Atmanand Prakash Pustak 027 Ank 06

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Catalog link: https://jainqq.org/explore/531315/1

Page #1

Reg. No. 3, 431 श्रीमद्विजयानन्दसूरि सद्गुरुम्यो नमः
આગાહર્ષાની પ્રકાશ
(હર માસની પૂર્થિમાએ પ્રકટ થતુ” માસિકપત્ર.)
2 / શાર્દૂવનરીતિgત્તમ્ / कारुण्यान्न सुधारसोऽस्ति हृदयद्रोहान हालाहरू। वृत्तादस्ति न कल्पपादप इह क्रोधान्न दावानलः ॥ संतोषादपरोऽस्ति न प्रियसुहल्लोभान्न चान्यो रिपु।
युक्तायुक्तमिदं मया निगदितं यद्रोचते तत्त्यन ॥ ૫૦ ૨૭ મું. વીર સં. ૨૪૫૬. સ. ૧૯૮૬ પૈષ. આત્મ સં. ૩૪. એક ૬ ઢો. પ્રકાશક-શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા-ભાવનગર.
વિષયાનુક્રમણિકા.
૧ પંચ મહાવ્રત રેખાદર્શન. ૨ પ્રતાત્તર સમસ્યાઓ. .. ૩ હિતકારક સૂક્ત વચને. ૪ કાર્ય અને આશા. ... પ કાર્યવાહકોની મહત્તા. ... ૬ શ્રી તીર્થંકર ચરિત્ર. ...
... ૧૨૯ ૭ જેનાની સામાજીક સ્થિતિ ... ૧૩૦
અને એકારી. . . ૧૪૨ ૧૩૨
- ૮ સુખનું સંશાધન. ... ૧૩૩ ૯ આગામી મળવાની જૈન ક્રાફરન્સ
માટે સૂચના. ... .. ૧૪૬ ... ૧૩૭ ૧૦ સ્વીકાર અને સમાલોચના. .. ૧૪૮
૧૧ વર્તમાન સમાચાર. ... ૧૪૭-૧૪૮-૧૫૧
• ૧૩ ૬ .
મુન્મનુ શા. ગુલાબચંદ લલ્લુભાઈ. આનંદ પ્રિ. પ્રેસ સ્ટેશન રોડ-ભાવનગર.
વાર્ષિક મૂલ્ય રૂ. ૧) ટપાલ ખર્ચ ૪ આના.

Page #2

જલદી મંગાવે.
તૈયાર છે.
જલદી મંગાવે. | શ્રી ચંદ્રપ્રભુ સ્વામીનું ચરિત્ર, 'પ્રભુના પ્રથમ ગણુધરના આગલા ભવનું અલૌકિક વર્ણન, ભગવાનના આગલા ભવે અને તીર્થંકરના ભવના પંચકલ્યાણુ ક્રાનું સુંદર, ચિત્તાકર્ષક અને વિસ્તારપૂર્વક વૃત્તાંત, દેવતાશાએ કરેલ તે તે વખતની અપૂર્વ ભક્તિનું દરેક સમયનું વર્ણન, કેવળજ્ઞાન ઉત્પન્ન થયા પછીની બધપ્રદ ગેયઉપાદેય અને ઉચ્ચ શૈલીના ઉપદેશ અનેક કથાઓ અવાંતર હાએથી ભરપુર આ ચરિત્ર છે. ઉંચા એન્ટીક પેપર ઉપર, સુંદર ગુજરાતી ટાપમાં છપાઈ, ખેંચાણુકારક બાઈડીંગથી સુશોભિત કરાવવામાં આ ગ્રંથ આવેલ છે. શઠ દીપચંદ ગાંડાભાઇની આર્થિક સહાયવડે સીરીઝ તરીકે પ્રકટ થયેલ છે.
| કિંમત રૂા. ૧-૮- ૦ પાસ્ટેજ જુદુ'. તમારા માનવતા લાઇક મેમ્બરોને ભટના પુસ્તકો.
આ માસમાં આપવા માટે ગયા અને તેની પહેલાંના અંકમાં જાહેર કર્યું હતુ'; પરતુ ના શહેરમાં આજે ત્રણ માસથી તાવની સખ્ત બિમારી મોટા પ્રમાણુમાં ચાલતી હોવાથી છાપખાનાના માણસો બિમાર પડી જતાં તૈયાર થઇ શકયા નથી તેથી ઢીલ થઈ છે, જેથી
મારા સત્ત સભાસદી દરગુજર કરશે. હવે તે તૈયાર થઈ જવા આવેલ છે જેથી તે ધારા પ્રમાણે દરેક (લાઈ* ) સભાસદ બંધુઓને મોકલી આપવામાં આવશે.
| શ્રી વિમલનાથ પ્રભુનું ચરિત્ર.
શેઠ શ્રી અમરચંદ હરજીવનદાસની સહાયવડે તેમની સીરીઝ તરીકે
આ ગ્રંથ છુપાયેલ છે. અદ્વિતીય જીવન ચરિત્રના શિક્ષારૂપ બધપ્રદ આ ગ્રંથ છે. આ ગ્રંથની, ૨ચના સંવત ૧૪૫૨ ની સાલમાં શ્રી જ્ઞાનસાગરસૂ૨ મહારાજે કરી છે. પ્રભુ શ્રી વિમળનાથ મહારાજના પૂર્વભવે સહિતનું સંપૂર્ણ ચરિત્ર, સાથે ધર્મના પ્રભાવ, ભેદે, આવકના ત્રતાના અધિકાર અને જૈનધમ ના શિક્ષણના સુંદર ઉપદેશ વિવિધ પાંત્રીશ કથાઓ સહિત આપેલ છે. આ ચરિત્રની રચના પ્રતિભાશાળી, મનાડુ ૨, રસગારવ શૈલીથી અલ'કૃત છે. ગ્રંથની રચના અલૌકિક અને તેમાં છુપાયેલું તાત્વિક બાધ અસાધારણ હોઇ તે વાચકના આત્માને શાંત રસ પ્રગટાવી, ધમ રૂપી કપ
ક્ષનું સ્વરૂપ સમજી, તેનો પ્રભાવ જાણી તેના આદર કરતાં મોક્ષ સનમુખ ૯ઈ જાય છે. આ ગ્રંથમાં જે મહાન પ્રભુનું ચરિત્ર આપેલ છે, તે સમયમાં દેશની સામાજિક, નૈતિક, રાજકીય અને ધાર્મિક પ્રવૃત્તિ કેવી હતી તેનું પણ પઠન કરનારને ભાન થાય છે. શરૂઆતમાં અઢીદ્વીપ સ બધી ગ્રંથકાર મહારાજે સંક્ષિપ્ત વર્ણન આપેલ હોવાથી, આ ચરિત્રવાંચનથી ભૂતકાળના ઇતિહાસ સાથે જોન
બંગાળનું પણ જાણપણુ” થાય છે. એકંદર રીતે આ ગ્રંથ દરેક મનુષ્યને પઠન{ પાઠન કરવા જેવા હાઈ પોતાના નિવાસસ્થાનમાં, ભ'ડારમાં, પુસ્તકાલયમાં હાવી
જોઈએ. રોયલ આઠ પેજી પીસ્તાલીશ ફાર્મ સાડા ત્રણશે હું નેકાનેક ts ૦૪ સારા કાગળા ઉપર સુંદર ટાઈપથી ગુજરાતી ભાષા માં છપાવી સુંદર કવિશંકર રાવળ. Awલ કૃત કરેલ છે. કિંમત રૂા. ૧-૧૨ - ૦ પટેજ જુદુ'.

Page #3

તૈયાર છે.
તૈયાર છે.
જલદી મગાવે. | ( કૂચ શ્રી સંઘાણાજી-વાવનિર્મિત્તે.) ॥ श्री वसुदेवहिण्डि प्रथमखण्डम् ।।
प्रथमोऽशः। ( ખિજ્ઞિિgerfમતઃ )
સંપાદક તથા સંશાધકો-આદ્યાચાર્ય ન્યાયાભાનિધિ શ્રીમદ્વિજયાનંદસૂરિ શ્વરજી શિષ્યરત્ન પ્રવર્તકજી મહારાજશ્રી કાન્તિવિજયજી મહારાજના શિષ્ય પ્રશિષ્ય મુનિરાજ શ્રી ચતુરવિજયજી મહાર,જ તથા મુનિરાજ શ્રી પુણ્યવિજયજી મહારાજ
ચાર ચાર વર્ષ સુધી અથાગ પરિશ્રમ કરી. અનેક ભ'ડારોની પ્રતા મેળવી, પ્રેસ કાપીની સાથે રાખી તપાસી, તેનું સંશોધન કરી આપવાથી ઉપરોક્ત મુનિરાજેની સાહિત્ય સેવા અને જ્ઞાનભક્તિના ફળરૂપે આ ગ્રંથના પ્રથમ ખંડના પ્રથમ અ' શ મૂળ ( પ્રાકૃત) ભાષામાં આજે પ્રકટ થાય છે. આ પ્રથમ અશમાં સાત લભકા આવેલા છે. આ ખંડના તથા કતો મહાત્માનો પરિચય અને તે કેટલા ઉચ્ચ કોટીના છે તે બીજા ભાગમાં આપવામાં આવશે. આ ગ્રંથ જેનાના પ્રાચીનમાં પ્રાચીન કથા સાહિત્ય માંનું એક અણુમેલું રતન છે. અનેક પૂજાએમાં, પ્રથા વિગેરેમાં ઘણે સ્થળે આ ગ્રંથની સાધતા અપાય છે, કે જે પ્રકટ થવાની જૈનેતર સાક્ષરો, જૈનધર્મના યુરોપીયન અભ્યાસીઓ અને વિદ્વાન મુનિ મહારાજાએ તરફથી રાહ જોવાતી હતી. તેના યશ સપાદક મહાત્માઓ તથા સહાયદાતા બંધુઓને જ ધટે છે. ગયા વર્ષના માગશર માસના આત્માનંદ પ્રકાશ માસિકના ટાઈટલમાં જણાવ્યા મુજબ માત્ર જ્ઞાનભંડારો તથા તેના
મનિ મહારાજાના ઉપચાર માટે જ, આર્થિક સહાય આપનાર મધુ આની ઇચછા મુજબ આ ગ્રંથના ઉત્તરોત્તર ભાગે છપાયે જાય એવા ઉદ્દેશથી આ ગ્રંથની કિંમત રૂા. ૩-૮-૦ સાડા ત્રણ રૂપૈયા ( પાટેજ ૬) રાખવામાં આવેલ છે. આ પ્રથમ વિભાગ ઉંચા ક્રોક્ષલી લાયન સ્કુલેજર પેપર ( કાગળ) ઉપર, નિર્ણયસાગર પ્રેસમાં આ ગ્રંથ માટે ખાસ ટાઈપ તૈયાર કરાવી, સુદર શાસ્ત્રી વિવિધ ટાઈપ (અક્ષર) માં છપાવેલ છે. પ્રથમ ગ્રાહકે કેટલાક થયેલા છે, થાડી નકલી બાકી છે. ઈતિહાસિક પ્રાચીનમાં પ્રાચીન કથા સાહિત્યના આ ગ્રંથનું ગુજરાતી ભાષામાં ભાષાંતર કરાવી પ્રકટ કરવા આ સભાની ઈચ્છા છે, સુકૃતની લક્ષ્મીનો વ્યય અને મનુષ્યજન્મનું સાર્થક કરવાની ઈચછાવાળા બંધુએ લાભ લેવા જેવું છે. તેમની ઈરછા પ્રમાણે. સીરીઝ તરીકે, અડધી કિંમતે, કે ભેટ તરીકે સભા તે રીતે સાહિત્ય પ્રકટન અને પ્રચાર કરવાનો પ્રબંધ કરી શકશે. મળવાનું ઠેકાણુ.
શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા-ભાવનગર

Page #4

Page #5

Sઉ છO@૬ શ્રી »©©©© આમાનદ પ્રકાશ. |
થીમ્ | यथा वा धौतपटो जलार्द्र एव संहतश्चिरेण शोषमुपयाति, स एव च वितानितः सूर्यरश्मिवायुभिर्हतः क्षिप्रं शोषमुपयाति, न च संहते तस्मिन्नभूत स्नेहागमोनापि वितानिते सति अकृत्स्न
शोषः, तद्वद्यथोक्त निमित्तापवर्तनैः कर्मणः क्षिप्रं फलोपभोगो 9 भवति, न च कृतप्रणाशाकृताभ्यागमाफन्यानीति ॥
તરવાર્થ સૂત્ર-માથ-દિલીય અધ્યાય
ઉse
ગં% ૬ કરો.
પુસ્તw૨૭ વીર . ર૪૧૬ . આર . ૨૪. {
પંચમહાવ્રત રેખાદર્શન.
| (દેહ) વિશ્વ પ્રેમિ વ્રત પંચ આ, આર્ય ધર્મ આરાધ્ય; રેખા વર્ણન રમ્ય આ, સાધક સાધન સાધ્ય. ૧
( નાથ કૈસે ગજકે બંધ ઋા. એ ચાલ. ) મહાવ્રત પંચ સમઝવા બ્રાહુ! પૂર્વ મહર્ષિ કથિત કર વાત .... મહા. પ્રશ્ન પ્રભુત્વ પ્રકાશક જાની, જ્ઞાની જન સમઝાવે; નૈસર્ગિક નિશ્ચલતા સાથે, દરશન દૈવી કરાવે.. ... ... મહા. ૧
અહિંસા સત્ય અસ્તેય વળી બ્રહ્મચર્યને નિષ્પરિગ્રહનું ફેટન કારણ ક્રમથી કરીએ, ઉદ્દઘાટન અખ્તરનું; ” મહા. ૨ થાય પ્રતિષ્ઠિત પૂર્ણ પણે જ્યાં, “અંહિસા” અદ્વેત સમાની; જન્મ વિરોધી વૈર ત્યજી ત્યાં, વર્તે મિત્ર પ્રમાની. .... .... મહા. ૩

Page #6

૧૩૦
આત્માનંદ પ્રકાશ.
•
મહ.
====川川川川川川川川川
“સત્યવ્રત” સર્વાગે પ્રતિષ્ઠિત હોય જિહાં મમ બંધુ; વચન સિદ્ધ વ્યવહાર અનુપમ, શરણ તરણ ભવ સિધુ.... મહા. તૃતીય વ્રત “અસ્તેય” કહાવે, એહ પ્રતિષ્ઠિત થાતાં, પ્રકટ થાય શ્રી સર્વ છતાં પણ, રંચ ન તે પર રાતાં. .... “બ્રહ્મચર્ય વ્રત” શુદ્ધ પ્રતિષ્ઠિત, બાહ્યાન્તર અવિકારી; વીય લાભે બળવાન બને છે, સત્ ચિદાનંદ વિહારી. “નિષ્પરિગ્રહ” ગ્રહ દૂર કરાવે, થાય પ્રતિષ્ઠિત જયારે; પૂર્વ જન્મનું જ્ઞાન સમુત્પન્ન, કર્મ ધ્વંસ કૃતિ ધારે. ... મહા. આર્ય મહર્ષિ પ્રણિત પ્રણાલી, તાત્વિક દેહન દ્વારા બતાવી બંધન દૂર કરવા, વચનામૃત રસ ધારા. . - મહા. ૮ રેખા પંચ મહાવ્રતની આ, હૃદય રસાન્વિત કરશે; આત્મિક અનુભવ મળતાં સહેજે, પરમાતમ પર વરશે. • મહા. ૯
વેલચંદ ધનજી.
પ્રશ્નોત્તર સમશ્યાઓ
ભાગ ૭ મે.
-- - -- (રચનાર-શાહ છગનલાલ નહાનચંદ નાણાવટી. વેજલપુર, ભરૂચ.)
(દેહરા) ચિત્ત કેવું ફળદાયકા, દધિ ઉછળ શું દીઠ ? પ્રસન્ન-ચંદ્ર શુભ ધ્યાનથી, પામ્યા કેવળ ઈષ્ટ. ૧ શું શોભે કર્ષણ થકી, કે જે રક્ષક હોય ? ક્ષેત્રપાઠી સંતુષ્ટતાં, વિન કરે નવ કેય. ૨ રહે અચળ કેણુ મહાવ્રત, રંગ કેવો ગમે ને?
અદભૂત અવધાની ગુરૂ, મુનિસુંદર સૂરિએણ. ૩ શિવ સુખ કેરૂં મૂલ શું, સેવકે કેણ સહાય ?
ધન્ય સુધર્મા–સ્વામીનું, ઘર ઘર નામ ગવાય. ૪ ૧-દધિ સમુદ્ર,

Page #7

પ્રકાર સમયાએ.
૧૩ી
તપ અંતે શું સાંપડે, કવણુ નામ ગિરિશંગ ? રાજશેખર રંગે રમે, ઘર બેઠાં મળે ગંગ. ૫ કે હાલે નંદન વને, શું પામે પુણ્યવંત ? જ્ઞાનારૂઢ કર્યું પુસ્તકે, ગણિ દેવદ્ધિ મહંત. ૬ વસુ સાટે શું વહેરીએ, શું કરીએ જળ પહેલ? મહાભાગ્ય મંત્રિશ્વરૂ, વસ્તુ–પાળ વસુલ. ૭ શું વાધે શીયલ વતે, સરેવર પરિઘ શું નામ? તેજ-પાવી સામંત શૂરા, વર્યા વિજય સહુ ઠામ. ૮ નિમગ્ન કોણ ઉપશમ રસે, દેષ રહિત કચુંદાન? મહાપ્રભાવિક પુણ્યવંત, જીન-દત્ત સૂરિ વિદ્વાન. ૯ શું વતે સહુ સાવધાન, રૂપ કેવું ભાય? સમય-સુંદર ગુણગાવતાં, રસના બહુ હરખાય. ૧૦ કોણ રમે સંયમ વિષે, કોણ તારાને સ્વામ? ઉત્તર સત્તર આપજે, મુનિ-ચંદ્ર મુનિ નામ. ૧૧ કોણ સદા જય મેળવે, શું ધારે રવિચંદ્ર? અછત-પ્રભ અવધારતાં, વરતે બહુ આનંદ. કોણ રચે છન ત્રીગડું, ગચ્છનાયક કેણું થાય ? દેવ-સૂરિ દિલ દાખતાં, દુગ્ધા દિલની જાય. ૧૩ નામ શું ઉજવળ પક્ષનું, શું ધરતાં મળે ધ્યેય? શુકલ યાન ધ્યાતાં થકાં, થાય પાપને ક્ષય. ૧૪ કણ શેભે પ્રાતિહાર્યથી, ભલું સૈથી કયું નામ? જશ ગાવા જીન-ભદ્રના, ઉછળે આતમરામ. ૧૫
૧૨
==北市中中中中中中中中山
૨-દેવદ્ધિ = દેવદ્ધિ
-== =
==
=૭==
=-૭

Page #8

૧૩૨
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ. હિતકારક સૂકત વચનો.
-
-
૧ સંપત્તિ સમયે કુલાઈ જઈ આત્મ સંયમ ખોવો નહીં તેમજ દુઃખ આવે ત્યારે ગમગીન બની પુરૂષાર્થ છોડ નહીં.
૨ મનની ઈચ્છા વિરૂદ્ધ ઈન્દ્રિયોથી ઘસડાઈ જવું તે પિતાની માણસાઈ (મનુષ્યત્વ) ખોઈ બેસવા બરાબર છે.
૩ જો આપણે આપણું પાશવ વૃત્તિઓને આપણે સ્વાધીન કરી ન શકીએ તો પશુઓમાં ને આપણામાં રતિભાર ભેદ (તફાવત) નથી. આપણે મનુષ્યરૂપમાં પશુ સમાન જ ગણવાને લાયક છીએ. માટે પોતાનું મનુષ્યત્વ સિદ્ધ કરવાને ઇન્દ્રિયોને અને શરીરને પ્રથમ વશ કરવાં જોઈએ.
૪ ધ્યાન માર્ગનું પ્રથમ પગથીયું ઇન્દ્રિય નિગ્રહ અને બીજું મને નિગ્રહ છે, જે અતિ વિકટ-દુષ્કર છે, તેમ છતાં તે ખાસ કતવ્ય છે. પૂર્વે કઈક મહાનુભાવોએ તેમ કરેલ છે અને વર્તમાનમાં પણ કોઈ વિરલા તેમ કરી શકે છે.
૫ મન અતિ ચંચળ છે તેમ છતાં વૈરાગ્ય અને અભ્યાસવડે તે વશ થઈ શકે એમ છે. અભ્યાસને શું દુષ્કર છે ?
૬ અભ્યાસ પણ લક્ષ સહિત નિયમિત હોય તો ચોક્કસ લાભ થાય. ૭ સાધનો અનેક છતાં સાધ્ય એક છે. ૮ અધિકાર યા યોગ્યતા-પાત્રતા પરત્વે સાધનો અનેક છે.
૯ જે વિષય (સાધન) માં માણસને રસ-આનંદ પડે છે તે વિષય ઉપર ચિત્તની એકાગ્રતા સુખે સંભવી શકે છે.
૧. જે મરણનો ભય મનની એકાગ્રતા કરાવી શકે તે આત્મ દર્શનનો પ્રેમ માણસને કેમ એકાગ્ર બનાવી ન શકે ?
૧૧ ગમે તેવા વિકટ પ્રસંગમાં પણ નિરાશ નહીં થતાં તે તે પ્રસંગની પાર જવા આત્માનું સામર્થ્ય અંતરમાં રહેલું છે, એવી આત્મ શ્રદ્ધા દ્રઢ રાખવાથી અને એક નિષ્ઠાથી આત્માવલંબી થવાથી અનહદ લાભ થઈ શકે છે. થઈ શકશે.
૧૨ આપણુ નિમિત્ત આપણી ગફલતથી કહો કે પ્રમાદશીલતાથી સગુણી જનોને દીલ–દુ:ખ થવા ન પામે, અને તેમ થતાં તેમની ક્ષમા યાચવા પ્રમાદ ન સેવાય એ કલ્યાણથી જનોને ઉચિત છે.
ઈતિશમ્
સદ્દગુણાનુરાગી મુનિશ્રી પૂરવિજયજી મહારાજ

Page #9

કાર્ય અને આશા.
૧૩૩
કાર્ય અને આશા.
વિઠ્ઠલદાસ મૂ. શાહ બી. એ.
( અનુસંધાન ગતાંક પૃષ્ઠ ૧૦૦ થી ) આપણે આપણા મનોક્ષેત્રમાં જેવાં બીજ વાવીએ છીએ તેવાં જ વૃક્ષ ઉગે છે. જે આપણે એમાં દુઃખ, દરિદ્રતા, દ્રોહ, વૈર કે વિરોધનાં બીજ વાવશું તે ફલ પણ એવાં જ આવશે, તેમજ જે આપણે એમાં સુખ, સંતોષ, સમૃદ્ધિ, એય, પ્રેમ, દયા કે સહાનુભૂતિનો વિચાર વાવશું તો એમાંથી ફળ પણ મીઠાં અને સુમધુર જ નીકળશે.
ધારી લ્ય-મન વચન કાયાથી એક વાત માની લે કે અત્યારે આપણે જેવા થવા ઈચ્છીએ છીએ, જેવો આપણે આદર્શ છે તેવા જ મનુષ્ય છીએ. આપણે નિર્બળ, દરિદ્ર નહિ, પરંતુ શક્તિયુક્ત, સમૃદ્ધિયુક્ત અને મહાન આત્મા છીએ. એમ કરવાથી થોડા જ દિવસેમાં આપણને ખબર પડશે કે આપણા આદર્શની સિદ્ધિ ઘણી જ શીવ્રતાથી આપણામાં થઈ રહી છે અને એ આદર્શોથી આપણું ચારિત્ર પરિપુષ્ટ થઈ રહ્યું છે.
આપણને જરૂર છે એવા ગુણોની કે જે આપણને ઉંચે ચઢાવે, આપણને જરૂર છે એ ગુણોની કે જે આપણુ આત્મામાં દિવ્યતા લાવે, આપણને જરૂર છે એ ગુણોની કે જે આપણે વિકાસ ઉપર દિવ્ય પ્રકાશ નાંખે, આપણને આવશ્યક્તા છે એ ગુણની કે જે આપણી નિમણુ શકિતને સતેજ કરે અને આપણું અકર્મણ્યતા, દુ:ખ તથા દારિદ્રનો નાશ કરે.
જે વખતે ભૂમિની, વાયુ મંડળની, સૂર્ય પ્રકાશની તથા વરસાદની રાસાયણિક શક્તિ વૃક્ષોપર, ફળે ઉપર પોતાનો રાસાયણીક પ્રભાવ પાડવાનું છોડી દે છે, ત્યારથીજ તે બધી વસ્તુના નાશની શરૂઆત થઈ ચુકે છે. તેઓમાં એ નાશકારક પદાર્થ દાખલ થવા લાગે છે કે એના નાશનું કારણ બને છે, તેવી જ રીતે જ્યારે મનુષ્યમાં ઉત્પાદક શકિત કે જે આત્મા તથા મનને સુસંગઠિત કરે છે તેને આવિર્ભાવ થતો બંધ થઈ જાય છે ત્યારે તેની દશા પણ તે વૃક્ષે જેવીજ થવા લાગે છે. નાશક તત્વ એને ખાવા લાગે છે. હૈ - જ્યારે મનુષ્ય પોતાના મનભાવને સુનિશ્ચિત કરી લે છે ત્યારે તેનામાં બીજા
તે ખરાબ વિચાર પ્રેરણાથી બચવાની શકિત આવી જાય છે. તમને કઈ ૨.થતિમાં રાખવામાં આવે કે જ્યાં તમને ચારે તરફથી સઘળું ખરાબ જ જાંભળવાનું મળે, એવી સ્થિતિમાં જો તમે તમારા મનને એવી સ્થિતિથી

Page #10

૧૩૪
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ.
સંપન્ન કરી રાખ્યું હશે કે જે તમને રોના ખરાબ પ્રભાવથી બચાવી લે તે તમે એના વિઘાતક પંજાથી રક્ષણ પામી શકશે. * એથી ઉલટું જે આપણે આપણા મનભાવને બુરાઈને અનુકુળ બનાવીએ, જે આપણે તેને બુરાઈ ગ્રહણ કરનાર બનાવીએ, જે આપણે આપણા મનથી એને પ્રેત્સાહન આપીએ, તેનો આદર કરીએ તો તે આપણી ઉપર પોતાને જબરદસ્ત પ્રભાવ જમાવવો શરૂ કરી દેશે.
જે આપણે આપણું મનને આપણા ઉદ્દેશની તરફ ઝુકાવી રાખીએ, જે આપણે આપણું જીવન-પ્રવાહને તથા આત્મિક શકિતઓના પ્રવાહને આપણું અંતિમ ઉદેશની તરફ વહેતો રાખીએ તો આપણને એવા અલોકિક સાધનની પ્રાપ્તિ થશે કે જેનાથી આપણી ઈષ્ટસિદ્ધિ કરી શકશું.
વિરોધ ઉત્પન્ન કરનારા વિચારે આપણે પરિશ્રમને પંગુ બનાવી દે છે. જે આપણે કાર્ય–સંપાદિકા શકિત ઉત્પન્ન કરવા ઈચ્છીએ તે આપણામાં તલ્લીનતા, એકતા, માનસિક શાંતિ તથા વિચાર–સ્વાતંત્ર્ય ઉત્પન્ન કરવા જોઈએ. આ વાત બીજા શબ્દોમાં એમ પણ કહી શકાય કે આપણે વિચાર–પ્રવાહ જીવનનાશક હેવાને બદલે જીવનપ્રદ હોવો જોઈએ. જે માનસિક પ્રવાહ ધૈર્યથી ભરેલું હોય છે, આત્મવિશ્વાસથી પૂર્ણ હોય છે તે એક એવું વિદ્યુત-શક્તિયુકત બળ બને છે કે તે સફળતા તથા વિજયને આપણી તરફ ખેંચી લાવે છે.
જે મનુષ્ય અસફલતા અને અવિજયના પંજામાં ફસાયેલા છે તેઓ આ પ્રકારના વિચારો દૂર કરે તો પોતાની જાતને એ પંજામાંથી મુકત કરી શકે છે. આપણું મનને ભય, ચિંતા, દુ:ખ, દારિદ્રય, આધિવ્યાધિથી સાફ કરવું અને તેને પ્રબલ, આશાજનક, ઉન્નતિપ્રદ વિચારેથી ભરવું એ એક ઉત્તમ વિદ્યા છે.
આપણું માનસિક ભાવોને, આપણી આશાઓને, આપણી કીર્તિને આપણી સફલતા સાથે ઘનિષ્ટ સંબંધ છે. બીજા લોકો આપણને કેવા ગણે છે તેની સાથે પણ આપણી સફલતાને સંબંધ રહેલો છે. જે બીજા લેકે આપણે વિશ્વાસ ન કરતા હોય, જે તેઓ આપણને ભીરૂ અને નિર્બળ માનતા હોય તે સમજી લેવું કે આપણે માનસિક પ્રકાશ મંદ છે, આપણી માનસિક શકિત અશકત અને નિબળ છે. તેથી જ આપણે મહાન્ અથવા મહત્વના પદે નહિ પહોંચી શકીએ.
જે મનુષ્ય વિવી જીવન વ્યતીત કરતે હોય છે, વિજયી બનીને ચારે તરફ ફરતો હોય છે અને જે પરસન્નતાની ધુંસરી લગાડીને સંસારમાં જીવતો હોય છે તે બેની વચ્ચે મહાન તફાવત છે.
અમેરિકાના ભૂતપૂર્વ પ્રેસિડન્ટ રૂઝવેટ કે જે પોતાની શકિતને પ્રકાશ ચોતરફ ફેલાવે છે તેની સાથે જે લોકો ડરપોક છે, નિર્બલ છે, દાસત્વ ધરાવનાર

Page #11

કાય અને આશા.
૧૩૫
છે, જેનો પ્રભાવ દુનિયાના લોકો ઉપર ઘણેજ શેડો પડે છે, તેઓની તુલના કરશો તે તમને એ બન્નેના તફાવતની ખબર પડશે. સંસાર એ વીરપુરૂષનું સન્માન કરે છે, તેની પૂજા કરે છે કે જે દાસ નહિ પણ વિજયી બનીને બહાર આવે છે, જે દુનિ યાને એવી દઢ પ્રતીતિ કરાવી આપે છે કે વિજ્ય અવસ્થંભાવી છે.
આપણી શકિતમાં વિશ્વાસ હોવો એજ સંસારમાં એને પ્રકાશ કરવા બરાબર છે. જે તમારા માનસિક ભાવમાં શકિતની કુંતિ નહિ હોય તો દુનિયા તમને શકિતશાળીના પદથી સન્માનિત નહિ કરે.
કેટલાક લોકોને એ વાતનું આશ્ચર્ય થાય છે કે સમાજમાં તેઓ આટલા બધા હલકા કેમ ગણાય છે ? તેઓનું વજન કેમ વધતું નથી ? તેનું કારણ એજ છે કે નથી તેઓ પોતાની જાતને વિજયી માનતા, કે નથી તેઓ વિજયી મનુષ્ય જેવું આચરણ કરતા. તેઓ પોતાનાં મનમાં વિજયના ઉત્સાહપૂર્ણ વિચારોનો પ્રવાહ વહેવડાવતા નથી. તેઓ હંમેશાં નિર્મલતાનાજ ભાવ ઉત્પન્ન કરે છે. જયાં સુધા શકિત પ્રકાશના રહસ્યનું જ્ઞાન નથી થતું ત્યાં સુધી કાઈપણુ મનુષ્ય પ્રભાવશાળી થઈ શકતો નથી. નિશ્ચયાત્મક પ્રકૃતિયુકત મનુષ્ય જ પ્રભાવશાળી થઇ શકે છે. વીર પુરુષોએ પહેલાં તે માનસિક વિજય પ્રાપ્ત કર્યો હોય છે અને પછી સાંસારિક.
આપણે આપણું બાળકોનાં મન વિજયના વિચારોથી ભરી દેવા જોઈએ. તેઓને સમજાવવું જોઇએ કે તમારું જીવન વિજય માટે જ નિમાયેલું છે. જીવન સફલતા પ્રાપ્ત કરવા માટે જ છે, વિજ્યી મનુષ્યને જ સંસારમાં સ્થાન મળે છે, વિજ્યી મનુષ્યનું કહેવું સંસાર માને છે, તેના એક વેણ માત્રથી સંસારમાં મહાન પરિવર્તન થઈ જાય છે, એથી ઉલટું નિર્બળ મનુષ્યને સંસારમાં સ્થાન નથી મળતું. અત્યાચારોથી બચવાની શકિત નહિ હોવાને લઈને તેના ઉપર મેટા મોટા અત્યાચાર ગુજારવામાં આવે છે. પ્રત્યેક સ્થળે લાત ખાય છે, ઘોર અપમાન સહન કરે છે અથવા બીજા શબ્દોમાં કહીએ તો વિજ્ય એજ જીવન અને અવિજય એજ મૃત્યુ છે.
સાચું છે કે લોકો આપણે જે કાંઈ બોલીયે છીયે તેનાથી આપણું વજન આંકતા નથી, પરંતુ આપણે જે કાંઇ છીએ તેનાથી આપણું વજન કે છે. આપણે ગમે તેવી મોટી વાતો કરીએ, પરંતુ તેના ઉપર આપણું માનસિક પ્રકાશની જે થોડી-ઘણી પ્રભા પડે છે તેનાથી તેઓ આપણું પ્રભાવની કિસ્મત કરે છે. તમે ગમે તેટલી અતિશયોકિત ભરેલી વાત કરે, પણ તેનાથી તમે બીજાના વિચારોમાં પરિવર્તન નહિ કરી શકો. જે તમારા હૃદયમાં દ્વેષ અને પ્રતિહિંસાના વિચાર ગુંજી રહ્યા હોય છે, જે તમારૂં અંત:કરણ ઈર્ષ્યાથી બળી રહ્યું હોય છે, તમારા મનમાં નિર્દયતા ધુસી ગઈ હોય છે તે બીજા મનુષ્ય તમારા મનના સઘળા કુભા સત્વર જાણું જાય છે. જ્યાં સુધી આપણે આપણુ બધાય માનસિક

Page #12

શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ.
ભાવ બદલી નહિ નાંખીએ ત્યાં સુધી આપણે આપણી માનસિક પ્રભામાં જરાપણું ફેરફાર નહિ કરી શકીએ. ' જરા એ મનુષ્યની શોચનીય દશા તરફ નજર કરો. જે એમ કહેતા હોય છે કે “હે સમૃદ્ધિ ! તું મારાથી દૂર રહેજે. મારી પાસે આવીશ નહિ. જરૂર હું તને પ્રાપ્ત કરવા ઈચ્છું છું, પરંતુ તું મારા માટે સજયલી નથી. મારું જીવન અત્યંત લાચાર છે. જે કે હું ઈચ્છું છું કે ભાગ્યશાળીને પ્રાપ્ત હાય એવી બધી સારી વસ્તુઓ મને પ્રાપ્ત થાય, પરંતુ આશા નથી રાખતો કે તે વસ્તુઓ મને મળશે.”
આવા વિચારો જે મનુષ્યના હોય છે તેઓની પાસે સમૃદ્ધિ કે ઐશ્વર્ય ફરકશે પણ નહિ. જેના મનમાં ભય, ચિંતા કે સંશય રહેલા હોય છે તેની પાસે ઐશ્વર્યને સંચાર થઈ શકતો નથી.
એટલું સાચું છે કે મનુષ્ય પોતે એમ નથી ઈચ્છતો કે મારી પાસે સુખ, સમૃદ્ધિ, કે ઐશ્વર્ય ન આવે, પરંતુ તે પિતાનાં મનને સંશય તથા ભયથી ભરી દે છે. આત્મવિશ્વાસને ત્યાંથી બહાર હાંકી કાઢે છે, તે સાથે એશ્વર્યને પણ બહાર હાંકી કાઢે છે.
પરંતુ સમય આવી લાગે છે કે જ્યારે આપણે લોકો આપણું મનને ઉત્પાદક શકિતથી ભરી દેશું ત્યારે આપણું જીવન એશ્વર્યથી પરિપૂર્ણ થઈ જશે. અસ્તુ!
કાર્યવાહકોની મહત્તા.
LETTER:
ET
કુછ કરતે હર્ષે યહાં વહી, એગુસ્સેનુમાં હર્યો, બદનામ હી દુનિયામે, નિકે નામ હમ્ ગયા. નાચી જ હયું છે નામ નહિ, જિપે કુછ ઈજામ;
જે કામ હ ઉન્કા યહી, ઈનામ હસ્યા . ” અથ–જેમનું જીવન કોઈ કાર્યમાં નિમગ્ન થયેલું હોય છે, અથવા તો જેમનું ધ્યાન કેવળ પિતાના કર્તવ્યમાં જ પરોવાયેલું હોય છે, તે મનુષ્યો પ્રતિજ ચારે તરફથી આંગળીઓ ઉચકાતી રહે છે. એટલે કે જ્યાં જુઓ ત્યાં તેમની જ સમાલોચના થતી રહે છે, અને એથી જાણે આ સંસારમાં બદનામીનજ બીજાં નામ નેકનામી હોયની એવોજ ભાસ થયા કરે છે. જેના નામ પર કે આક્ષેપ નથી કરતું તેનું નામ તુચ્છ છે, સારહીન છે, કારણ કે કાર્યકર્તાના કાર્યની મહત્તાનો આક્ષેપ દ્વારા જ પ્રકાશ થાય છે અને તેથી ઉત્તમ કાર્યોને જે કોઈપણ પુરસ્કાર હેય, તો તે વિરોધીઓના આક્ષેપો જ છે.
+ ઉર્દૂ ભાષાના પ્રખ્યાત કવીશ્વરજનતનશીન અલતાફહસેન હાલીના કાવ્યોમાંથી.

Page #13

શ્રી તીર ચરિત્ર.

અગીયાર અંગામાં નિરૂપણ કરેલ શ્રી તીર્થંકર ચરિત્ર.
૧૩૭
>>
[ ગતાંક પૃષ્ટ ૧૨૫ થી શરૂ ]
૧ આધામિક, ૨ આ૫ેશિક, ૩ મિશ્રજાત, ૪ અધ્યવપૂરક, ૫ પ્રતિકૃત, હું ફ્રીત, ૭ પ્રામિત્ય, ૮ અચ્છેદ્ય, હું અનિ:સૃષ્ટ, ૧૦ અભ્યાહૂત, ૧૧ કાંતારભકત, ૧૨ દુભિક્ષભકત, ૧૩ ગ્લાનભક્ત, ૧૪ વાલિકા ભકત, ૧૫ પ્રાધુણુક ભક્ત, ૧૬ શય્યાતરપિંડ, ૧૭ રાજપીંડ, તેમજ મૂલનુ` ભેાજન, કંદનું લેાજન, ફૂલનું ભેાજન, ખીજનુ ભાજન, અને હરિત ( લીલી વનસ્પતિ )નુ ભાજન ખાવુ કે પીવુ કલ્પતુ નથી.
વળી હૈ પુત્ર ? તું સુખને ચેાગ્ય છે પણ દુ:ખને ચેન્ગ્યુ નથી, તેમજ ટાઢ, તડકા, ભૂખ, તરશ, ચાર, શ્વાપદ, ડાંસ અને મચ્છરનાં ઉપદ્રવાને તથા વાતિક, નૈતિક, લૈષ્મિક અને સન્નિપાતજન્ય વિવિધ પ્રકારનાં ગા અને તેનાં દુ:ખાને તેમજ પરિષહ અને ઉપસર્ગાને સહાને તું સમર્થ નથી, માટે હે પુત્ર, અમે તારા વિયેાત્ર ક્ષણુપણુ ઇચ્છતા નથી; તેથી જ્યાંસુધી અમે જીવીયે ત્યાંસુધી તુ રહે અને અમારા કાલગત થયા પછી યાવત્ તુ દીક્ષા લેજે.
ત્યારપછી તે જમાલી નામે ક્ષત્રિયકુમારે પાતાનાં માતાપિતાને કહ્યું કે—હે માતાપિતા, તમે મને જે એ પ્રમાણે કહ્યુ કે—“ હે પુત્ર, નિગ્રંથ પ્રવચન સત્ય, અનુત્તર અને અદ્વિતીય છે. ઇત્યાદિ યાવત....અમારા કાલગત થયા પછી દીક્ષા લેજે.” તે ઠીક છે, પણ હે માતા-પિતા, એ પ્રમાણે ખરેખર નિગ્ર થ પ્રવચન કલીખ-મન્દશક્તિવાળા, કાયર, અને હલકા પુરૂષાને તથા આ લેાકમાં આસકત, પરલેાકથી પરાઙમુખ, એવા વિષયની તૃષ્ણાવાળા, સામાન્ય પુરૂષાને તેનુ અનુપાલન દુષ્કર છે. પણ ધીર, નિશ્ચિત, અને પ્રજ્ઞાવાન્ પુરૂષને તેનુ અનુપાલન જરાપણું દુષ્કર નથી. માટે હે માતપિતા, હું તમારી અનુમતિથી શ્રમણ ભગવંત મહાવીરની પાસે યાવદ્ દીક્ષા લેવાને ઇચ્છું છું. જ્યારે જમાલી ક્ષત્રિયકુમારને તેના માતાપિતા વિષયને અનુકુલ તથા પ્રતિકુલ એવી ઘણી ઉક્તિઓ, પ્રજ્ઞપ્તિએ, સજ્ઞપ્તિએ અને વિનતિઆથી કહેવાને યાવત્ સમજાવવાને શક્તિમાન્ ન થયા ત્યારે વગર ઇચ્છાએ તેઓએ જમાલી ક્ષત્રિયકુમારને દીક્ષા લેવાની અનુમતિ આપી.
ત્યારપછી તે જમાલી ક્ષત્રિયકુમારના પિતાએ કાટુંબિક પુરૂષને ખેાલાવ્યા

Page #14

૧૩૮
શ્રીઆત્માનંદ પ્રકાશ.
અને મેલાવીને કહ્યું કે—હૈ દેવાનુપ્રિયા, શીઘ્ર આ ક્ષત્રિયકુંડગ્રામ નગરની બહાર અને અંદર પાણીથી છંટકાવ કરાવેા, વાળીને સાફ કરાવેા અને લીંપાવા. ઇત્યાદિ જેમ પપાતિકસૂત્રમાં કહ્યુ છે તેમ કરીને યાવત તે કૈટુબિક પુરૂષા આજ્ઞા પાછી આપે છે, ત્યારબાદ ફરીને પણ જમાલી ક્ષત્રિયકુમારના પિતાએ કાટુ મિક પુરૂષોને એાલાવ્યા, કહ્યું કે—હૈ દેવાનુપ્રિયા, જલદી જમાલી ક્ષત્રિયકુમારને મહા, મહામૂલ્ય, મહાપૂજ્ય, અને માટે। દીક્ષાના અભિષેક તૈયાર કરે; ત્યારબાદ તે કૌટુંબિક પુરૂષા કહ્યા પ્રમાણે કરીને આજ્ઞા પાછી આપે છે; ત્યારખાદ જમાલી ક્ષત્રિયકુમારને તેના માતાપિતા ઉત્તમ સિંહાસનમાં પૂર્વદિશા સન્મુખ બેસારે છે અને એસારીને એકસે આઠ સેાનાના કલાથી ઇત્યાદિ રાજપ્રશ્નીયસૂત્રમાં કહ્યા પ્રમાણે યાવત્ એકસેાનેઆઠ માટીનાં કલશેાથી સર્વ ઋદ્ધિ વડે યાવ મેટા શબ્દોવર્ડ મેટા મેટા નિષ્ક્રમણુાભિષેકથી તેને અભિષેક કરે છે.
અભિષેક કર્યો પછી તે જમાલી ક્ષત્રિયકુમારનાં માતા પિતા હાથ જોડી યાવત્ તેને જય અને વિજયથી વધાવે છે. વધાવીને તેઓએ કહ્યું કે—હે પુત્ર, તું કહે કે તને અમે શું દઇએ; શું આપીએ, અથવા તારે કાંઇ પ્રયાજન છે? ત્યારે તે જમાલી ક્ષત્રિયકુમારે પોતાના માતાપિતાને કહ્યું કે—હૈ માતા-પિતા, હું ક્રુત્રિકાપણુથી એક રજોહરણુ અને એક પાત્ર મંગાવવા તથા એક હજામને ખેલાવવા ઇચ્છું છું. ત્યારે તે જમાલી ક્ષત્રિ યકુમારના પિતાએ કાટુંબિક પુરૂષને ખેાલાવ્યા, અને કહ્યું કે હે દેવાનુ પ્રિયે ! શીઘ્ર આપણાં ખજાનામાંથી ત્રણ લાખ સૈાનૈયાને લઇને તેમાંથી બેલાખ સેાનૈયા વડે કુત્રિકાપથી એક રજોહરણુ અને એક પાત્ર લાવા, તથા એક લાખ સેાનૈયા આપીને એક હજામને બેલાવા, જ્યારે જમાલી ક્ષત્રિયકુમારનાં પિતાએ તે કૌટુંબિક પુરૂષાને એ પ્રમાણે આજ્ઞા કરી ત્યારે તેએ ખુશ થયા, તુષ્ટ થયા, અને હાથ જોડીને યાવત્ પેાતાનાં સ્વામીનુ વચન સ્વીકારીને તુરત જ ખજાનામાંથી ત્રણ લાખ સુવર્ણ મુદ્રા લઈને યાવત્ હજામને ખાલાવે છે; ત્યારખાદ જમાલી ક્ષત્રિયકુમારના પિતાએ કટુબિક પુરૂષા દ્વારા ખેલાવેલા તે હજામ ખુશ થયા, તુષ્ટ થયા, ન્હાયા અને અલિક ( પૂજા ) કરી યાવત તેણે પોતાનું શરીર શણગાર્યું ` અને પછી જ્યાં જમાલી ક્ષત્રિયકુમારના પિતા છે ત્યાં તે આવે છે.
પછી હાથ જોડીને જમાલી ક્ષત્રિયકુમારનાં પિતાને જય અને વિજ યથી વધાવે છે; વધાવ્યા પછી તે હજામ મેટલ્યેા કે—હૈ દેવાનુપ્રિય, જે મારે કરવાનું હાય તે ફરમાવેા. ત્યારપછી તે જમાલી ક્ષત્રિયકુમારના પિતાએ તે હજામને કહ્યું કે—હૈ દેવાનુપ્રિય ! જમાવી ક્ષત્રિયકુમારનાં અત્યન્ત યત્નપૂર્વક

Page #15

શ્રી તીર્થકર ચરિત્ર.
૧૩૯ ચાર અંગુલ મૂકીને નિષ્ક્રમણને (દીક્ષાને) યોગ્ય આગળનાં વાળ કાપી નાંખ, ત્યારપછી જ્યારે જમાલી ક્ષત્રિયકુમારના પિતાએ તે હજામને એ પ્રમાણે કહ્યું ત્યારે તે ખુશ થયે, તુષ્ટ થયો અને હાથ જોડીને બે
સ્વામિન, આજ્ઞા પ્રમાણે કરીશ. એમ કહીને વિનયથી તે વચનનો સ્વીકાર કરે છે, સ્વીકાર કરીને સુગંધી ગંદકથી હાથપગને ધુએ છે. ધેઈને શુદ્ધ આઠ પડવાળા વસ્ત્રથી મોઢાને બાંધી અત્યંત યત્નપૂર્વક જમાલી ક્ષત્રિયકુમારના નિષ્ક્રમણ ગ્ય અગ્રકેશે ચાર આંગળ મૂકીને કાપે છે.
ત્યારપછી જમાલી ક્ષત્રિયકુમારની માતા હંસના જેવા વેત પટશાટથી તે અગ્રકેશને ગ્રહણ કરે છે. ગ્રહણ કરીને તે કેશને સુગંધી ગંદકથી ધુએ છે, ધોઈને ઉત્તમ અને પ્રધાન ગંધ તથા માલાવડે પૂજે છે, પૂજીને શુદ્ધ વસ્ત્રવડે બાંધે છે, બાંધીને રત્નના કરંડીયામાં મૂકે છે. ત્યારપછી તે જમાલી ક્ષત્રિય કુમારની માતા, હાર, પાણીની ધારા, સિંદુવારનાં પુષ્પો અને તુટી ગયેલી મોતીની માળા જેવાં, પુત્રનાં વિયોગથી દુસહ-આંસુ પાડતી, બોલી કે–આ કેશે અમારા માટે ઘણી તીથીઓ, પર્વણીઓ, ઉત્સ, યજ્ઞો અને મહોત્સવમાં જમાલી કુમારનાં વારંવાર દશનરૂપ થશે. એમ ધારીને ઓશીકાના મૂળમાં મૂકે છે. જે
- ત્યારબાદ તે જમાલી ક્ષત્રિમારનાં માતાપિતા પુન: ઉત્તર દિશા સન્મુખ બીજું સિંહાસન મુકાવે છે, મુકાવીને ફરીવાર જમાલી કુમારને સેના અને રૂપાનાં કલશ વડે હરાવે છે. ન્હરાવીને સુરભિ, દશાવાળી, અને સુકુમાળ સુગંધ ગંધ કાષાય ( ગન્ય પ્રધાન લાલ ) વસ્ત્ર વડે તેના અંગોને લુંછે છે. અને અંતે
છીને સરસ ગોશીષ ચન્દનવડે ગાત્રનું વિલેપન કરે છે, - વિલેપન કરીને નાસિકાના નિઃશ્વાસના વાયુથી ઉડી જાય એવું હલકું, આંખને ગમે તેવું સુંદર વર્ણ અને સ્પર્શથી સંયુકત, ઘોડાની લાળ કરતાં પણ વધારે નરમ, ઘેળું, સેનાના કસબી છેડાવાળું, મહામૂલ્યવાળું અને હંસના ચિન્હ યુકત એવું પટણાટક (રેશમી વસ્ત્રો પહેરાવે છે. - પહેરાવીને હાર, અને અહારને પહેરાવે છે. એ પ્રમાણે જેમ સુર્યાભનાં અલંકારનું વર્ણન કરેલું છે તેમ અહીં કરવું. યાવત્ વિચિત્ર રત્નોથી જડેલા -ઉત્કૃષ્ટ મુકુટને પહેરાવે છે. વધારે શું કહેવું? પણ ગ્રંથિમ-ગુંથેલી, વેષ્ટિમ-વટેલી, પુરિમ-પુરેલી અને સંઘાતિમ પરસ્પર સંઘાત વડે તૈયાર થયેલી ચારે પ્રકારની
* હજામે હજામત કરતાં રાજકુમારને પોતાના મુખ નાકની દુર્ગધ ન લાગે તે માટે આ મુખપટ બાંધેલ છે, જ્યારે સ્થાનકમાગી સાધુઓ આ પાઠને આગળ ધરી મુખે દેરાથી મુહપત્તિ બાંધવાની માન્યતાને આગમ પ્રમાણ સાબિત કરે છે.

Page #16

૧૪૦.
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ માળાઓ વડે કલ્પવૃક્ષની પેઠે તે જમાલીકુમારને અલંકૃત–વિભૂષિત કરે છે. ત્યાર બાદ તે જમાલી ક્ષત્રિયકુમારનાં પિતા કૈટુંબિક પુરૂષોને બોલાવે છે. અને બોલાવીને તેણે કહ્યું કે–હે દેવાનુપ્રિયે, શીધ્ર સેંકડે થંભવડે સહિત લીલાપૂર્વક પુતળીઓથી યુકત-ઈત્યાદિ રાજપક્ષીય સૂત્રમાં વિમાનનું વર્ણન કર્યું છે, તેવી યાવત્ મણિરત્નની ઘંટિકાઓના સમૂહ યુકત હજાર પુરૂષોથી ઉંચકી શકાય તેવી શીબીકા-પાલખીને તૈયાર કરો, તૈયાર કરીને મારી આજ્ઞાને પાછી આપે, ત્યારબાદ તે કેટુંબિક પુરુષો યાવત્ આજ્ઞાને પાછી આપે છે.
ત્યાર પછી તે જમાલીક્ષત્રિયકુમાર કેશાલંકાર, વસ્ત્રાલંકાર, માલ્યાલંકાર અને આભરણાલંકાર એ ચાર પ્રકારના અલંકારથી અલંકૃત થઈ પ્રતિપૂર્ણ અલંકારથી વિભૂષિત થઈ સિંહાસનથી ઉઠે છે, ઉડીને તે શીબીકાને પ્રદક્ષિણું દઈને તેના ઉપર ચઢે છે, ચઢીને ઉત્તમ સિંહાસન ઉપર પૂર્વ દિશા સન્મુખ બેસે છે.
ત્યાર પછી તે ક્ષત્રિય જમાલી કુમારની માતા સ્નાન કરી બલિકર્મ કરી યાવત્ શરીરને અલંકૃત કરી હંસના ચિન્હવાળા પટફાટકને લઈ શિબીકાને પ્રદક્ષિણા કરી તેના ઉપર ચઢે છે. અને ચઢીને તે જમાલીક્ષત્રિય કુમારને જમણે પડખે ઉત્તમ ભદ્રાસન ઉપર બેઠી. ' ' . . પછી જમાલી ક્ષત્રિય કુમારની ધાવમાતા સ્નાન કરી યાવત શરીરને શણગારી રજોહરણ અને પાત્રને લઈ તે શિબિકાને પ્રદક્ષિણા કરી તેના ઉપર ચઢે છે, અને ચઢીને જમાલી ક્ષત્રિયકુમારને ડાબે પડખે ઉત્તમ ભદ્રાસન ઉપર બેઠી.
ત્યાર પછી તે જમાલી ક્ષત્રિયકુમારની પાછળ મનોહર આકાર અને સુંદર પહેરવેશવાળી સંગત ગતિવાળી યાવત્ રૂપ અને વૈવનના વિલાસથી યુકત સુન્દર સ્તનવાળી એક યુવતી હિમ, રજત, કુમુદ, મોગરાનું કુલ અને ચંદ્રમાન કોરંટક પુષ્પની માળા યુકત ધળું છત્ર હાથમાં લઈ તેને લીલાપૂર્વક ધારણ કરતી ઉભી રહે છે. - ત્યાર પછી તે જમાલીને બને પડખે શૃંગારનાં જેવાં મનોહર આકારવાળી અને સુંદર વેષવાળી ઉત્તમ બે યુવતી સ્ત્રીઓ યાવ અનેક પ્રકારના મણું, કનક રત્ન, અને વિમલ, મહામૂલ્ય, તપનીય ( રકત સુવર્ણ )થી બનેલા, ઉજ્વળ વિચિત્ર દંડવાળાં, દીપતાં શંખ, અંક, મોગરાનાં કુલ, ચંદ્ર, પાણીનાં બિન્દુ અને મળેલ અમૃતનાં ફીણનાં સમાન ઘોળાં ચામરોને ગ્રહણ કરી લીલાપૂર્વક વિજતી ઉભી રહે છે.
પછી તે જમાલી ક્ષત્રિયકુમારની ઉત્તર પૂર્વ દિશાએ શગારના ગૃહ જેવી ઉત્તમ વેષવાળી યાવતું એક ઉત્તમ સ્ત્રી તરજતમય, પવિત્ર પાણીથી ભરેલા અને ઉન્મત્ત હસ્તીના મેટા મુખનાં આકારવાળા કળશને ગ્રહણ કરીને યાવત્

Page #17

શ્રી તીર્થકર ચરિત્ર.
૧૪૧ ઉભી રહે છે. ત્યાર પછી તે જમાલી ક્ષત્રિયકુમારની દક્ષિણ પૂર્વે શૃંગારના ગૃહરૂપ ઉત્તમ વેષવાળી યાવત્ એક ઉત્તમ સ્ત્રી વિચિત્ર સેનાના દંડવાળ વીંઝણુને લઈને ઉભી રહે છે. પછી તે જમાલી ક્ષત્રિય કુમારના પિતાએ કૈટુંબિક પુરૂષોને બોલાવ્યા અને કહ્યું કે–હે દેવાનુપ્રિયે ! શીધ્ર સરખા સમાન ત્વચાવાળા સમાન ઉમરવાળા સમાન લાવણ્ય રૂપ અને વૈવન ગુણયુકત અને એક સરખા ભરણ અને વસ્ત્ર રૂપ પરિકરવાળા એક હજાર ઉત્તમ યુવાન કૌટુંબિક પુરૂષોને બોલાવે.
પછી તે કૈટુંબિક પુરૂષોએ યાવત્ પિતાનાં રવામીનું વચન સ્વીકારીને જલદી એક સરખા અને સરખી ત્વચાવાળા યાવતું એક હજાર પુરૂષોને બોલાવ્યા. ત્યાર પછી તે જમાલીક્ષત્રિય કુમારના પિતાએ કૈટુંબિક પુરૂ દ્વારા બોલાવેલા તે કૌટુંબિક પુરૂષ હર્ષિત અને તુષ્ટ થયા. સ્નાન કરી, બલિકમ (પૂજા) કરી, કેતુક અને મંગળરૂપ પ્રાયશ્ચિત કરી, એક સરખા ઘરેણાં અને વસ્ત્ર રૂપ પરિકરવાળા થઈને તેઓ જ્યાં જ માલીક્ષત્રિય કુમારના પિતા છે ત્યાં આવે છે. આવીને હાથ જોડી યાવત્ વાવી તેઓએ કહ્યું કે હે દેવાનુપ્રિય ! જે કાર્ય અમારે કરવાનું હોય તે ફરમાવે
પછી તે જમાલીકુમારના પિતાએ તે હજાર કટુંબિક ઉત્તમ યુવાન પુરૂષને કહ્યું કે હે દેવાનુપ્રિયે! સ્નાન કરી બલિકમ કરી અને યાવત એક સરખાં આભરણ અને વસ્ત્રરૂપ પરિકરવાળા તમે જમાલી ક્ષત્રિયકુમારની શીબિકા ઉપાડે. પછી તે જમાલીક્ષત્રિય કુમારનાં પિતાનું વચન સ્વીકારી નાન કરેલા યાવત સરખા પહેરવેશ ધારણ કરેલા તે કૌટુંબિક પુરૂષે જમાલીક્ષત્રિય કુમારની શિબીકા ઉપાડે છે. પછી જ્યારે તે જમાલીક્ષત્રિય કુમાર હજાર પુરૂષોથો ઉપાડેલી શિબીકામાં બેઠે ત્યારે એ પહેલાં આઠ આઠ મંગલો આગળ અનુક્રમે ચાલ્યા તે આ પ્રમાણે–
૧ સ્વસ્તિક ૨ શ્રીવત્સ થાવ૮ દર્પણ તે આઠ મંગળ પછી પૂર્ણ કલશ ચા-ઇત્યાદિ ઓપપાતિક સૂત્રમાં કહ્યા પ્રમાણે યાવદ્ગ ગનતલને સ્પર્શ કરતી એવી વૈજયંતી–ધ્વજા આગળ અનુક્રમે ચાલી, ઈત્યાદિ ઓપપાતિક સૂત્રમાં કહ્યા પ્રમાણે યાવતુ જયજય શબ્દો ઉચ્ચાર કરતાં તેઓ આગળ અનુક્રમે ચાલ્યા. ત્યાર પછી ઘણુ ઉગ્રંકુલમાં ઉત્પન્ન થયેલા, ભેગકુલમાં ઉત્પન્ન થયેલા પુરૂષ
પપાતિક સૂત્રમાં કહ્યા પ્રમાણે યાવત્ મેટા પુરૂ રૂપી વાગરાથી વીંટાયેલા - જમાલીક્ષત્રિય કુમારની આગળ પાછળ અને પડખે અનુક્રમે ચાલ્યા.
ત્યાર પછી તે જમાલીકુમારના પિતા સ્નાન કરી બલિકર્મ કરી યાવ..વિભૂષિત થઈ હાથીનાં ઉત્તમ સ્કંધ ઉપર ચઢી, કોરંટક પુષ્પની માળા યુકત મસ્તકે

Page #18

૧૪૨
બી માત્માનંદ પ્રકાશ.
કે જૈનેની સામાજીક સ્થિતિ અને બેકારી.
લેખક-નરોતમ-બી. શાહ
܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀
હાલમાં વ્યાપાર રોજગારની મંદીને લીધે આખા હીંદુસ્તાનમાં દરેક ઇલાકામાં જ્યારે બેકારી ફેલાઈ રહી છે અને ભાગ્યે જ કોઈ એવું શહેર હશે કે જે ઠેકાણે બેકારીનો ડંખ લાગ્યા વિના રહ્યો હોય અને આવી સ્થીતિમાંથી જૈન કોમ પણ ભાગ્યેજ બચવા પામી છે; કારણ કે હમણુજ જાણવામાં આવ્યું છે કે અમુક જ. ગ્યાએ એકજ જગ્યા માટે લગભગ અઢીસે જેટલી જેનેની અરજીઓ નોકરી માટે આવી પડી હતી. આવા સમાચાર જાણ્યા પછી કોઈના મનમાં આ બાબત હાથ ધરવાની સુઝ પડતી નથી અને જેમાં રાગ દ્વેષ ઉત્પન્ન થાય તેવા કલેશમય વાતાવરણ સંબંધી અનેક ચર્ચાઓ આજે છેલ્લા છ માસ થયાં એકલા મુંબઈ માંજ નહિ, પરંતુ દેશ પરદેશમાં પણ ઉત્પન્ન થએલ છે; આવી હકીકતને લીધે ઘણુઓની આંતરીક વેદનાએ જે અનુભવ સિવાય ભાગ્યેજ માલુમ પડે છે તેવી જાતના સંજોગેને લીધે જે જૈન કોમમાં મોટો ભાગ મુશ્કેલી વચ્ચે પોતાનું જીવન પસાર કરે છે, તે સંબંધી ખાસ હાલના તબકે તપાસ કરવાની બહુજ જરૂરીયાત છે. નજીકમાં ધારણ કરાતા છત્રસહિત બે “વેત ચામરેથી વીંઝાતા ઘેડા, હાથી, રથ અને પ્રવર
ધાઓ સહિત ચતુરંગિણ સેના સાથે પરિવૃત થઈ મોટા સુભટના વૃદથી યાવત વીંટાયેલા જમાલી ક્ષત્રિય કુમારની પાછળ ચાલે છે. ત્યારપછી તે જમાલીક્ષત્રિય કુમારની આગળ મેટા અને ઉત્તમ ઘેડા અને બન્ને પડખે ઉત્તમ હાથીએ, પાછળ રથ અને રથેનો સમૂહ ચાલ્યા.
ત્યારબાદ તે જમાલીકુમાર સર્વ રૂદ્ધિ સહિત ચાવ૬ વારિત્રના શબ્દ સહિત ચાલ્યો. તેની આગળ કલશ અને તાલવૃતને લઈને પુરૂષો ચાલતા હતા. તેના ઉપર ઉંચે શ્વેતછત્ર ધારણ કરાયું હતું. અને તેના પડખે શ્વેતચામર અને નાના પંખાઓ વીંઝાતા હતા. ત્યાર પછી કેટલાક લાકડીવાળા, ભાલાવાળા યાવતુ પુસ્તકવાળા ચાવત વીણવાળા પુરૂષ ચાલ્યા. ત્યારપછી એક આઠ હાથી, એકસો આઠ ઘોડા અને એક આઠ રથા ચાલ્યા. ત્યારપછી લાકડી, તરવાર અને ભાલાને ગ્રહણ કરી મેટું પાયદી આગળ ચાલ્યું. ત્યાર પછી ઘણા યુવરાજે ધીનકે તલવરે યાવતું સાથે વાહ પ્રમુખ આગળ ચાલ્યા યાવત્ ક્ષત્રિયકુંડ ગ્રામ નગરની વચ્ચે થઈને જ્યાં બ્રાહ્મણ કુંડગ્રામ નામે નગર છે, જ્યાં બહુશાલક ચૈત્ય છે અને જેમાં શ્રમણ ભગવંત મહાવીર છે ત્યાં જવાનો વિચાર કર્યો. –ચાલુ

Page #19

રૈનાની સામાજીક સ્થિતિ અને બેકારી.
૧૪૩
જૈન શ્વેતામ્બર કાનક્ન્સ પુના નજીક જીન્નુર મુકામે ભરનાર છે અને દેશ પર દેશથી ઘણા જૈને એકઠા થવાને સંભવ હાવાથી આ ખાખત ખાસ હાથ ધરવા જેવી છે અને નાકરીની શેાધમાં ને શેાધમાં આપણા જૈન ભાઇએ કેવી દુ:ખી હાલતમાં પેાતાનું જીવન વ્યતીત કરે છે, તે ખાસ વિચારવા જેવી આમત છે. મુ ંબઇ શહેરમાં નાગર અને લેાહાણા જેવી નાની નાની જ્ઞાતિઓએ પેાતાની જ્ઞાતિના બેકાર ભાઇઓને ધંધે લગાડવાના ઉદ્દેશથી મંડળેા ઉભા કર્યા છે અને આ ખાખત જૈન ભાઇએનું પણ ખાસ લક્ષ ખેંચવાના ઉદ્દેશથી જ આ લેખ લખાએલ છે. જૈન કામ માટે “ઇનફરમેશન ખરા” નામનું એક મંડળ ઉભું કરવા અને વ્યવસ્થાપક કમીટીની નીમણુક કરી જૈન કામની ધંધાને લગતી માહીતિ આપનાર ખાસ ડીરેકટરી તૈયાર કરવા આવશ્યકતા છે, કારણ કે આ ઉપરથી કાઇપણ માણસને માટે નાકરીની જરૂરીયાત હાય તેા લાયકાત પ્રમાણે તપાસ કરતા નાકરી મેળવી શકાય અને ધંધા ધાપામાં પણ દેશ પરદેશના જૈન ભાઇએ મા તે તપાસ મેળવી બનતી સહાય થઇ શકે. અને આપણા ભાઇએ વેપારી વર્ગના હાવાથી ખાસ પેાતાનાજ જ્ઞાતિ બંધુઓને રાખવા પ્રેરાય તેટલા ખાતર ભરાસા પાત્ર એક “ ઇનમેશન મા ” જેવા ખાતાની જરૂરીયાત છે અને આવા ખાતા મારફત નાકરી અથવા ધંધા દારીઓની સગવડ થતાં કાઇપણ નાકરના પ્રમાણિકપણા માટે તેમજ વિશેષ ખાતરીની ચાકસાઇ કરવાની જરૂરીઆત નહિ રહેતાં ગરીખ અને મધ્યમ વર્ગના આપણા જૈન ભાઇઓને સહાનુભૂતિ આપવામાં આવું ખાતુ ઉપયોગી થઇ પડશે એવી આશા રાખવામાં આવે છે. આ ઉપરાંત મીજી એક સૂચના ખાસ કરવાના આવશ્યકતા છે; તે એ છે કે આપણી દસ લાખ જેટલી જૈનોની વસ્તીમાં એક Co-oprative Bank (સહકારી બેંક) ખાલવાની હાલના વખતમાં બહુજ અગત્ય ધરાવનારા પક્ષ છે, કારણ કે વ્યાપાર રાજગારની મંદીને લીધે જૈનેાની કેટલી જુની અને સદ્ધર પેઢીએ બંધ થઇ છે તે જાણીતી વાત હેાવાથી વિશેષ લખવાની આવશ્યકતા નહિ હેાવા છતાં આવી કફ઼ાડી સ્થીતિને લીધે આપણી જ્ઞાતિના ગરીખ તેમજ મધ્યમ વર્ગના અને વિધવાઓના રોકાએલ નાણા સંબંધી, આખી જીંદગીના નિભાવાર્થ, જીઢગીની બચત રકમેાની કેવી દયાજનક સ્થીતિ થઇ પડી હશે તે આપણે કલ્પનાથી પણ વિચારી શકીએ તેમ છીએ. હજી વેપાર રાજગારની સ્થિતિ સુધરી જાય તેમ લાગતુ નથી; આવા સ ંજોગામાં પેાતાની નજીવી મુડીમાં પેાતાના જીવનનેા નીર્વાહ ચલાવનાર આપણા જૈન ભાઇઓની તેમજ વિધવાઓની નાની સરખી મંડી પણ સહીસલામત રોકવાના પ્રશ્નના નેાએ વિચાર કરવા જેવા છે. કારી લેાના તેમજ એ કામાં રાકાએલ નાણાનુ વ્યાજ ચાર ટકા જેટલું ઉપજે છે અને આટલુ વ્યાજ મેળવવાની વખતે પણ સહીએ કરવાની તેમજ તેવીજ જાતની મુશ્કેલીઆને માટે ભાગે આવું નાણું સારા વ્યાજની લાલચે આપણા શ્રીમં

Page #20

૧૪૪
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ.
સુખનું સંશોધન.
O
ΟΞΟΟΞΟΞΟΟ Ο લેખક—દફતરી નંદલાલ વનેચંદ્ર પોપટભાઇ મેરીવાળા
આ જગતમાં દરેક જીવા સુખની આશા રાખે છે; પણ પાંચ કારણની સામગ્રી મળ્યા વિના તાત્ત્વિક સુખ પામી શકતા નથી. કેાઇ જીવ ધનથી સુખ માને છે, કેાઇ પુત્રથી સુખ માને છે, કૈાઇ રાજ્યથી સુખ માનેછે, કેાઇ સ્રીસ ભાગથી સુખ માને છે, કાઇ ખાવા-પીવાથી સુખ માને છે. એમ દરેક જીવા પેાતાની બુદ્ધિ પ્રમાણે તે તે વસ્તુમાં સુખ માને છે, પણ ખરૂ સુખ આત્માના સ્વરૂપનું જ્ઞાન થવાથી થાય છે. તેને વિરલાજ જાણી શકે છે.
પ્રશ્ન:—શું ત્યારે ધન થકી કેવી રીતે થાય છે તે બતાવશે ?
પ્રશ્ન:- -શું ધન થકી સુખ થતુ નથી ? ધન વિના સુખ કાંઇ પણ દેખાતુ નથી. એમ આપ શાથી કહેા છે.
o
ઉત્તé:---ડે ભળ્યે ! હજી તે આત્માનું સ્વરૂપ જાણ્યું નથી ત્યાં સુધી ધનમાં સુખ માને છે. પણ જો ગુરૂ કૃપાએ આત્માનું સ્વરૂપ જાણુવામાં આવે તેા તારી ભ્રાંતિ દૂર થયા વિના રહેશે નહી: ધન મૃત્યુ આદ સાથે આવતુ નથી. ધન છે તે સુખ દુ:ખનુ કારણ છે, પણ તેજ કંઇ સુખ કહેવાય નહીં. સુખ કાંઇ આંખે દેખી શકાતુ નથી. તાત્ત્વિક સુખતા અરૂપી છે અને તે સુખ આત્મામાં રહેલુ છે. દુ:ખ થાય છે ? અને જો દુ:ખ થતુ હાય તા
9029MER
ઉત્તર:—હે ભવ્ય ! જુએ, પ્રથમ ધન મેળવવાની આશાએ જીવ અનેક પ્રકારના દુ:ખ સહન કરે છે. પરદેશ ગમન કરે છે. કોઇ ગુલામગીરી કરે છે. કાઇ યાચના કરે છે. તે પણ તે ધન ભાગ્ય વિના મળી શકેતુ નથી અને જો કદાપિ મળ્યું તેા તેને સાચવવાની ચિંતા રહે છે અને સુખે કરી ઉંઘ આવતી નથી. દુશ્મન તાને ત્યાં ઘણા ભાગે રાકાયેલ હાય છે, પરંતુ ઉપર દર્શાવ્યા મુજબ કમનસીબ સોગા ઉભા થતાં ખરેખર આવી દયાજનક સ્થિતિ માટે કેાઇને પણ ખેદ થયા વિના રહે નહિ. તેટલાજ માટે ગરી તેમજ વિધવાઓને આશીર્વાદ સમાન થઇ પડે તેવી “સહકારી બેંક” કાઢવાના સવાલને ખાસ ચર્ચવાની તેમજ તેને અંગે કોઇપણ વ્યવહારૂ ચેાજના હાથ ધરવાની આવશ્યકતા ઉપર જૈન કામના નેતાએ નું ધ્યાન ખેંચુ' છું.

Page #21

સુખનું સંશોધન.
૧૪૫ લકો તે ધન લેવા સારૂ તેને મારી નાંખે છે. દશ રૂપી આ મળ્યા તો સે રૂપીઆ મળવાની આશા રાખે છે, એમ ઉત્તરોત્તર આશા વધતી જાય છે, પણ સંતોષ વિના સુખ નથી. એક વખતે એક રાજા ફરતાં ફરતાં કઈ ગામને વિષે આવ્યો હશે ત્યાં એક ઉંદર પોતાના દરમાંથી સોનામહોરો બહાર લાવતો હતો અને તેના ઉપર બેસી નાચી ખુશી થતો હતો. રાજાએ ત સેનામહોરો લઈ લીધી તેથી તે ઉંદર ધનની મમતાથી મરણ પામે. માટે બાહ્ય ધનમાં કંઈ સુખ ભાસતું નથી, ખરું સુખ તો આત્મામાં રહેલું છે. મરતી વખતે ધનની મમતા જે રહે તો ઉંદર સ વિગેરેના અવતાર લેવા પડે છે. માટે અનાદિકાળ અજ્ઞાન દશામાં રાખનારા દુ:ખદાયી ધન થકી કશું સુખ થતું નથી, ઉલટું તે ધન થકી પાપની વૃદ્ધિ થાય છે, અને પાપ કમેં કરી જીવ ચારાશી લાખ જીવાયેનિમાં ભટકે છે અને ચાર ગતિમાં અનેક પ્રકારના દુ:ખ પામે છે. ધનને સારૂ પ્રથમ અનેક પ્રકારના કુડ-કપટ કરવા પડે છે. અસત્ય વચન બોલવું પડે છે, ચેરી કરવી પડે છે. કૈધ, માન, માયા, લોભ રૂપ ચાર કષાય છે તે ધનથકી વૃદ્ધિ પામે છે અને અંતે આત ધ્યાન તથા રેશદ્ર ધ્યાન ધ્યાઈ નરક તથા તિર્યંચની ગતિમાં જવું પડે છે. કોઈ માણસ કરોડાધિપતિ હોય પણ જે તે માંદો થાય તે સેનાનાં અને હીરાના ઢગલા ઉપર તેને બેસાડવાથી તનું દુ:ખ મટતું નથી, તેવાં માંદા માણસને તા ઉલટું મરતી વખતે તે ધનની ચિંતા થાય છે અને દુઃખ થાય છે. એવા માંદા પડેલા કરેડાધિપતિને સારું સારું અમૃત સરખું ભોજન પણ ભાવતું નથી, અને તેના થકી પણ સુખ થતું નથી. ધનની વૃદ્ધિ થકી ધનમદ ઉત્પન્ન થાય છે, અને હું મોટો છું, મારા જે બીજે કેઈ નથી એમ પાપના વિચારો વારંવાર થયા કરે છે ધન થકી વેશ્યા ગમન કરવાની ઈચ્છા થાય છે વગેરે અનેક દુ:ખનું સ્થાન બાહ્યધન છે. ધન કદાપિ હોય અને પુત્ર ન હોય તે બીચારે ધનવાન ચિતા-સમુદ્રમાં બુડી મરે છે. કદાપિ છોકરા હોય પણ ધન ન હોય તે પણ દુ:ખજ થાય છે. માટે એ અસાર પદાથે થકી સુખ થતું નથી. જે ઘણું ધન હોય અને પુત્ર જે ખરાબ પાકે તે પણ બીચારા ધનવાનને તે દુ:ખનું દુ:ખ જ રહે છે. ચક્રવતિ રાજા હાય યા કરેડાધિપતિ હોય તો પણ આ અજ્ઞાન દશાથી માની લીધેલું બાહ્યાધન તની સાથે જતું નથી. આ પ્રત્યક્ષ દેખાતું શરીર પણ તેની સાથે જતુંનથી, ત્યારે બીજી કઈ વસ્તુ જઈ શકે ? ત્યારે તે સુજ્ઞો ? વિચારો કે ધન થકી જે સુખ થાય છે, તે સંધ્યા રાગ સમાન જાણવું. નિત્ય સુખ તો આત્માના ગુણે થકી થાય છે. લક્ષમી ચંચળ છે, વીજળીના ચમકારની પઠે તે નાશવંત છે, તેને પંડિત પુરૂષે ધન માનતા નથી, પણ ખરૂં ધન તો આમામાં રહેલું છે; તેની જે ઈછા હોય તો બાહાધનનો ત્યાગ કરે, તેના ઉપરથી મમતા ઉતારે તો આત્માનું ધન પામવાને ગ્ય થશે એ 'આત્મામાં રહેલું ધન કદાપિ કાળે નાશ પામતું નથી અને અદ્દભુત સુખ તેથી થાય છે. આત્માનું સુખ અનંત છે માટે સુખની અભિલાષા રાખનારા સુએ આત્માનું ખરૂં સ્વરૂપ જાણી તે થકી અનંત સુખના ભોક્તા થવું અને બાહ્યાધનને ત્યાગ કરી આત્માના અનંત સુખનું સ્વરૂપ જાણવું જોઈએ.

Page #22

બી આત્માનંદ પ્રકાર. આગામી શ્રી જૈન કેન્ફરન્સ મળતાં તે માટે કઈક, આવતા ફેબ્રુઆરી ગુજરાતી માઘ માસમાં આપણું કોન્ફરન્સનું ૧૩ મું અધિવેશન જુન્નર ( દક્ષિણમાં) થશે અને તે નિયમિત નહિ થવાનું, તેમજ તેને ઉલ્લાસ આપણામાં મંદ પડી જવાનું કારણ આપણામાં અંદર અંદરના કુસંપ-ઈષ છે, તે સાથે આરંભેશુરાનું બિરૂદ આપણામાં પડી ગયેલું છે તે છે. આવા સંમેલનથી કેટલા લાભો થાય છે અથવા આપણી કેન્ફરન્સથી કેટલા લાભ થયા છે, તે પણ કેટલાક બુદ્ધિશાળી બંધુઓ સમજી શકે છે. આ સંમેલન પ્રસંગે અનેક સૂચનાઓ, વિચારો થશે. અત્યારે તો આપણી કામની પ્રગતિ માટે નીચેની બાબતો ઉપર આ અધિવેશનમાં ધ્યાન ખેંચવા નમ્ર સૂચના છે. ૧ ચાલતા કલેશ દૂર કરી શાંતિ સમાધાની સ્થાપવા, તેમજ સાધુ મુનિરાજનું સમાજમાં કયાં
સ્થાન છે ? તે નક્કી કરી તેઓશ્રી ધર્મ માટે-સમાજ માટે શાસન માટે કેવી રીતે પ્રગતિ કરી શકે તેવું કાંઈક નિણિત કરવાનું. ૨ જેન કેમની આર્થિક સ્થિતિ દિવસાનદિવસ વેપારના અવળા પ્રસંગોથી ઘટતી જતી હોવાથી, તેને બચાવી લેવા, તેમજ ઉદ્યોગ હુન્નરની લાઈનો દાખલ કરી વિશેષ પ્રગતિ કરે તેવો માર્ગ
થવા સાથે એક સહકારી બેંકની જરૂરીયાત માટે વિચાર કરવા. ૩ જ્યારે અન્ય કામ કેળવણીમાં આગળ વધ્યે જાય છે તેવા સંજોગમાં જેન કેમના બાળક,
બાળકીઓ દરેકે દરેક પ્રકારની કેળવણી વિશેષ લઈ શકે અને તેને સર્વ દેશીય બનાવી સાથે ધાર્મિક કેળવણું સુવ્યવસ્થિત લે તેવી સ્કુલો, વિદ્યાલયે, કલેજે અને તેના સાધનો જેન કેમ પોતાથી જન્મ આપે અને તેને લાભ લે. ૪ જેનોનું ગારવ-સનાતનપણું જાળવી રાખવા, તેનું સાહિત્ય, ઇતિહાસ, શિલાલેખ, પ્રશસ્તિઓ, તામ્રપત્રો વગેરે જુની શોધખોળ વગેરે સંબંધી યોગ્ય ગોઠવણ કરવા અને મોટા
શહેર કે તીર્થમાં તેના સંગ્રહસ્થાન ખોલવા તેમજ. ૫ પૂર્વાચાર્યોએ આપેલ અપૂર્વ લક્ષ્મીરૂપી જ્ઞાન વારસો હાલ જેટલા પ્રમાણ કે સંખ્યામાં છે,
તે તે સ્થળના ભંડારમાં આવેલ ગ્રંથ-પ્રતાની તપાસ કરી, લીસ્ટો તૈયાર કરાવી, જીર્ણ થયેલ હોય તેને લખાવવા વગેરેથી ઉદ્ધાર કરી વિશેષ જ્ઞાનભંડારે જે વસ્તી વિશેષ હોય તે
શહેરમાં કરવા સંબંધી. ૬ રેન સમાજની વ્યવહારિક, શારીરિક ઉન્નતિ માટે હાલ સાંસારિક સુધારા કેટલા આવશ્યક
છે તેનો નિર્ણય કરી તે રસ્તે જે સમાજને દોરવા૭ સાત ક્ષેત્રનું પોષણ કરનાર શ્રાવક શ્રાવિકા ક્ષેત્ર છે તેનો ઉદય, ઉદ્ધાર અને તે સાતે ક્ષેત્રોનું પિષણ કરે તેવા ઉન્નત બનાવવા, તેમજ જ્યાં પ્રાચીન જિનાલયોની મરામત, જિર્ણોદ્ધાર
રક્ષણ વગેરે કરવાની જરૂર હોય ત્યાં તે ક્ષેત્રને પુષ્ટી કરવા અને– ૮ હિંદના આપણું સર્વ તીર્થોની વ્યવસ્થા, રક્ષણ સંભાળ વગેરે માટે એક આખા હિંદની તીર્થ રક્ષક કમીટી નિમવી, તેને અમુક સત્તા સેંપવી, જેથી તીર્થોના થતા અનેક કલેશ વખતે તીર્થોના હક્કનું રક્ષણ કરી શકે તેવી ગોઠવણ કરવા.

Page #23

જૈન કોન્ફરન્સ સંબંધે સૂચના. હું અત્યાર યુગમાં મનુષ્ય પિતાનું, કુટુંબનું, ધર્મનું. મંદિરે વગેરેનું રક્ષણપતે કરવું
જોઈએ, તે અનેક બનતા પ્રસંગેથી જણાયેલ હોવાથી, તેમજ આક્રમણો થતી વખતે પોતે સામે ઉભો કરી રક્ષણ કરી શકે તેવી શારીરિક સ્થિતિ ઉત્પન્ન કરવા, બળ-શકિત મેળવવા, દરેક સ્થળે વ્યાયામશાળા સ્થાપી, તેમાં દરેક જૈન બાળક બાળકીઓ તાલીમ લઈ તૈયાર થાય
તેવા પ્રબંધ કરવા. ૧૦ રેનની વસ્તીવાળા શહેરે યા ગામમાં વસતા જેનોની, મંદિરની, ભંડારો વગેરેની ડીરેટ કરીએક વિશાળ નેંધ ખાસ તૈયાર કરવાની તેમજ વધતી જતી બેકારી દૂર કરવાના ઉપાયો યોજવા.
એવા એવા અનેક પ્રશ્નો જેને સમાજની ઉન્નતિ થવા માટે ઉભા છે, પરંતુ બધું એક સાથે ન કરી શકીયે–ન થઈ શકે, છતાં આ બધામાંથી મહત્વના કાર્યો હાથ ધરવા અને બીજા માટે સુચના કરી માર્ગ બતાવો, અને આવા સંમેલન હવે પછી દરવર્ષે ભરી સમાજને જેમ બને તેમ વેળાસર તૈયાર કરવાનું કામ આપણી આ કોન્ફરન્સનું છે. ચર્ચાસ્પદ સ્વાલને બાજુએ મુકી વર્તમાનકાળે જૈનસમાજને તાત્કાલિક કયા કાર્યોની જરૂર છે? તેના ઉપર આપણી કોન્ફરન્સ ધ્યાન આપી કાર્ય હાથ ધરી માર્ગદર્શક થવાનું છે. કાર્યવાહકોએ ધીરજથી, ખંતથી સેવાભાવે, કીતિની વગર ઈચ્છાએ, વગર કંટાળે કાર્ય હાથમાં લઈ સમાજને ઉન્નતિને માગે મુકવાની આવશ્યક્તા છે. જૈન સમાજના અન્ય બંધુએ તેને અંતઃકરણ પૂર્વક ઝીલી લેવા જરૂર છે, જેથી કાર્યવાહકનો ઉત્સાહ વધે, કેમ પ્રગતિના માર્ગે ચાલી જાય અને રસ્તાઓ સરલ થાય, તે માટે હવે વિશેષ નહિં સુચવતાં આપણું આ કોન્ફરન્સ વિજયવતી થાય અને સમાજની ભાવિ ઉન્નતિ માટે તેને બળ મળે તેવી અત્યારે પરમાત્માની પ્રાર્થના કરીયે છીયે.
ગાંધી વલભદાસ ત્રિભુવનદાસ-ભાવનગર,
શ્રી જૈન શ્વેતાંબર કોન્ફરન્સનું ૧૩ મું અધિવેશન શ્રી જુનેર (દક્ષીણમાં ભરાવાનું નકી થતાં ત્યાંની સ્વાગત કમીટીના આમંત્રણને માન આપી મુંબઈ ખાતે શેઠ રવજીભાઈ સેજપાળ રાવસાહેબે પ્રમુખપદ સ્વીકારવા કૃપા કરી છે. સ્વાગત કમીટીના પ્રમુખ શેઠ ચુનીલાલ સ્વરૂપચંદ નિમાયા છે.
જયંતી-માગશર વદ ૬ ના રોજ પ્રાતઃસ્મરણીય શ્રીમાન મૂળચંદજી મહારાજની સ્વર્ગવાસ તીથી હોવાથી તેઓશ્રીની પાદુકાની પ્રતિષ્ઠિત કરી દાદાસાહેબના જિનાલયમાં દેરીમાં પધરાવેલ છે. ત્યાં આ મહાપુરૂષની ભક્તિ નિમિત્તે તેઓશ્રીના સુશિષ્યના ઉપદેશવડે આ સભાને મળેલ એક રકમ અને બાકી અમુક ગૃહસ્થો દરવર્ષે અમુક રકમ આપતા હોવાથી તેથી શ્રી જેને આત્માનંદ સભા (અમારા) તરફથી દાદાસાહેબના જિનાલયમાં ઉક્ત ગુરુશ્રીની ભક્તિ નિમિત્તે પૂર્વ ભણાવવામાં આવી હતી તથા આંગી રચવામાં આવી હતી. બપોરના સ્વામીવાત્સલ્ય તેવા સદનું) પણ કરવામાં આવ્યું હતું. આ ગુરૂરાજની ભક્તિ નિમિત્ત થયેલું ફંડ ખુલ્લું છે,
જના ભક્તોએ તેમાં ફાળો આપી દરવર્ષે થતી ગુરૂભક્તિને લહાવો લેવા જરૂર છે.

Page #24

૧૪૮
શ્રી આત્માનઢ પ્રકાશ.
શ્રી જૈન વે. કૅન્ફરસ તેરમું અધિવેશન જીન્નેર. આધવેશન તા. ૮-૯-૧૦ ફેબ્રુ આરી ૧૯૩૦ નિ, રવિ, સેમવારે થવા નિય.
શ્રી જૈન વે. કાન્ફર સે અત્યાર સુધીમાં સમાજમાં અનેક પ્રકારની જાગૃતી કરી નવીન જીવન રેસછેલ કરેલ છે. એ સ્થાનુ તેરમું અધિવેશન જીન્નેરમાં ભરવા આમંત્રણ સ્વીકારવામાં આવેલ છે. શ્રી કૅન્કસ દેવીને ઉન્નતિ અને વિકાસ સાથે ક્રેામના ખાસ સ’બંધ હાવાથી તેને સુદૃઢ કરવા ખાસ આવશ્યકતા છે. તે માટે જુન્નેરમાં તેરમું અધિવેશન તા. ૮ -૯-૧૦ ફેબ્રુઆરી ૧૯૪૦ મિતિ મહા શુદ ૧૦-૧૧-૧૨ શિન, રિવ અને સેામના રાજ ભરવા નક્કી કરવામાં આવ્યું છે. તે પ્રસ ંગે જૈન કામના સુપ્રસિદ્ધ આગેવાન રાવ સાહેબ શેડ રવજી સેાજપાલ પ્રમુખ સ્થાને બીરાજશે, તેઓએ પ્રમુખપદ સ્વીકારેલ હોવાની ખબર જયારથી લકામાં ફેલાઇ છે ત્યારથી સમાજમાં અજબ ઉત્સાહ ફેલાયા છે, અને કાન્દ્રસના કાર્યમાં લેકા સ્વય પ્રેરણાથી ભાગ લઇ રહ્યા છે. ભેાજન, મંડપના કામાં વૃદ્ધ, અનુભવી અને યુવાનના ઉત્સાહને પણ પાછે હટાવનારા શેઠ રાજારામ ભાઇ મીયાદ કરાવાળા મળી ગયા છે. તે તે કા` પૂ યશસ્વી થયાની જણે ખાત્રી થઇ ચુકી છે.
કાન્કર'સની બેઠકને મંડપ બાંધવાનુ` શુભ મુફ્ત કરી દેવામાં આવેલ છે. મ્હા સમા રંભ કરી શ્રી સંધના હનાદ વચ્ચે સ્તંભરેાપણુ થએલ છે. સૌભાગ્યવતી સ્ત્રીઓએ મંગલ ગીતા ગાઇ આગામી અધીવેશનના કાર્યમાં શુભ ભાવનાઓ પ્રેરી છે.
કેટલાએક ભાગામાં પ્રચાર કાર્ય કરવા ડેપ્યુટેશને જવાના છે. કેટલાક બધુઓએ ગેર સમજુતી ફેલાવવાના પ્રયત્ના આર્યાં હતા પણ સત્ય વસ્તુસ્થીતિનેા પવન ફૂંકાતા, ગેરસમજીતીએ દૂર થવા પામી છે. મહારાષ્ટ્રમાં હાલમાં ઘેર ઘેર કૅાક્સને વિષય ચર્ચાઇ રહ્યો છે.
પ્રમુખ સાહેબ ધાર્મિક ભાવનાવાળા, શ્રીમત, શાંત પ્રકૃતિના અને કરછી કામના આગેવાન હાથો કાન્દર સતા અધિવેશનની સફળતા માટે એ મતા રહેતા નથી, સ` કા` યશસ્વી થશે એવી લાકાતે સંપૂર્ણુ આશા છે.
સ્વીકાર અને સમાલોચના.
૧ ષડદ્રસગ્રહ--( શ્રી તેમિયત્ર સૈદ્ધાન્તિક કૃત ). મૂળ તથા ભાષાંતર સહિત~~ આ ગ્રંથમાં ૬૮ ગાથા મૂળમાં આપેલ છે, જેનેા ભાવાર્થ પાચંદ્રગચ્છીય પડિત શ્રી રામચંદ્ર મુનિએ કરેલ છે અને તેના ઉપરથી શુદ્ધ ભાષાંતર કરાવી સાથે આ ગ્રંથમાં આપેલ છે. બાળમે તથા ભાષાંતર સરલ છે, આ લધુ ગ્રંથ છતાં સક્ષિપ્તમાં છ દ્રવ્યનું સ્વરૂપ વ્યવહાર અને નિ નયની દૃષ્ટિએ સરસ રીતે આપવામાં આવેલ છે જે ખાસ મનન કરવા જેવું છે. આવા બુ યેાગના શ્ર ંથે! હજુ કેટલાયે જૈન ભંડારામાં પડેલા હશે, આ ગ્રંથ મુનિશ્રી કનકયદ્રજીની પ્રે

Page #25

સ્વીકાર અને સમાલોચના.
૧૪૯ થી શ્રી જૈન હઠિસંગ સરસ્વતી સભા અમદાવાદ તરફથી પ્રકટ થયેલ ભેટ અપાય છે. સંસ્થાને આ પ્રયત્ન પ્રશંસાપાત્ર છે કાણું પ્રસિદ્ધ કર્તાને ત્યાં માંડવીની પાળ-અમદાવાદ,
૨ આધ્યાત્મિક વિકાસક્રમ ગુણસ્થાન લેખક–પં. શ્રી સુખલાલભાઈ સંઘજીના ગુણસ્થાન સંબંધી ત્રણ નિબંધો જેમાં છેલ્લા બે નિબંધે હિંદીમાં લખાયેલા તેને ગુજરાતી અનુવાદ સાથે આ ગ્રંથમાં આપવામાં આવેલ છે. આ નિબંધ મુખ્ય પણે જેને અભ્યાસીઓને ઉદ્દેશીને લખાયેલ છે, તેટલું જ નહિ પરંતુ અભ્યાસીઓને શીખતા સરલતા થાય અને આવું વાંચન અને વિચારણું વધે તેવી દષ્ટિબિંદુ ર ખી લખવામાં આવેલ છે. ત્રીજા નિબંધમાં ટિપછે ઘણાં છે તે અભ્યાસીઓની સરલતા ખાતર મુકવામાં આવેલ જણાય છે. આ ગ્રંથના જૈન અને જૈનેતર વાંચકો અંદર અંદર એક બીજાને ભાષા સમજીલે અને પરિભાષાના ભેદના કારણે ન અટવાય તે બારિકીથી લેખક મહાશયે ખાસ લક્ષ રાખેલ છે. વળી ભારતવર્ષના દર્શનના પ્રસ્તુત વિષય પરત્વેના વિચારો તુલનાત્મક દ્રષ્ટિ સંક્ષિપ્તમાં લેખક બંધુએ મુકેલા હોવાથી ભારતના પ્રાચીન દર્શનના અભ્યાસીઓ માટે આ લઘુ ગ્રંથ થોડે ઘણે અંશે ભેમીયારૂપ થઈ પડે તેવો છે. જૈન વિદ્યાર્થીઓના કર્મગ્રંથના અભ્યાસીઓને ગુરુસ્થાન સ્વરૂપ કર્મગ્રંથના અભ્યાસમાં જાણવું પડે છે તેઓને તેમજ અન્ય આધ્યાત્મિક વિકાસક્રમ શું છે તે જાણવાની જીજ્ઞાસુઓ માટે આ બુક અભ્યાસ ક્રમમાં દાખલ કરવા કે ગણના કરવા જેવી છે. સર્વેને પઠન પાઠન કરવા સૂચના કરીયે છીયે. પ્રકાશક એસ-જે શાહ માદલપુર અમદાવાદ કિંમત છ આના.
૩ વિચાર સંસ્કૃતિ- જુદા જુદા અગીયાર લેખો જે પેપરમાં પ્રગટ થયેલ તે જેના લેખક-ન્યાયવિશારદ-ન્યાયતીર્થ શ્રી ન્યાયવિજયજી મહારાજ છે તેને આ બુકમાં સંગ્રહ છે, જે જૈન યુવક સંધ ઘડીયાળી પોળ વડેદરા તરફથી વિના મૂલ્ય ભેટ આપવા પ્રગટ થયેલ છે.
વર્તમાન કાળે શું જરૂર છે, જેને સમાજની પ્રગતિ માટે કેવી વિશાળતાની જરૂર છે ? તેની પ્રગતિ શી રીતે થાય ? તેની ધગશ લેખક મહાત્મા છે તેમ તેમના વિદ્વતાપૂર્ણ લેખથી જોવાય છે. મહારાજશ્રી વિચારક, અભ્યાસી, અને વિદ્વાન હોવાથી તેમની કૃતિમાં ગ્રહણ કરવા જેવું, જાણવા જેવું અને નવીન મળી શકે તે સ્વાભાવિક છે. યુવકેનું કર્તવ્ય અત્યારે શું છે ? તેનો પ્રકાશ આ ગ્રંથ પાડવામાં આવેલ છે. એકંદર આખો ગ્રંથ મનન કરવા જેવો છે. મળવાનું સ્થળ પ્રકટ કર્તાને ત્યાંથી.
૪ નિત્ય સ્મરણ-સ્તંત્ર સંગ્રહ-પ્રકાશક મેસર્સ એ. એમ. એન્ડ કંપની-પાલીતાણા.
આ લઘુ પુસ્તકમાં ૧૩ તેત્ર, અષ્ટક, શત્રુજય કલ્પ, બે પન્ના, બે સ્તવને, સંસ્કૃત ચોવીસી, અને અનુપૂર્વી મળી ૨૧ ઉપયોગી વસ્તુઓ દાખલ કરી છે. ગુજરાતી ભાષામાં મોટા ટાઈપમાં સારા કાગળ ઉપર અને સુશોભિત બાઈડીંગથી શુદ્ધ રીતે છપાયેલ છે. પ્રકાશક સંસ્કૃત,
(૧ના અભ્યાસી હોવાથી શુદ્ધિ ઉપર ખાસ ધ્યાન આપવામાં આવેલ છે. તેની કિંમત છે તે તે ગ્રંથના પ્રમાણમાં યોગ્ય છે. અભ્યાસી માટે આ બુક ખાસ ખરીદવા જેવી છે. મળે. થળ પાલીતાણા પ્રકાશકને ત્યાંથી.
I

Page #26

૧૫૦
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ.
ખેદજનક મરણ નોંધ.
શાહ હરજીવનદાસ કરસનદાસના સ્વર્ગ વાસ.—બંધુ હરજીવનદાસ સુમારે પાંચાવન વર્ષની ઉમરે લાંબા દિવસ ખીમારી ભાગવી માગશર વદી ૮ ના રાજ પચત્વ પામ્યા છે. ભાઈ હરજીવનદાસ સ્વભાવે સરસ, અને ભેાળા હૃદયના હતા. તેએક ખાનદાન કુટુંબના નિારા હતા અને તેમનું વ્યાપારી જીવન ધમ શ્રદ્ધાળુ હતું. આ સભા ઉપર તેમનું આખું કુટુબ પ્રેમ ધરાવતુ આવેલ હાઇ તે આ સભાના સભાસદ થયેલા હતા. તેએના સ્વર્ગવાસથી એક માયાળું સભાસદની ખેાટ પડી છે. તેમના પવિત્ર આત્માને અખંડ શાન્તિ પ્રાપ્તિ થાઓ તેમ ઇચ્છીએ છીએ,
વાયા વનમાળીદાસ રાયચંદના સ્વર્ગવાસ.—મહુવા નિવાસી અને વ્યાપાર નિમિતે લાંખા વખતથી મુંબઇ રહેતા બધુ વનમાળીદાસ સુમારે ત્રીશ વર્ષની ઉમરે થાડા દિવસની માંદગી ભેગવી માગશર સુદ ૧૩ ના રાજ યુવાન વયે સ્વર્ગવાસ પામ્યા છે. ભાઇ વનમાળીદાસ કેળવણી પામેલા, સાહસિક અને વ્યાપારમાં કુશળ હતા. તેએનું મનેાબળ વિશેષ તું. ધર્માંત્રહાળુ હેાવા સાથે મિલનસાર હતા. આ સભાની કાર્યવાહી પ્રત્યે પ્રેમ હેાવાથી ધણા વખતથી સભાસદ થયા હતા. તે પચત્વ પામવાથી એક કેળવાયેલ સભાસદની ખેાટ પડી છે. તેમના પવિત્ર આત્માને અનંત શાંતિ પ્રાપ્ત થાએ તેમ ઇચ્છીએ છીએ.
શ્રીયુત હંસરાજભાઇ તથા પડિત હીરાલાલ હંસરાજભાઇનું ખેદજનક અવસાન.વયેારૃદ્ધ અને જેમણે પોતાના જીવનમાં ધાર્મિક અભ્યાસ કર્યાં અને કરાવ્યાને વ્યાપાર ( આંખે અપંગ હેાવા છતાં ) ધણે ભાગે આખી જીંદગી કરી મનુષ્ય જન્મનું સાક કરી સ્વ વાસ પામ્યાને ઘેાડા દિવસેા થયા છે, તેટલામાં પંડિત પુત્ર હીરાલાલ માગશર વદી ૩ ના ગુજ એકાએક હૃદય બંધ પડી જવાથી પિતાની પાછળ પ્રયણુ કરી ગયા ( પંચત્વ પામ્યા ) છે. જે માટે અત્યંત ખેદ થાય તે સ્વાભાવિક છે. પિતા જેમ શિક્ષક તરીકે સંપૂર્ણ હતા તેમ પુત્ર પડિત પણે તે પ્રશંસાપાત્ર હતા. જૈન વર્ગોમાં અને મહાશયાની ખાટ પડી છે. તેમના પુત્ર ભાઇ વિઠ્ઠલજી વગેરેને દિલાસા દેવા સાથે પિતાને પગલે ચાલી જૈન સાહિત્યને વિશેષ ઉદ્ધાર કરે તેમ તેમના ખને એના આત્માને શાંતિ ઇચ્છીએ છીએ.

Page #27

૧૫૧
આ સભાની વર્તમાન સ્થિતિ. C== Ö == =-d e-C == C = @ || આ સભાની વર્તમાન સ્થિતિ. || C==Ó =C = C == =C =€
આ સભાએ છેલ્લા ત્રણ વર્ષમાં શું પ્રગતિ કરી તેની ટૂંક નોંધ આ નીચે આપીયે છીયે કે જે હકીકત સંવત ૧૯૮૫ ના આશો વદી ૩૦ સુધીની છે.
દરવર્ષે સભાની કાર્યવાહીનું સંક્ષિપ્ત વર્ણન આ રીતે આપવાથી આ સભાના દરેક સભાસદોની જાણ થવા સાથે, પછીના વર્ષ માટે સભાની વિશેષ પ્રગતિ માટે કઈ સલાહ સૂચના કે વિચાર તેઓશ્રી જશુાવી શકે, તેવા હેતુથી જ આ રીતે દર વર્ષે એક વખત ટુંકાણમાં આ માસિકમાં આપવું અને વિસ્તાર પૂર્વક તો ધારા પ્રમાણે સભાના છપાતા રીપોર્ટમાં આપવું એમ ધારી આ નીચે સંક્ષિપ્ત નેંધ આપવામાં આવે છે.
(સેક્રેટરીઓ) કુલ સભાસદે–
૧ આ સભાના ચાર વર્ગમાં થઈ૪) પેટ્રન સાહેબો, ૧૦૫) પહેલા વર્ગના લાઈફ મેમ્બર, ૧૯૧) બીજા વર્ગના લાઈફ મેમ્બર, ૧૩) ત્રીજા વર્ગના લાઈફ મેમ્બરે ૫૯) પહેલા વર્ગના વાર્ષિક મેમ્બર અને ૧૩) બીજા વર્ગના વાષિક મેમ્બરો મળી ૩૮૫) કુલ સભાસદો હતાં. છેલ્લાં ત્રણ વર્ષમાં કેટલાકનો વધારો, કેટલાક સ્વર્ગવાસ પામ્યા, કેટલાક કમી થયા જેથી ગઈસાલની આખર સુધી ૪૦૫) છે. જેમાં ત્રણ પેટ્રન સાહેબ, ૧૧૦) પહેલા વર્ગના લાઈફ મેમ્બરે, ૨૧૮) બીજા વર્ગના લાઈફ મેમ્બરો, ૧૨) ત્રીજા વર્ગના લાઈફ: મેમ્બર, ૫૩) પહેલાં વર્ગના વાર્ષિક મેરો, અને ૯ બીજા વર્ગના વાર્ષિક મેઅરે, ભાવનગર અને બહાર ગામના મળીને છે. નવા સભાસદો થાય તેના નામો આત્માનંદ પ્રકાશમાં તરતજ પ્રસિદ્ધ કરવામાં આવેલ છે. આવે છે. આ સભામાં જે જે લાફ મેમ્બરોની જે જે ફી ( લવાજમ) છે તેજ લઈને તેજ વર્ગ માં દાખલ કરવામાં આવે છે. અને લાઈફમેમ્બરને ભેટના પુષ્કળ સારા સારા ગ્રંથોને લાભ અત્યારસુધી કાંઈપણું બદલો લીધા સિવાય ધારા પ્રમાણે અપાયો છે–અપાય છે તે તો અમારા માનવંતા સભાસદને સુવિદિત છે. ત્રીજા વર્ગના લાઈફ મેમ્બર અને બીજા વર્ગના વાર્ષિક મેમ્બરોનો વર્ગ કેટલાક વખતથી કમી થયેલ છે. લાઈબ્રેરી-કી વાંચનાલયે:–
આ વાંચનાલયમાં સાત વર્ગો છે. આઠ હજાર વાંચનની ધાર્મિક, નૈતિક, નોવેલ. સંસ્કૃત, ઈંગજી અને ધાર્મિક આગમો મળી ગ્રંથો છે. લખેલી પ્રતાનો ભંડાર જે ૧૩૦૦) ની સંખ્યા માં છે તે જુદો છે. તથા ૫૬ ન્યૂસપેપરો ડેઇલી, વીકલી, માસિક વગેરે વગેરે સારા સારા આવે છે. જેને અને જૈનેતર ભાઈઓ સારા પ્રમાણમાં લાભ લે છે. કક્કાવારી પ્રમાણે હાલમાં વાંચકોની સુગ

Page #28

૧૫૨
આત્માનંદ પ્રકાશ,
મતા ખાતર તમામ મુકાનું લીસ્ટ છુપાવેલ છે. લાઇબ્રેરીની સુવ્યવસ્થા માટે, મીસ ક્રેઝે, સુષીજ સાહેબ, અને શ્રી ગાયકવાડ સરકારના સેન્ટ્રલ લાઇબ્રેરીના કયુરેટીત્ર સાહેબ માળીભાઈ સાહેબ આમીન વગેરે એ ઉંયા અભિપ્રાય આપેલ છે, આ શહેરમાં તેની લાઇસેરી બીજી નથી.
સં. ૧૯૮૨ ના આસેા વદ ૩૦ સુધીમાં સાત વર્ગોમાં કુળ પુસ્તા ૬૩૯૪) રૂ! ૧૦૩૫૨૧૩-૬ ના હતાં, જેમાં ગઈ સાલનો આખર સુધીમાં રૂા. ૧૬૭૦-૭-૯ ના પુસ્તકા ૮૪૯) ના વધારે। થતાં કુલ પુસ્તàા ૭૨૪૩) રૂા. ૧૨૦૨૩-૫-૩ ના થયાં છે.
જ્ઞાનાદ્ધાર ખાતુ–સાહિત્ય પ્રકાશન ખાતું—
ચાર પ્રકારે સાહિત્ય વૃદ્ધિ સભા કરે છે. ૧ એક સંસ્કૃત-માગવી પ્રથા, બીજી:ગુજરાતી ભાષાના ગ્રંથેા, સાથે શ્રી કાન્તિવિજયજી ઐતિહાસિક ગ્રંથમાળા, ૩ શ્રી સીરીઝ ખાતુ, અને સાધુ માધ્વી મહારાજ તથા જ્ઞાનભંડારાના ખાસ ઉપયેાગ માટેનું,
સભા તરફથી પ્રકટ થતા ગ્રંથા સંસ્કૃત-માગધી હાલ અડધી કિંમતે, ગુજરાતી ગ્રંથા મુદ્દલ કિંમતે, સીરીઝના પ્રથા ધારા પ્રમાણેની કિંમતે મગાવનારને અપાય છે. સંસ્કૃતના ખપી લાઇફ મેમ્બર અને પેટ્રન સાહે મગાવે તેને અને ગુજરાતી ભાષાના તયા સીરીઝના ગ્રંથા બધા લાઇક મેમ્બરને ( વાર્ષિક મેમ્બરાને પેણી કિંમતે ) ભેટ આપવામાં આવે છે. અત્યાર સુધીમાં શુમારે દેઢસા ગ્ર ંથા લાઇફ મેમ્બરાને ભેટ અપાયા છે.
ઉપર બતાવેલા ચારે પ્રકારના ગ્રંથા મળી અત્યાર સુધીમાં રૂા. ૧૧૦૦૦) અગ્યાર હુન્ન રના ગ્રંથા, સાધુ સાધ્વી મહારાજ તેમજ અન્ય સ ંસ્થાએ જ્ઞાનભડારેા વગેરેને ભેટ અપાયેલા છે. લાઇક્ મેમ્બરને અત્યાર સુધી અપાશુા તે રકમ જુદી છે. અમારા ધારવા પ્રમાણે હિંદુ સ્તાનની કાપણુ સંસ્થાએ આટલા મોટા પ્રચાર અને ભેટનુ કાર્ય કાઇએ કરેસ નથી તે થવાનુ કારણુ ગુરૂકૃપા છે.
સ. ૧૯૮૨ની આખર સાલ સુધી સસ્કૃત-માગધી ૭૮, ગુજરાતી ૫૬ તથા ઇતિહાસિક ૭) મળી કુલ ૧૪૧) ગ્રંથા પ્રકટ થયા હતા. ગઈ સાલની આખર સુધી સંસ્કૃત ૧) ઐન્દ્રસ્તુતિ તથા ગુજરાતી કુમારપાળ પ્રતિબેાધ, નરરત્ન ભામાશાહ તથા લાઇબ્રેરીનુ લીસ્ટ શ્રી સીરીઝ તરીકે શ્રી વિમલનાથ ચરિત્ર તયા શ્રી ચંદ્રપ્રભચરત્ર મળી વધારા થતાં કુલ ગ્રંથા ૧૪૭) આ સભા તરફથી પ્રકટ થઇ ગયા છે. આ કા સતત્ ચાલ્યા કરે છે. સીરીઝનું કા સભાએ હાથ ધરતાં રૂા. એક હજાર આપનાર બંધુના નામથી ઉત્તરાત્તર ગ્રંથા પ્રકટ થતાં હાવાથી જ્ઞાતાદ્વાર સાથે, આત્મકલ્યાણુ પણુ થતું હાવાથી તે રીતેની રકમે। સભાને મળતી ાવાથી અનેક ઉત્તમાત્તમ ગ્રંથા પ્રસિદ્ધ થતાં હાવાથી અનેક ગ્રહસ્થા તરફથી તે લાભ સભાને મળે છે. અને સાહિત્ય વૃદ્ધિ થાય છે, અને ઘેાડા વખતમાં સસ્તું જૈન સાહિત્ય અને મહેાળા પ્રચાર અલ્પ કિંમતે સલા કરી શકશે તે નિઃસ ંદેહ વાત છે.

Page #29

વર્તમાન સમાચાર
૧૫૩
કેળવણીને ઉત્તેજન– દરેક વર્ષે રૂા. ૧૫૦) કૈલરશીપ તરીકે રૂ ૧૨૫) શ્રી ઉજમબાઈ જૈન કન્યાશાળાને મદદના મળી શુમારે ત્રણસેંહ રૂપીયા અપાય છે, વિશેષ કાંઈ કરવા, સભાની શુભ આકાંક્ષા છે.
આત્માનંદ પ્રકાશ–આજે સતાવીશ વર્ષથી પ્રકટ કરવામાં આવે છે. ઉત્તમ લેખ, પુસ્તકાની સમાલોચના, વર્તમાન સમાચાર અને કેઈપણ માસિક દરેક વખતે જે અત્યાર સુધી નથી આપી શકતી તેવા સારા સારા અનેકવિધ સાહિત્ય, ઉત્તમ મોટા ગ્રંથ વધારે ખર્ચ કરી માસિકની આવક કે કમાણીની દરકાર નહિ રાખી ગ્રાહકેને દર વર્ષે પંચાંગ સાથે ભેટ આપવામાં આવે છે, જેથી આમાનંદ પ્રકાશના ગ્રાહકોની પણ દિવાસાનુદિવસ વૃદ્ધિ થતી જાય છે.
સ્મારક ફંડ–આ સભા હસ્તક શ્રીયુત મૂળચંદથુભાઈ કેળવણું ઉત્તેજન સ્મારક ફંડ તથા શ્રીયુત ખોડીદાસ ધરમચંદ સ્વામીવાત્સલ્ય અને નિરાશ્રીત કંડ ચાલે છે. જેમાં તેના ઉદ્દેશ પ્રમાણે તે તે ખાતામાં સહાય અપાય છે.
શ્રી ઉજમબાઈ કન્યાશાળા–નો વહીવટ આ સભાને તેની કમીટી તરફથી સુપ્રત થયેલ હોવાથી તેને વહીવટ મદદ આપવા સાથે કરે છે.
જયંતીએ-પ્રાતઃ સ્મરણીય ગુરૂરાજ શ્રી વિજયાનંદસૂરીશ્વરની જેઠ સુદ ૮ ના રોજ શ્રી સિહાચળછ ઉપર જઈ પૂજયપાદ ગુરૂવર્ય શ્રી મૂળચંદજી મહારાજની માગશર વદી ૬ શાંત મૂર્તિ શ્રી વિજયકમળમૂરિજીની આશો સુદ ૧૦ ના રોજ દેવ, ગુરૂ ભકિત, પૂજા, સ્વામીવાત્સલ્ય વગેરેથી દર વર્ષે ઉજવાય છે.
સભાની વર્ષગાંઠ-ચોત્રીશવર્ષથી સભાના મકાનમાં દેવ ગુરૂ ભકિત પૂજા ભણાવવા, સ્વામીવાત્સલ્ય કરવા સાથે ઉજવવામાં આવે છે.
આનંદમેલાપ- દર બેસતું વર્ષે નાનપૂજન સાથે ટીપાટ સભાસદોને આપવામાં આવે છે. જ્ઞાનભકિત-દર વર્ષે જ્ઞાન પંચમીને દિવસ જ્ઞાન પધરાવી ભકિત કરવામાં આવે છે.
સભાનું વહીવટી ખાતું. સભા નિભાવ ફંડ ખાતુ,
૧૦૦૦) બાકી દેવા સં. ૧૯૮૨ આખર ૧૬૫ગા સં. ૧૯૮૩-૮૪ ખર્ચમાં ખુટ ૧૫૮૧) એક ટ્રિન તથા લાઈફ મેમ્બરે સ્વર્ગ
હવાલો ૬૯૭) ૯૬ ધાત્ર વાસ પામતાં ધારા પ્રમાણે લવાજમ ૧૦૩ ટી- બાકી દેવા ગઈ સાલ આખર સુધી જમે કર્યું
૨૬૯૧) ૧૧૦) વ્યાજ ત્રશુ વર્ષનું
૨૬૯૧)

Page #30

૧૫૪
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ. સભાસદની ફી ખાતું.
૫૦) બાકી દેવા સં. ૧૯૮૨ ની આખર ૧૦૮૪iાદ મેમ્બરને માસિક તથા ભેટની સાલ
બુકના ખર્ચના ૩૨૭૨ા લાઈફ મેમ્બરની ફીના વ્યાજના
૩૫૫૩૭૪ ૩૫૪ ૧૦૩૫ ૧૧૫૩ ૧૦૮)
૨૭૩ાા લાઈક મેમ્બર થતા ની મજરે આપી ૫૮૨) વાર્ષિક મેમ્બરની ફીના
તથા ઉઘરાણી ન પતવાથી માંડી ૧૯૯ ૧૯૭ ૧૮૪
વાળ્યા ૨૦૦) સાધારણ ખાતેથી હવાલો સં. ૧૯૮૪
૮૬ ૫olદ ૧૩૭) ૨૨૮ કુમારપાળ પ્રતિબંધની મેમ્બરે પા- ૧૦૪૭નાન્ન ખર્ચ ખાતેનો હવાલો સેથી રૂા. ૧) ઉપરાંતની વધુ કિંમતના
૫૯) ૧૧૫) ૮૭૩. ૪૩૩૩
૧૭૯૮ ભેટના પુસ્તકોનો ખર્ચ
૬૬ ૧૧૦૯ ૨૫) ૧૨૮૪ બાકી દેવા ગઇ સાલ આખર સુધી
૪૩૩૩
પેટ્રન તથા લાઇફ મેમ્બર ફી ખાતું.
-
-
-
૨૦૦૧) પિન ફીના બાકી દેવા
૨૦૦૧)
૫૦૦) ઝવેરી સૌભાગ્યચંદ નગીનદાસ સં.
૧૯૮૩ સ્વર્ગવાસ થતાં નિભાવ
ખાતે લઈ ગયા. ૧૫૦૧) બાકી દેવા ગઈ સાલ આપ્યા.
૨૦૦૧)
પહેલા વર્ગના લાઇફ મેમ્બર.
૧૦૫૦૧) બાકી દેવા હતા ૧૦૦૧) સં. ૧૯૮૩-૧૯૮૪
૫૦ ૦) ૫૦૧) ૧૧૫૦૨)
૫૦૨) પાંચ સભાસદોનો સ્વર્ગવાસ થતાં નિ
ભાવ ફંડમાં લઈ ગયા ૧૧૦૦૦) બાકી દેવા
૧૧૫૦૦)

Page #31

વર્તમાન સમાચાર.
૧૫૫
બીજા વર્ગના લાઈફ મેમ્બર
૯૫૧) બાકી દેવા હતા ૧૯૫૪) સં. ૧૯૮૩-૧૯૮૪-૧૯૮૫
૧૯૦૨) ૬૫૧) ૩૦૧) ૧૧૫૫)
૫૫૪) સભાસદો સ્વર્ગસ્થ થયા તેના નિભાવ
ફંડ ખાતે લઈ ગયા. ૧૫૩) ૨૫૦)
૧૫૧). ૧૦૯૦૧) બાકી દેવા
૧૧૮૫૫)
ત્રીજા વર્ગના લાઈફ મેમ્બર.
૩૨૫) બાકી દેવા
૨૫) એક મેમ્બરને સ્વર્ગવાસ થતાં નિભાવ
કંડ ખાતે લઈ ગયા. ૩૦૦) બાકી દેવા
૩૨૫
૩૨૫
શ્રી જ્ઞાન ખાતું.
૨૧૧) બાકી દેવા ૩૯ાાાાા બેસતા વર્ષે જ્ઞાનપૂજન
૧૨ા ૧૨ાના ૧૫) ૩૭૬ઘાટ પુસ્તકે વેચાણમાંથી રૂ હાંસલના
૮૪) ૨૫૧ના ૪૧) ૯૮) કબાટ નં. ૩ જુના કાઢી નાંખ્યા
તેના વેચાણના ૨૮૧) પંચ સંગ્રહના વધારાના સં. ૧૯૮૩
ની સાલમાં ૨૫૭ીલ્લા પરચુરણ ખાતે
૧૫ ૧૬૪% ૭૭) ૨૫) અમદાવાદ પાઠશાળાના આવ્યા સં.
૧૯૮૪ ૪૯૭ના સીરીઝના પુસ્તકને હવાલો
૧૭૮૬iામાં ૪૩૧૬ાાના બાકી દેવા
૩૩૨ાા વીમાનો ખર્ચ
૮ળા ૧૭૨ા ૧૧૨ ૧૧૧) ભાડું વખારનું
૩૬) ૩૯) ૩૬) ૫૫૨) માસીક વર્તમાન લાઈબ્રેરી માટે
૧૯૩૪ ૨૦૦માન ૧૫૮ ૧૦૫૮ પુસ્તકે ભેટ આપ્યા
૩૯૩ ૪૫૬, ૨૦૯)ના ૭૦૦) લાઈબ્રેરી માટે પુસ્તક ખરીદ કર્યા
૧૭૩) ૨૮૯) ૨૩ઘાના ૧૧૫૮)ના માસિકની ખાટના
૫૫૨) ૩૦ણાતા ૨૯૮ ૩૭, મદદ બાદ થતાં ખર્ચના પંચાંગ
છપામણીના ૧૨પાદ સૂચિપત્રની છપામણું
૬૧૦૩

Page #32

૧૫૬
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ.
તથા ઉધાર
૪૨) પુસ્તકાની જાહેર ખબર છપામણી ૨૨૪ન્ના કમીશનના
૪૪૪ ઓછા ભાવે પુસ્તો વેશ્યાની ખોટ ૩૦)ઠ્ઠો લાલા ૯૬
તયા પરચુરણ ખર્ચ ૧૬૮iાદ છપાવવાના કાગળો રદ થયા વગેરેની
૧૦૬ ૨૩૫૫ ૧૦૨ ખોટના
૫૦પાટ લાઈબ્રેરીનું લીસ્ટ છપામણી ખર્ચ
(૧૯૮૩) ૬૧૦૩
૨૫૫) છેલા રીપોર્ટની છપામણી ૧૯૮૨,
શ્રી ઉજમબાઈ કન્યાશાળાને મદદના
૧૯૮૭)૮૪)૮૫),
૧૩ મુહૂપતિ નિર્ણયની બુકના નોરના શ્રી આત્માનંદ ભવન (મકાન).
'
લ
૪૦૦૦) મદદના બાકી દેવા
૧૫૭૩૩ાાનને બાકી લેણું ૨૩૯૯ાા ાા લાદી તથા એારડી
૭૦૫) ૨૫૭) તથા ઉધાર
ભીંતા કબાટ તથા અગાસી
૫૩૬) ૫૨૫) ૧૫પા. સં. ૧૯૮૫ ઇલેટ્રીકના
રીપેર પરચુરણ ખર્ચ
૨૮૪lહ્યા ફીટીંગ પરચુરણ ખર્ચ
ઇલેકટ્રીક ફીટીંગ છપાન્ના ૧૮૬)
૯૨ સં. ૧૯૮૩ ભ્યાજ
૭૯૧માત્રામાં રીપેર ખર્ચ સં. ૧૯૮૮ ૪૫૪) ૬૩૯) ૬૩૭ના
૩૨૬ સીલીંગની તથા ૧૭૩eu- તેમાંથી
૮૮) રંગના ભાડાના ૧૫૪૪ રૂ. બાદ
૨૦૬ ડેલી રીપેર તથા કરતાં બાકી ૧૮૬)
દાદર ફેરાથાના ૧૯૨: ૬ બાકી લેણું
૧૭૦મા પરચુરણ ખર્ચ શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ ખાતું-–પુર ૨૪-૨૫-૨૬ મું.
ઉ ૨૪૯૪ાતી લવાજમ
૧૯૫૬ છપાઈ ૭૯૨ાાાા ૮૨૫) ૮૭૬ ૧૨ ૬૭ના કાગળ છાપવાના ૧૦૮૪ના મેમ્બરો પાસેથી
૬૭૬) પિસ્ટ ખર્ચ ૩૫૫ ૩૭૪ ૩૫૪મા
૬૪૩ ભેટની બકા તથા પંચાંગ ૧૧૫૮'ને ખોટના
૧૯૪ા પરચુરણું ખર્ચ પર, દોરી, ગુંદર ૫૫૨ ૩૦૭ ૨૯૮
વગેરે ૪૭૪૭ના
૪૭૩૭ના ઉપરાંત ભેટની બુકાના વધારાની કિંમત આમાં વેચાય ત્યારે સમાવેશ કરવો હોય તો થઈ શકે છે.
'

Page #33

૧પ૭
૧૫%ા ૩૮૯ો
વર્તમાન સમાચાર. શ્રી સાધારણ ખાતું.
ઉ બાકી દેવા
૫૦૧ પુસ્તકે વેચાણમાંથી 3 હાંસલ ૧૨૧ ૨૪ ૧૮ બાંકડે વેશ્યા તેના પદયાના
૧૨૮)- બાકી લેણ.
ખર્ચ ખાતામાં લો તથા પરચુરણ ૧૩૧ાાન ૨૪ળા ૧૨૧ મી પ્રવર્તે કજી મહારાજ તયા આચાર્ય મહા. શ્રી વિજયવલભસરિટાના ૬૯માજ
૧૪).
શ્રી સંસ્કૃત ગ્રંથ છપાવવાનું ખાતું.
પર)2 બાકી દેવા સંસ્કૃત ગ્રંથ ખાતે
શ્રી ઐતિહાસિક સીરીઝ ખાતું. ૨૦૬ - શ્રી કાન્તિવિજયજી ઐતિહાસિક ૩૫છાત ગુર્જર કાવ્ય સંચય ખર્ચ સીરીઝ ખાતે દેવા
૨૬૮ીના કમીશન તથા ખર્ચ તથા ડું સાધા૫૧૨૫ પુસ્તક વેચાણ
રણું ખાતે ૩૬૫) ૧૨૬) ૨૧
૧૦૭)-૧૫૬તા-૫) ૨૫૭ષા
૬૧ પાના રૂા. ૧૯૫૯માત્રા બાકી દેવા આખર સાલ સુધી.
શ્રી સિદ્ધાચલજી ઉપર શ્રી વિજયાનંદસૂરીશ્વરજી મહારાજની ડેરી રીપેર
તથા જયંતિ ફંડ (સાધારણ ) ખાતું.
જ
૧૨૯૫) ૧૭૧)
બાકી દેવા વ્યાજના
૨૧૧) ખર્ચ કર્યો ૧૨૫૫) બાકી દેવા
૧૪૬૬) શ્રીચુત મુળચંદભાઈ મારક ફંડ ખાતું,
‘
૨૭૫૪
ઓલરશીપના આપ્યા બાકી દેવા
૧૯૮iા
બાકી દેવા રૂ. ૧૦૦૦) નો બેન ૪૨) ટીઓના નામે છે તે ઉપરાંતના ૪૩રા વ્યાજના ૬૩ ૬૭ ૬૮) ૪૭૪
૪૭૪

Page #34

૧૫૮
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ. શ્રીયુત ખેડીદાસભાઇ સ્મારક ફંડ ખાતું.
૧૩
૧૦૦)
બાકી દેવા. રૂા. ૧૦૦૦) ને બોન્ડ ટ્રસ્ટીઓના નામે છે તે ઉપરાંત વ્યાજ પર ૫૩)- ૫૦) સલત હગોવનદાસ લક્ષ્મીચંદના ભેટ
ખર્ચના સં. ૧૯૮૩ ૮૪ રૂા.૫૦) સં. ૧૯૮૫ નો ખર્ચ હવે ઉધરશે બાકી દેવા ૧૯૦)
૧૫પાન
૨૧)
આ સભાનું વર્તમાન નાણાં પ્રકરણ ખાતું.
સંવત ૧૯૮૫ અ.સો વદ ૦))
૧૩૯૩૭ શ્રી જ્ઞાન પુસ્તકે વગેરે ૧૨૧૭૮૦ સીરીઝવાળા ખાતે
- ૩૭) શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ. ૫૧૧૩)- સાધારણુ ખાતું, લાઈફ મેમ્બર
પેન વગેરેના ૧૦૨૪૪#ા શરાફી દેવું.
૭૧૫
૧૧૯૫૪ શ્રી જ્ઞાન તથા લાઈબ્રેરી પુરત
વગરના. ૭૬૫પાલ્લા સીરીઝના પુસ્તકે સીલીકે
૨૬૨) ૧૧ શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ પુ. ૨૭ ૧૯૨૬૬ શ્રી આત્માનંદ ભવન મકાન )
૧૩૫ાદ શ્રી ગુરૂમંદિર ૩૦૯૯૬ - શરાફી ખાતે
૧૩૩)ને સાધારણ ખાતે ૧૦૧૧ાા મેમ્બરો પાસે તથા પરચુ લેણું ૪૭), પરાંત
૭૧૪૬તાને સરવૈયાનો ફેર છે તે તપાસાય છે. ૭૧૫૨ના

Page #35

વ્યાપારી વર્ગને ઉપયોગી પુસ્તકો. માસ્તર પોપટલાલ સાકળચ'દ પ્રકાશિત જ્યોતિષનાં બે ઉપયોગી બચા.
કે જેની કિંમતમાં સારો ધટાડો કર્યો છે. ૧ વર્ષ પ્રબોધ અને અષ્ટાંગ નિમિત—કિરૂા ૮) હતી તેના રૂા ૫-૭૨ અષ્ટાંગ નિમિત અને દિવ્યજ્ઞાન કિ. રૂા ૪) હતી તેના રૂા. ૨-૮-૭
સિવાય જાતિષના બીજા 5 થા. ૧ વિવેક વિલાસ ક્રિ', ૨-૮-૦ ૨ ભદ્રબાહુ સંહિતા ૨-૦–૦-નારચંદ્ર જૈન જ્યોતિષ ૨-૦-૦ શીલીકમાં જીજ નકલ છે. માટે તુરત મગાવી લેશા
જૈન સરસ્તી વાંચનમાળા-રાધનપુરી;જાર ભાવનગર
ખાસ પાઠશાળાઓ માટેમોટા અક્ષર, શુદ્ધ છપાઈ, સારા કાગળ અને પાક ખાઇ ડીંગ છતાં કિંમતમાં ઘણા સસ્તા હોવાથી ગુજરાત-કાઠીયાવાડની શાળાઓમાં તેજ મગાવાય છે.
- થોડી થોડી નકલ મંગાવી ખાત્રી કરા:૧ પંચ પ્રતીક્રમણુ મોટી સાઈઝ સંક્ષિપ્ત અર્થ સાથે ક્રિ. ૭-૮-૯ સાનકલના રૂા. ૪૭-૮-૭ ૨ દેવસીરાઈ પ્રતિક્રમણ્યું સૂત્ર -
૦-૩-૦
૧૫-૭-૭ 8 પંચપ્રતિક્રમણ પોકેટ સાઈઝ પાકું રશમી પુડું' ૩-૮-૦ ૪ સામાયિક સૂત્ર વિધિ સાથે
૪-૭-૭ ૫ ચૈત્યવંદન-ગુરૂવંદન વિધિ સાથે
૯-૧-૭
૪-૭-૦ ૬ ગહુ લી સંહ
૦-૩- ૭
૧૫=-૭ ૭ રત્નાકર પચીશી તેમનાથના લોક સાથે.. ૦-૦-૯
-૭સિવાય—બાળકોમાં વહેંચવા જેવા. ઉપયોગી પુસ્તકા ધણી સસ્તી કિંમતે મળરો.
' લખા-જૈન સસ્તી વાંચનમાળા–રાધનપુરી બાર લાવનગ૨.
જૈન નરરત્ન ભામાશાહનું ચરિત્ર,
હાલના સમયમાં ઈતિહાસના અભ્યાસ, વાંચન, કથાઓના આદર જૈન સમાજમાં કેટલાક અંશે વૃદ્ધિગત થતા જોવામાં આવતા હોવાથી, તેમજ દેશમાં, સમાજમાં પણ દેશ અને સમાજસેવાનો પવન જોશભેર ફેંકાતા હોવાથી; અમુક અશે અમુક મનુષ્ય તેવી સેવા કરતા-ઇચછતા હોવાથી પ્રસગાનુસાર તેમની ભાવનામાં વધારે બળ મળે એ આશયથી ઇતિહાસપ્રસિદ્ધ જેન કુલભૂ ષણિ #ામાશાહનું ચરિત્ર એતિહાસિક દષ્ટિએ તૈયાર કરાવી છપાવેલ છે. આ ગ્રંથમાં
૨૨ને ભામાશાહનો જવલંત દેશ તથા સમાજ પ્રેમ-સેવા અને શ્રીમાન હીરવિજયસુરીશ્વરજીની અહાનિશ ધગધગતી ક્વલ ત શાસનદાઝ એ અને આદશો સાથોસાથ ઉભા રહી રાષ્ટ્ર અને ધર્મપ્રેમના પ્રકાશ પાડી રહ્યા છે જે વાંચતાં તે મહાપુરૂષની પ્રભા આપણા જીવનમાં વણી લેવાને હેજે લલચાઇયે છીયે. - શુમારે છત્રીશ સામે ત્રણશે પાનાના સચિત્ર ઉંચા કાગળ પર સુંદર ટાઇપમાં છપાવી સુશોભિત બાઈડીંગથી ગ્ર’થ અલંકૃત કરેલ છે. કિ. એ રૂપીયા પટેજ જુદુ'.

Page #36
બાળકો અને માબાપો (માનસ શાસ્ત્રના કેટલાક મુદ્દાઓ) (1) માતાની એક મોટામાં મોટી ફરજ બાળકને પાતાથી દૂર રહેતાં અને પોતાનું વ્યકિતત્વ ખીલવતાં શીખવાડવાની છે. બાળકો તરફ બહુ જબરો સ્નેહ એક મોટા વિનરૂપ નીવડે છે. પોતાની માતા વગર ચલાવી લેવાના ગુણુ બાળકમાં જેમ ને તેમ વહેલા ખીલવો જોઈએ. પછી ભલે એ પોતાની માતાને એક મુરખી તરીકે ગણે. (2) બાળકના સ્વાભાવિક વિકાસને માટે જે કોઈ પણ પરિસ્થિતિ સૌથી વધારે જરૂરની હોય તો તે મા અને બાપ વચ્ચેની એકદિલી છે; અને જે બને પોતપોતાનું સ્વતંત્ર જીવન ગાળતાં હાય તાજ આવી એક દિલી તે બંને વચ્ચે ઉદ્દભવી શકે. (3) માતાએ પોતાની સમગ્ર mત કે વખત બાળકને આપવાં જોઈ એ નહિ. (4) બાળકને ઘરમાં તેમજ શાળામાં બીજા બાળકેાની સેાબતની જરૂર છે, અને તે ઉપરાંત તેને પોતાનાં માબાપની મૈત્રીની જરૂર છે. મા અને બાપે બાળકની સાથે રમવામાં પોતાનાં કામ તરફ એ દરકાર રહેવું ન જોઈએ. કારણુંકે માબાપ પોતાનાં કામ પર જાય એ વસ્તુ જોવાની પણુ એને ખાસ જરૂર છે. (5) મુરબ્બી મિત્રા કે સાથીની જેમ માબાપે બાળક તરફ વર્તવુ જોઈ એ. મા બાપે બાળકતી કક્ષા પર નીચે ઉતરી બાળક સાથે વર્તવું જોઈએ નહિ, કેટલાંક માબાપા તા! પોતાનાં બાળકો સાથે મારા માણૂસની જેમ વતી શકતાં જ નથી. આ પરિસ્થિતિ બને પક્ષને બહુ જ હીણુ કરનારી છે. (6) પોતાની લાગણીઓ જેમ બદલાય તેમ માબાપાએ પોતાનાં બાળકા તરફ બદલાવું ન જોઈએ એટલેકે પોતાને ગુસ્સો ચડે માટે મારવું', પાતાને પ્રેમ થાય ત્યારે લાડ લડાવવા વિગેરે આ ઉપરાંત પે.તે છોકરો કે છોકરીની Vર છા કરી હોય તેનાથી વિરૂદ્ધ બાળકની જાતિ છે, એ વાત બાળકને કોઈ પણ કાળે સૂચનથી પણુ જાણુવા દે !ii ન જોઈએ. દાખલા તરીકે, ધષ્ણાં માબાપે પાતાને છોકરીની ! ઈચ્છા હોય, અને પછી છોકરા આવે, તે તે છોકરાને છાકરીનાં નામથી કે નારી જાતિમાં સંબોધન કરે છે. (7) બાળકોને જો ખાતરી કરો કે પોતાની અવિચારી ભૂલ માટે તેમને અયોગ્ય ઠપકો આપવામાં નહિ આવે તો તેઓ હંમેશાં શ્રધ્ધા રાખી માબાપને બધુ' કહેશે, (8) બાળક આડું થયું હોય ત્યારે તેને ઘણીવાર માત્ર આરામની જરૂર હોય છે. એક શિક્ષક તરીકે નહિં પણુ એક શારીરિક જરૂરીયાત પુરી પાડવા તેને સુત ડી આરામ આપવો જોઈએ. (9 જુઠું બોલવા માટે બાળકોને બહુ શિક્ષા કરવી ન જોઈ એ, કારણુ ઘણીવાર શું બન્યું છે, અને તેઓની શી ઇચ્છાઓ છે એ બે વચ્ચેનો ભેદ બાળકો સમજી શકતાં નથી. પરીએાની વાર્તાઓ વગેરે બહુ કહેવાથી હકીકત અને વાર્તા વચ્ચે બ ળકાનાં મનમાં ગોટાળે. થાય છે તેથી તે ૫ણુ બહુ કહેવી ન જોઈએ.” ડેડ-ડબલ્યુ-એ-પાટ સ.. For Private And Personal use only