Aagam 10 PRASHNA VYAKARANAM Moolam evam Vrutti

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Deepratnasagar

Page 312

आगम
(१०)
प्रत
सूत्रांक
[२९]
दीप
अनुक्रम
[४५]
श्रुतस्कन्ध: [२],
मूलं [२९]
मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित आगमसूत्र [१०], अंग सूत्र [१०] “प्रश्नव्याकरणदशा" मूलं एवं अभयदेवसूरि-रचित वृत्तिः
प्रश्नव्याक
र० श्रीअ
भयदेव० वृत्तिः ॥ १५४ ॥
प्रश्नव्याकरणदशा” - अंगसूत्र - १० ( मूलं + वृत्ति:)
अध्ययनं [५]
प्राभृतं प्राभृतिकेत्यर्थः, तल्लक्षणं चेदम्- "सुमेयरमुस्सकणमवसक्कणमो य पाहुडिया" [सूक्ष्मेतरत् उत्वष्कणमवष्वष्कणं च प्राभृतिका ] ततः पदत्रयस्य कर्मधारयः समाहारद्वन्द्वः, वाशब्दः पूर्ववाक्यापेक्षया विकल्पार्थः, दानमर्थौ यस्य तदानार्थं, पुण्यार्थं प्रकृतं - साधितं पुण्यप्रकृतं पदद्वयस्य द्वन्द्वः, तथा श्रमणाः | पञ्चविधा: 'निग्गंथसकतावस गेरुयआजीव पंचहा समणा' वनीपकाश्च तर्ककास्त एवार्थः प्रयोजनं यस्य ततथा तद्भावस्तत्ता तया वा विकल्पार्थः कृतं निष्पादितं इह कश्विदाता दानमेवालंयते दातव्यं मयेति अन्यस्तु पुण्यं पुण्यं मम भूयादित्येवं अन्यस्तु श्रमणान् अन्यस्तु वनीपकानिति चत्वारोऽप्यौदेशिकस्य भेदा एते उक्ता इति, “पच्छाकम्म"ति पश्चात् - दानानन्तरं कर्म-भाजनधावनादि पत्राशनादौ तत्पश्चात्कर्म 'पुरेकमंति पुरो-दानात् पूर्व कर्म्म हस्तधावनादि यत्र तत्पुरःकर्म 'णिइयं'ति नैत्यिकं सार्वदिकमवस्थितं मनुष्यपोषादिप्रमाणं 'मक्खियंति उदकादिना संसृष्टं यदाह - "मक्खियमुदकाइणा उ जं जुत्तं” [ श्रक्षितं यदुदकादिना युक्तं ।] अयमेषणादोष उक्तः, 'अतिरिक्त'ति, 'बत्तीसं किर कवला आहारो कुच्छिपूरओ भणितो । पुरिसस्स महिलियाए अट्ठावीस भवे कवला ॥ १ ॥ एतत्प्रमाणातिक्रान्तमतिरिक्तं, अयं च मण्डलीदोष उक्तः 'मोहरं चैवन्ति मौर्येण पूर्वसंस्तवपश्चात्संस्तवादिना बहुभाषित्वेन यलभ्यते तन्मौ| खरं अयमुत्पादनादोष उक्तः, 'सयग्गह'त्ति स्वयं-आत्मना दत्तं गृह्यते यत्तत्स्वयंग्राहं, अयमपरिणताभिधान एषणादोष उक्तः, दायकस्य दानेऽपरिणतत्वादिति, 'आह'ति स्वग्रामादेः साध्वर्थमाहृतं - आनीतं,
Eucation International
For Parts Only
~311~
५ धर्मद्वारे परिग्रहविरतौ संवरपादपः
| भिक्षाअसन्निधिभौवनाश्च सू० २९
।। १५४ ।।
yor