________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 192 આત્માન પ્રકારા તે સર્વને ગમતા તથા અણગમતા સાથે ગણતાં પ ઇંદ્રિયના છનું વિકાર થાય છે. એવી રીતે તે પંચેંદ્રિયના બસનેબાવન વિકાર થાય છે. તેમાં કષાયન તથા ક્રોધના મલી પણાનવસે, માનના પિણાનવસે, માયાના પિણાનવસે અને લોભના પાણાનવસે–એ ચારેના મલી એકંદર પાંત્રીસ (3500) ભેદ થાય છે. " ઉપર પ્રમાણે અનંતા ભેદમાં આત્મા ફસાઈ જાય છે. તે નીકલવાનો પ્રયત્ન કરે છે તથાપિ એ કર્મના મહા જાલમાંથી તદન મુક્ત થઈ શક નથી. તેથી ભવિ પ્રાણીએ એ વિષયનું વિચાર શ્રેણિમાં પુનઃ પુનઃ મનન કર્યા કરવું અને તે કર્મની મલિનતામાંથી આત્માને મુક્ત કરવાના ઉપાયે વારંવાર આરારવા. તેમાં સર્વોતમ ઉપાય એ છે કે, યોગ, ભક્તિ, વૈરાગ્ય, અને જ્ઞાનના સબંધક ગ્રંથ વાંચવા. નિવૃત્તિ અને નિકૃતિ એ બે વિષયને સતત અભ્યાસ કરે. પ્રવૃત્તિ છે અને પ્રકૃતિ એ બંનેનું સમાલેચન કરવું. આ ઉપાય જવાથી એ પૂર્વોક્ત હેતુઓ જીત્રની સાથેની મલિન મિત્રને છેડી દે છે. જયારે તેઓ નિઃસ્નેહ થઈને જુદા પડયા એટલે આત્મા અંતરાત્માની સિદ્ધિ શ્રેણિને પ્રાપ્ત કરે છે અને અંતે નિષકર્મ થઈ પરમ પદને સંપાદન કરે છે. લી. મુનિ રત્નવિજયજી. સ્થલ ઉપરિયાલાજી તીર્થ. વૃત્તાંત સંગ્રહ. મુનિ વિહારથી થતા લાભ. ભારત વર્ષમાં પ્રખ્યાત થઈ ગયેલા આચાર્ય શ્રી વિજ્યાનંદ સૂરિના પ્રશિષ્ય મુનિરાજ શ્રી હંસવિજયજી મહારાજ તથા પન્યાસ For Private And Personal Use Only
