Anchalgacchiya Shramanono Adwitiya Falo

Author(s): Sarabhai Manilal Nawab
Publisher: Z_Arya_Kalyan_Gautam_Smruti_Granth_012034.pdf

Page 2

boothchchhhhh! [૨૩૯]
કૃતિઓ પૈકીની ૭પ કલાકૃતિએ મૂળ રોંગમાં તથા તેની વિશિટ શૈલીના ચિત્રાને પણ મે મારા ઉપરોક્ત ‘જૈન ચિત્ર કલ્પદ્રુમ,’ ‘ચિત્ર કલ્પસૂત્ર’ ‘પવિત્ર કલ્પસૂત્ર’ ઈત્યાદિ ગ્રંથોમાં છપાવીને, જગત સમક્ષ મૂકવાને મેં યથાશકય પ્રયત્ન કર્યાં છે.
આ રીતે દેવસાના પાડાની પ્રત તપાગચ્છના વિમલ શાખાના સંગ્રહમાં છે. શામળાની પાળના ઉપાશ્રયની પ્રત શ્રી પાર્શ્વચંદ્ર ગચ્છના સંગ્રહમાં છે અને વડેદરાની જોનપુરવાળી હસ્તપ્રત, સ્વસ્થ શ્રી હંસવિજયજીના સંગ્રહની હસ્તપ્રત શ્રી આત્મારામજી મહારાજના જ્ઞાનમદિરમાં છે.
cobachchhchha aaaaaa
આ ત્રણે પ્રતેથી પણ જુદી જ વિશિષ્ટ કળાલક્ષ્મીના મુગટ સમાન પાને પાને સુંદર વેલ બુટ્ટાએ, માત્ર અડધા ઇંચથી પણ ઓછી જગ્યામાં સુ ંદર હાવભાવ કરતી નતંકીઓ, ભૌમિતિક આકૃતિઓ, ખારીકમાં બારીક હાથીની જુદી જુદી ચેષ્ઠાએવાળી આકૃતિઓના ભંડારરૂપ એક અદ્વિતીય સુવર્ણાક્ષરી કલ્પસૂત્રની હસ્તપ્રત વિક્રમ સંવત ૧૫૫૮ માં ગુજરાતની પ્રાચીન રાજધાની પાટણમાં જ લખાએલ હસ્તપ્રત જામનગરના અચલગચ્છીય ગ્રંથભડારમાં આવેલી છે, તેને સવિસ્તર પરિચય અને અચલગચ્છીય શ્રમણેાના ઉપદેશથી લખાયેલી કેટલીક બીજી હસ્તપ્રતા કે જુદા જુદા સંગ્રહોમાં સંગ્રહાએલી છે, તેને પરિ ચય આ લેખમાં આપવાના હું પ્રયાસ કરીશ.
(૧) જામનગરના અચલગચ્છીય ભંડારમાં આવેલી કલ્પસૂત્રની અદ્વિતીય સુવર્ણાક્ષરી પ્રતમાં આપેલા ચિત્રા તથા તેના કયા પાને કળાની દૃષ્ટિએ કયા કયા ચિત્ર પ્રસંગાને સુશેાભના તરીકે ઉપયોગ કરેલા છે, તેની નોંધ ચાલુ વરસના કારતક વદ ૫ ને ગુરુવારના રાજ તા. ૧-૧૨-૭૬ ની રાત્રે ૯ થી ૧૧-૩૦ સુધીમાં ત્યાંના ટ્રસ્ટી શ્રીયુત નગીનદાસ સામચંદ શાહની હાજરીમાં મેં મારી જાતે કરી લીધેલી, તે ઉપરથી આ યાદી સમાજની જાણુ માટે પ્રસિદ્ધ કરું છું.
આ પ્રતમાં કલ્પસૂત્રનાં પાનાં ૧૫૧ છે અને તેમાં ૫૧ ચિત્ર પ્રસંગે છે, અને કથાનાં પાનાં ૧૩ છે અને તેમાં ચિત્ર 9 છે.
કાલિકાચા
પાનું ૧
""
""
29
99
૨–૧
૩–૧
કલ્પસૂત્રના ચિત્રા
મહાવીર (ચ્યવન કલ્યાણક). ચિત્ર ૧
મહાવીર શ્રમણાવસ્થામાં, અષ્ટમંગલ સહિત. ચિત્ર ૨
ઉપર અને નીચેની કિનારમાં નૃત્ય કરતી ન`કીએ રજૂ કરેલી છે. દેવાનંદા ચૌદ સ્વપ્ન જોતાં. ચિત્ર ૩
४
૫–૧ ચૌદ સ્વપ્ન કિનારમાં. ચિત્ર ૪
(અષ્ટમ'ગલની આકૃતિઓ સુશેાભન તરીકે)
શ્રી આર્ય કલ્યાણ ગૌતમ સ્મૃતિગ્રંથ