________________
અહિંસા અને અમારિ રિસ્થિતિ પ્રમાણે જ અજમાવી શકાય. એમ કરવામાં આવે તો ઈપણ રાજાની મદદ ન છતાં અને કોઈની પાસેથી ફરમાને ન હળવ્યા છતાં આજના વિદ્વાન સાધુઓ હેમચંદ્ર અને હીરવિજયના પાદર્શને આ યુગમાં નજીક આણી શકે. મહાન પયગંબર
( ૨૫૦૦ વર્ષ પછી માત્ર હિંદુસ્તાનમાં જ નહિ પણ પૃથ્વીના પાંચ ખંડમાં જ્યાં જ્યાં માનવ બચ્ચો વસે છે, ત્યાં ત્યાં બધે જ પિતાની જીંદગીમાં એક જ સાથે અહિંસાને સંદેશો પહોંચાડનાર અને પિતાની અહિંસા વૃત્તિથી સૌને ચકિત કરનાર આજે મહાન પયગંબર કોણ છે ? એ પ્રશ્નનો ઉત્તર પાંચ વર્ષનું બાળક પણ જાણતું લિન હેય એમ તમે કહેશે ખરા? આનું કારણ શું? એ મહાન મનાતા પયગંબરની પાસે નથી મયૂરપિચ્છ કે નથી એ, નથી એની પાસે કમંડળ કે નથી ભામંડળ, નથી એની પાસે ભગવાં કે મિથી એની પાસે ફૂસ. તેમ છતાં તે અહિંસાને મંત્રદા કેમ કહેવાય છે ? એનાં કારણે તરફ અમારિ ધર્મના પ્રેમીઓએ નજર દિવડાવવી જોઈએ. કારણ એ છે કે એ પોતે અહિંસાની ઝીણમાં ઝીણું વ્યાખ્યાઓ કરી શાંત નથી બેસતો; પણ એને પ્રયત્ન અહિંસાને જીવનમાં મૂર્તિમાન કરી તેની વ્યાખ્યા સિદ્ધ કરવાનું છે. એ વિશ્વદયા કે છકાયની સંપૂર્ણ દયામાં માનવા છતાં તેને પાળવાનો કૃત્રિમ દાવો નથી કરતો. એણે તે અહિંસાપાલનની મર્યાદા આંકી છે. એણે વ્યાપક શરૂઆત માનવજાતથી કરી છે, અને તેમાં પણ પિતાના દેશવાસીઓથી પહેલી કરી છે. કારણકે એ જાણે છે કે “દૂર તે તો દર જ છે. અને નજીકનાનો ખ્યાલ ન કરાય તો બન્ને દૂર જ પડી જવાના.” એણે કેાઈ રાજા મહારાજા કે સત્તાધીશો પાસેથી દયાનાં ફરમાન મેળવવાનો યત્ન નથી કર્યો; પણ એનું વાકય જ દયાનું ફરમાન બની ગયું છે. કારણ એ છે કે તે માનવ જાતને અકારી થઈ પડેલ અને માનવજાતને ભોગ લેતી એવી લડાઈનાં જ મૂળ ઉખેડવા માગે છે. એને અહિંસા અને સત્યની રક્ષા અને પ્રચાર માટે નથી કોર્ટે
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
