________________
તેમને પણ મરણ સમયે સમતા રહી શકતી નથી; કઈ કઈવાર કઈ કઈ જીવ સમ્યગ્ગદર્શન પ્રાપ્ત મનુષ્યને સંસર્ગ પ્રાપ્ત થાય તે તેવા જીવ મરણ સુધારી લઈ શકે છે. મનુષ્યને માટે તેમ નથી; તે સ્વતંત્ર છે, વિચારશીલ અને વિવેકશીલ પણ છે. તેને શ્રદ્ધા અને શ્રત એ બેની પ્રાપ્તિ થઈ હોય તે તેના જીવને આરાધના કરવાની મરણ સમયે તક મળી રહે છે.
અંત સમયે કરવાની આરાધનામાં નીચેના વિષયે સામાન્યતઃ ગણાય છેઃ (૧) પહેલાં લીધેલ વ્રતના અતિચારની આલેયણુ, (૨) ફરી નવેસર વતાર, (૩) ક્ષમાપના, (૪) અઢાર પાપસ્થાનકનો ત્યાગ, (૫) ચાર શરણ, (૬) દુષ્કૃતનિંદા, (૭) સુકૃતઅનુમોદના, (૮) શુભભાવના, (૯) અનશન અને (૧૦) મહામંત્ર-નવકારનું સ્મરણું.
ભવ્ય જીવને આ સર્વ વસ્તુ સુલભ બને તદર્થે આ પન્નસંગ્રહની સંકલના કરી છે. તેમાં નીચે જણાવ્યાનુસાર ગ્રંથને સાર અપાય છે. કેટલાક ગ્રંથ મૂળ અને અર્થ સાથે પણ છે. અને કેટલાકને ટ્રકે અર્થ છે. જ્યારે કેટલાક વિસ્તારાર્થ પણ છે. ગ્રંથને ક્રમ આ પ્રમાણે છે: (૧) નમસ્કાર-મહામંત્ર (૨) ચતુઃશરણપ્રકીર્ણક, (૩) ભકતપરિણાપ્રકીર્ણક (૪) આતુરપ્રત્યાખ્યાનપ્રકીર્ણક, (૫) સંથારાપોરસી (૬) વીતરાગસ્તોત્ર પ્ર. ૧૭ (૭) પાપપ્રતિઘાત-ગુણબીજાધાન, (૮) ચતુગતિજીવ ક્ષામણાકુલક, (૯) પર્યન્ત-આરાધના (૧૦) ચાર શરણ, (૧૧) પદ્માવતીની આરાધના (૧૨) પુણ્યપ્રકાશ સ્તવન અને (૧૩) આત્મભાવના.
ઉપર જે દશ વિષયે જણાવ્યા છે તે ઉપરોક્ત તેર સંગ્રહમાં કેઈકમાં વિસ્તારથી અને કોઈકમાં સંક્ષેપથી આવી જાય છે, તેમ છતાં તેને કાંઈક ખ્યાલ આપ ઉચિત લાગે છે.
