાળક તરફ વર્તવુ જોઈ એ. મા બાપે બાળકતી કક્ષા પર નીચે ઉતરી બાળક સાથે વર્તવું જોઈએ નહિ, કેટલાંક માબાપા તા! પોતાનાં બાળકો સાથે મારા માણૂસની જેમ વતી શકતાં જ નથી. આ પરિસ્થિતિ બને પક્ષને બહુ જ હીણુ કરનારી છે. (6) પોતાની લાગણીઓ જેમ બદલાય તેમ માબાપાએ પોતાનાં બાળકા તરફ બદલાવું ન જોઈએ એટલેકે પોતાને ગુસ્સો ચડે માટે મારવું', પાતાને પ્રેમ થાય ત્યારે લાડ લડાવવા વિગેરે આ ઉપરાંત પે.તે છોકરો કે છોકરીની Vર છા કરી હોય તેનાથી વિરૂદ્ધ બાળકની જાતિ છે, એ વાત બાળકને કોઈ પણ કાળે સૂચનથી પણુ જાણુવા દે !ii ન જોઈએ. દાખલા તરીકે, ધષ્ણાં માબાપે પાતાને છોકરીની ! ઈચ્છા હોય, અને પછી છોકરા આવે, તે તે છોકરાને છાકરીનાં નામથી કે નારી જાતિમાં સંબોધન કરે છે. (7) બાળકોને જો ખાતરી કરો કે પોતાની અવિચારી ભૂલ માટે તેમને અયોગ્ય ઠપકો આપવામાં નહિ આવે તો તેઓ હંમેશાં શ્રધ્ધા રાખી માબાપને બધુ' કહેશે, (8) બાળક આડું થયું હોય ત્યારે તેને ઘણીવાર માત્ર આરામની જરૂર હોય છે. એક શિક્ષક તરીકે નહિં પણુ એક શારીરિક જરૂરીયાત પુરી પાડવા તેને સુત ડી આરામ આપવો જોઈએ. (9 જુઠું બોલવા માટે બાળકોને બહુ શિક્ષા કરવી ન જોઈ એ, કારણુ ઘણીવાર શું બન્યું છે, અને તેઓની શી ઇચ્છાઓ છે એ બે વચ્ચેનો ભેદ બાળકો સમજી શકતાં નથી. પરીએાની વાર્તાઓ વગેરે બહુ કહેવાથી હકીકત અને વાર્તા વચ્ચે બ ળકાનાં મનમાં ગોટાળે. થાય છે તેથી તે ૫ણુ બહુ કહેવી ન જોઈએ.” ડેડ-ડબલ્યુ-એ-પાટ સ.. For Private And Personal use only
