Page Text
________________
श्री कल्प
कल्प
मञ्जरी टीका
॥२९७||
तदगन्तरं भगवान् श्रीवीरस्वामी द्वादशं चातुर्मासं चम्पायां नगया चतुर्मासतपसा-मासचतुष्टयांवधिकेन तपसा स्थितः, चतुर्मासानन्तरं ततः वम्पानारी तोनिष्क्रम्य षण्मानिकाभिधस्य-अण्मानिकनामकस्य ग्रामस्य बाह्योद्याने कायोत्सर्ग स्थितः। तत्र खलु एका कश्चित् गोपालः आगत्य भगवन्तं श्रीवीरस्वामिनं दृष्ट्वा एवं वक्ष्माणं वचनम्
आदीत् उक्तवान् तथाहि “भो भिक्षो! मम इमौ=पुरतः स्थितौ बलीवदौऋषभौ भवान् रक्षतु इति एतद्वचनं कथायिखा ग्रामे गतः। पश्चात्नतः पश्चात् ग्रामात् तत्र आगत्य स बलीवदौं न पश्यति, ततो भगवन्तं श्रीवीरस्वामिनं पृच्छति-यद् भो भिक्षो । मे वजीवदी कुत्र गतौ? इति जिज्ञासायां कृतायामपि ध्याननिमग्न: ध्यानासक्तो भगवान् श्रीवीरस्वामी न किश्चिद् वदति-न किमप्युत्तरयति । ततः स पूर्वभावैरानुबन्धिकर्मगा क्रुद्धः-जातकोपःआशुरक्तःशीघ्रकोधारुणः मिसमिसायमान:-क्रोधेन जाज्वल्यमानो भगवतः श्रीवीरस्य कर्णयोः शरकटनामस्य जनपद-देश में विचरने लगे। तत्पश्चात् भगवान् वीरप्रभु बारहवें चौमासे में चम्पानगरी में विराजे और चार मासकी तपस्या की। चौमासा समाप्त हो जाने पर चम्पानगरी से विहार कर षण्मानिक नामक गांव के बाहरी बगीचे में कायोत्सर्ग में स्थित हुए। वहाँ एक गुवालने आकर भगवान् वीरप्रभुको देखा और इस प्रकार कहा-'हे भिक्षु । सामने खडे मेरे इन दोनों बैलों की रखवाली करना। यह वचन कह कर वह गांव में चला गया। जब वह गुमाल गान जाकर वापिस लौटा तो उसे वहाँ बल नजर नहीं आये। तब उसने भगवान् से पूछा-'भिक्षु, मेरे बैल कहाँ चले गये?' इस प्रकार जिज्ञासा करने पर भी ध्यान में लीन भगवान ने कुछ उत्तर नहीं दीया। तब वह गुवाल पूर्व भव में बाँधे हुए वैरानुबंधी कर्म के उदय से कुपित हो उठा, एकदम ही क्रोध से लाल हो गया और क्रोध से जल उठा। उसने भगवान के दोनों कानों में शरकट આચાર છે. તે સદાચાર મુજબ ભગવાન પણ અન્ય સ્થાનમાં વિચરવા લાગે. કૌશામ્બી-ચંપાપુરી વિગેરે નગરીએ માં રહ્યા બાદ ભગવાન તે પ્રદેવમાં આવેલા “
વમાનિક નામના ગામની બહાર કાયેત્સર્ગ કરી સ્થિર રહ્યા. અડી તેમને છેલે ઉપસમાં આવ્યું, અને તે ત્રિપૂટ વાસુદેવના ભવે મા પાલકના કાનમાં રેડેલા શીશાનું પરિપકવ ફળ હતું. નિકાચિત કર્મ બાંધતી વખતે જે ભાવે દ્વારા બંધાયું હોય તે ભાવેના રસ રૂપે જ આ કમ પરિણમે છે. તેના રસમાં કોઈ ફેરફાર પડને નથી, છતાં જે આત્મા વીર્ય કરાવે તે તેના અનુભાગમાં ફેર પડે છે. આ ફેર એટલે કે રસની તીવ્રતા મંદતામાં ફેરવાઈ જય છે. પણ રસ તદ્દન ઉડી જતું નથી. નિકાચિત કર્મવાળાની ગતિ કરતી નથી, પણ જાતિ કરી શકે છે. નરકનાં સ્થાને સાત જાતનાં બતાવેલાં છે. તે સ્થાનેની કક્ષા આત્મવો વડે નીચે આવી શકે છે, પરંતુ ગમે તેવા પ્રયાસો દ્વારા પણ નરકગતિથી મુક્ત થવાનું નથી.
For Private & Personal Use Only
अन्तिमो
सेवा पसर्ग
वर्णनम् । मु०९७॥
॥२९७॥
Jain Education International
www.jainelibrary.org
| SR No. | 600024 |
| Book Title | Kalpasutram Part_2 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti Rajkot |
| Publication Year | 1959 |
| Total Pages | 504 |
| Language | Sanskrit, Hindi, Gujarati |
| Classification | Manuscript & agam_kalpsutra |
| File Size | 18 MB |