________________
૨૦/-/૧૯૬,૧૯૭
૧૯
Boo
સૂર્યપજ્ઞપ્તિ ઉપાંગસૂત્ર-સટીક અનુવાદ-૨
(૧) અંદરથી સચિત્ર કર્મવાળું.
(૨) બહારથી દૂમિત પૃષ્ટપૃષ્ટ અર્થાત્ સુમિત એટલે સુધા પંકધવલિત, વૃg - પાષાણાદિની ઉપર ધસેલ, તેથી મૃષ્ટ-મઋણ કરાયેલ (અતિ લીસો કરાયેલ].
(૩) વિચિત્ર-વિવિધ ચિત્રયુક્ત ચંદરવા વડે દીપતું ગૃહનું મધ્યભાગનું ઉપરનું તળ જેવું છે તે.
(૪) બહુસમ-ઘણું જ સમ (૫) સુવિભક્ત-સુવિચ્છિત્તક ભૂમિભાગ જેમાં છે તે. (૬) મણિરન વડે નાશ કરાયેલ અંધકારયુક્ત. (૩) કાળો અગર, પ્રવર કંઇરાક, તુરક ધૂપની જે ગંધ તેના વડે મઘમઘાયમાન.
(૮) ઉદ્ભૂત-અહીં-તહીં પ્રસરેલી ગંધ વડે અભિરામ અથd જે મણીય છે. તેવું.
(૯) વગંધિક - શોભન ગંધ, તેના વડે કરાયેલ વગંધિક-શ્રેષ્ઠગંધ જેની છે તેવું. તેથી જ ગંધવર્તીભૂત.
- વાસગૃહ પછી શયનીયનું વર્ણન છે, તે આ પ્રમાણે – (૧) ઉભય પડખે ઉguત. (૨) મધ્ય ભાગથી ગંભીર (3) શરીર પ્રમાણ ઉપધાન વડે યુક્ત. (૪) મસ્તકે અને પગ પાસે ઓશીકા જેમાં છે તેવી.
(૫) વિશિષ્ટ કર્મ વિષયક બુદ્ધિ વડે પ્રાપ્ત કરેલ, અતીવ સુષ્ક પરિકર્મિત ગંડ-ઉપધાનક જેમાં છે તેવી.
(૬) સારી રીતે પરિકર્મિત ક્ષૌમિક દુકલ-કપાસના રૂમાંથી બનાવેલ વસ્ત્રના યુગલ રૂપ જે પઢશાટક છે તેના વડે જેનું આચ્છાદન કરાયેલ છે, તેવી શય્યા વડે યુક્ત.
(૩) તાંશુક • મચ્છરદાની સમાન વસ્ત્ર વિશેષથી સંવૃત.
(૮) આજિનક-ચર્મમય વસ્ત્ર વિશેષ, તે સ્વભાવથી અતિ કોમળ હોય છે. [તેથી ગ્રહણ કર્યું..
(૯) ભૂત-કપાસના પર્મ-રુ. (૧૦) બૂર-વનસ્પતિ વિશેષ. (૧૧) નવનીત-માખણ - ૪ -
ઉકત આજિનક આદિના સ્પર્શ જેવો સ્પર્શ જેનો છે તેવા પ્રકારનો શસ્યાનો સ્પર્શ છે.
સુગંધી જે શ્રેષ્ઠ કુસુમો અને જે સુગંધી ચૂર્ણ-પટવાસાદિ અને આ સિવાય પણ તેવા પ્રકારના શયનોપચારથી યુક્ત.
તથા તેવા પ્રકારે કહેવાને માટે અશક્ય એવી, સ્વરૂપથી પુન્યવતીને
યોગ્યતાવાળી [તથા આ વિશેષણવાળી
(૧) શૃંગાર રસ પોષક આકારસલિવેશ વિશેષ જેનો છે તેવી. (૨) આવા પ્રકારના શોભનવેશવાળી. (3) સંત આદિ સંગત-મૈત્રીગત ગમન, સવિલાસ ફરવું. (૪) હસિત-પ્રમોદ સહિત કપોલ સૂચિત હાસ્ય. (૫) ભણિત-મન્મથ ઉદ્દિપક વિચિત્ર વાણી.
(૬) ચેષ્ટિત-કામ સહિત અંગ-પ્રત્યંગ અવયવના પ્રદર્શનપૂર્વક પ્રિયજન સન્મુખ અવસ્થાનવાળી.
() સંતાપ-પ્રિયની સાથે પ્રમોદ સહિત સકામ પરસ્પર સંકથા કરી રહેલી એવી તે સ્ત્રી.
(૮) વિલાસ-શુભ લીલા વડે યુક્ત
(૯) નિપુણ-સૂમ બુદ્ધિગમ્ય અત્યંત કામ વિષયમાં પરમ તૈપુણ્યથી સભર એવી સ્ત્રી.
(૧૦) યુક્ત-દેશ કાળોત્પન્ન ઉપચાર, તેના વડે કુશળ. (૧૧) અનુકd, ક્યારેય પણ અવિક્ત.
આવા પ્રકારની મનોનુકૂલ પત્ની સાથે એકાંતે રતિપસકત-રમણમાં જોડાયેલી, બીજે ક્યાંય પણ મનને ન કરતી. કેમકે બીજે મન કરવાથી યથાવસ્થિત ઈષ્ટ ભાગિત કામ સુખને અનુભવતી નથી.
ઈષ્ટ શબ્દ, સ્પર્શ, રસ, ગંધ, રૂપ એવા પાંચ ભેદથી મનુષ્ય ભવ સંબંધી કામભોગને અનુભવતી. અહીં પ્રત્યકુમવન માં પ્રતિ શબ્દ આભિમુખ્ય અર્થમાં છે, તેથી સનમુખ રહીને સંવેદના અનુભવતી વિચરે છે અર્થાત રહેલી છે.
તા ઇ ઈત્યાદિ. તાવતુ શબ્દ ક્રમ અર્થમાં છે. - x •x - તે પુરુષ તે કાળ વડે તથાવિધ ઉપલક્ષિત સમય-અવસર, એવો કાળ સમય, તેમાં કેવા સાતારૂપઆહાદરૂપ સુખને અનુભવતો વિચરે છે ?
આવો પ્રશ્ન કરતાં ગૌતમે કહ્યું - હે ભગવન્! શ્રમણ ! આયુષ્યમાન્ ! ઉદા-અતિ અદ્ભૂત સાતા-સુખને અનુભવતો રહે.
ભગવંતે ત્યારે કહ્યું - આવા તે પુરુષસંબંધી કામ ભોગો કરતાં પણ અનંતગુણપણે વિશિષ્ટતર જ વ્યંતર દેવાના કામભોગો છે, તેમ કહેવાયેલું છે.
વ્યંતરના આવા કામભોગ કરતાં પણ અસુરેન્દ્ર સિવાયના ભવનપતિ દેવોના કામભોગો અનંતગુણ વિશિષ્ટતર છે.
અસુરેન્દ્ર સિવાયના ભવનપતિ દેવોના કામભોગો કરતાં પણ ઈન્દ્રભૂત અસુરકુમાર દેવોનો કામભોગો અનંતગુણ વિશિષ્ટ છે. - ઇન્દ્રભૂત અમુકુમાર દેવોના કામભોગો કરતાં પણ અનંતગુણ વિશિષ્ટતા ગ્રહનક્ષત્ર-અને તારારૂપ દેવોના કામભોગ છે.
