________________
ઉપરના લેખ. નં. ૬૫ ]
૧૨૨)
અવલોકન
આ
.
જગતીમાં– અષ્ટાપદનામના ચિત્યમાં બે ખત્તક કરાવ્યા લાટાપવિમાં કુમારવિહારની જગતીમાં અજિતનાથનું બિબ તથા દંડ અને કળસ સહિત દેવકુલિકા કરાવી; આ જ મંદિરમાં અજિતનાથ અને શાંતિનાથ નું- એમ પ્રતિમાયુગલ કરાવ્યું.
અણહિલપુર (પાટણ) ની સમીપમાં આવેલા ચારેય
* ચારૂપ, એ પાટણથી ત્રણ ગાઉ ઉપર આવેલું હાનું સરખું ગામ છે. હાલમાં ત્યાં એક સાધારણ પ્રકારનું મંદિર છે અને તેમાં એક પાર્શ્વનાથની શ્યામવર્ણ મૂત (કે જે સામળાજીના નામે ઓળખાય છે) અને એક બીજી શ્વેતવર્ણની અન્ય પ્રતિમા પ્રતિષ્ઠિત છે. ઐતિહાસિક ઉલ્લેખો તરફ નજર કરતાં ચારૂપ એ બહુ જૂનું અને પ્રસિદ્ધ તીર્થ સ્થાન જણાય છે. પૂર્વે ત્યાં અનેક મંદિર હોવાં જોઈએ. માવજ ચરિત્ર માં એક સ્થળે, એ સ્થાનના વિષયમાં આ પ્રમાણે ઉલ્લેખ કરેલે દૃષ્ટિગોચર થાય છે–
श्रीकान्तीनगरीसत्कधनेशश्रावकेण यत् । वारिधेरन्तरायानपात्रेण व्रजता सता ।। तदधिष्ठायकसुरस्तम्भिते वाहने ततः । अर्चितव्यन्तरस्योपदेशेन व्यवहारिणा ॥ तस्या भुवः समाकृष्टा प्रतिमानां त्रयोशितुः । तेषामेका च चारूपग्रामे तीर्थ प्रतिष्ठितम् ॥ अन्या श्रीपत्तने चिश्चातरोमूले निवेशिता । अरिष्टनेमिप्रतिमा प्रासादन्तः प्रतिष्ठिता ॥ तृतीया स्तंभनग्रामे सेडिकातटिनीतटे । तरुजालान्तरे भूमिमध्ये विनिहितास्ति च ॥
(સમયેવમૂરિઝવ, ૧૩૮-૪૨) આ શ્લોકોને ભાવાર્થ એ છે કે-કાંતીનામા નગરીને રહેવાસી કોઈ ધનેશ નામનો શ્રાવક સમુદ્રમાં મુસાફરી કરતો હતો ત્યારે એક જગ્યાએ તેના વાહણો દેવતાએ ખંભિત કરી દીધાં. શ્રાવકે સમુન્નધિષિત દેવતાની પૂજા કરી ત્યારે તેણે કહ્યું કે આ સ્થળે ત્રણ જિનપ્રતિમાઓ રહેલી છે તે કઢાવીને તું લઈ જા. ધનેશે તે પ્રતિમાઓ કઢાવી ને સાથે લીધી તેમાંની એક તેણે ચારૂપમાં, બીજી પાટણમાં આમલીના ઝાડ નીચે વાળા અરિષ્ટનેમિના મંદિરમાં અને ત્રીજી સેઢી નદીના કાંઠે આવેલા સ્તંભનક ગામમાં એમ ત્રણ સ્થળે પધરાવી. (સ્તંભનક માટે આગળ
૫૩
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
