________________
33
ધીર પુરુષ સૂતો હોવાં છતાં, સુષુપ્તિમાં નથી,સ્વપ્ન માં નથી, --જાગતો છતાં,જાગૃતિ માં નથી, પણ દરેક ક્ષણે સંતુષ્ટ રહે છે.
(૯૪)
જ્ઞાની ચિંતા-સહિત હોવાં છતાં ચિંતા-રહિત છે,ઇન્દ્રિયો થી યુક્ત છતાં ઇન્દ્રિય- રહિત છે, --બુદ્ધિ થી યુક્ત છતાં બુદ્ધિ- રહિત છે,અહંકાર -સહિત છતાં અહંકાર-રહિત છે. (૯૫)
જ્ઞાની દુ:ખી નથી તેમ સુખી પણ નથી, વિરક્ત નથી –તેમ આસકત પણ નથી, --મુમુક્ષુ નથી-તેમ મુક્ત પણ નથી, તે નથી કંઈ છે-કે કાંઇ પણ નથી. (૯૬)
એવો ધન્ય-પુરુષ,વિક્ષેપ માં વિક્ષિપ્ત નથી,સમાધિ માં સમાધિવાળો નથી, --મૂઢતા માં મૂઢ નથી કે પંડિતાઈ માં પંડિત પણ નથી. (૯૭)
મુક્ત પુરુષ જેવી હોય તેવી સ્થિતિ માં શાંત છે,અને કૃતકૃત્ય હોઈ સુખી છે, તેમજ, --સર્વત્ર “સમ” હોઈ, તૃષ્ણા રહિત-પણા ને લીધે કરેલું કે ન કરેલું-કશું સંભારતો નથી. (૯૮)
જ્ઞાની ને કોઈ વંદન કરે તો ખુશ થતો નથી, કે કોઈ નિંદા કરે તો ચિડાતો નથી, --તે (જ્ઞાની) મરણ થી ઉદ્વેગ (દુઃખ) પામતો નથી કે જીવન થી હર્ષ પામતો નથી. (૯૯)
તેવો શાંત બુદ્ધિ વાળો, લોકો થી વ્યાપ્ત દેશમાં પણ જતો નથી,કે ભાગી ને જંગલ માં પણ જતો નથી, --પણ, જ્યાં જે સ્થિતિ માં હોય ત્યાં તે સમ-ભાવ થી રહે છે. (૧૦૦)
પ્રકરણ-૧૮-સમાપ્ત