Page Text
________________
सूत्रे
टीका
रचण्डकौशिकः स्तब्धो जातः। प्रभोः शान्तिबलेन तस्य क्रोधः शमितःतस्य क्रोधज्वालाया उपरि प्रभुणा क्षमा
म जलं सिक्तं, तेन स शान्तः शान्तस्वभावः संजातः। एतादृशं शान्तिसम्पन्नं चण्डकौशिकं दृष्ट्वा प्रभुरेवमवादीश्रीकल्प 'हे चण्डकौशिक ! अवबुध्यस्वावबुध्यस्व, क्रोधमयमुश्चावमुश्च, पूर्वभवे क्रोधवशेनैव कालमासे कालं कृत्वा त्वं सौ.
कल्प जातः पुनरपि पापं करोषि, तेन पुनरपि दुर्गतिं प्राप्स्यसि, अतः आत्मानं कल्याणमार्गे प्रवर्तयेति । एवं प्रभो
मञ्जरी ॥१९९॥ रमृतसमं प्रबोधवचनं श्रुत्वा चण्डकौशिको विचारसागरे पतितः पूर्वभवजाति स्मरति । तेन स निजपूर्वभवे क्रोध
प्रकृत्या निजमरणं विज्ञाय पश्चात्तापं कृत्वा हिंसकप्रकृति विमुच्य शान्तस्वभावः संजातः। ततः खलु स सर्पचंडकौशिक की विषभरी आँखें शान्त हो गई। क्रोध का पिंड वह चंडकौशिक स्तब्ध रह गया। प्रभु की शान्ति के बल से उसका क्रोध शांत हो गया। उसकी क्रोध-ज्वाला पर भगवान् ने क्षमा का जल सींच दिया। इस कारण वह शान्त और शान्तस्वभावो हो गया। इस प्रकार चंडकौशिक को शांतिसम्पन्न देखकर प्रभुने इस प्रकार कहा-'हे चंडकौशिक! बोध पाओ! क्रोध को छोड़ो, छोड़ो! पूर्व भव में क्रोध के. वशीभूत होकर ही कालमास में काल करके तुम सर्प हुए। अब फिर पाप कर रहे हो तो फिर दुर्गति पा ओगे, अतएव अपने आप को कल्याण-मार्ग में प्रवृत्त करो।'
. प्रभु के अमृत के समान यह प्रबोध-वचन सुनकर चंडकौशिक विचार-सागर में डूब गया। उसे कौशिकस्य पूर्व के जन्म का स्मरण हो आया। उससे वह पूर्वभव में क्रोध-प्रकृति से अपना मरण जान कर, पश्चात्ताप प्रतिबोधः। વાળા અને ક્ષમાશીલ ભગવાનને જોતાં ચંડકૌશિકની વિષમય આખે શાંત થઈ ગઈ ! ક્રોધના પિંડ સમાન એ
होम ॥८६॥ ચ કેશિક સ્તબ્ધ થઈ ગયે. પ્રભુના શાંતિબળ આગળ એને ક્રોધ શાંત પડી ગયે. તેની ક્રોધયુકત જવાળા ઉપર પ્રભુએ ક્ષમા રૂપી જળનું સિંચન કર્યું. આને લીધે તે શાંત અને શાંતસ્વભાવી થઈ ગયે તેને શાંત સ્વભાવી જોતાં પ્રભુએ તેને નીચે પ્રમાણે કહ્યું.
“डे यायि! सुज! सुर! सुजी!चन dिaicvel आप! भi धन 4 पाथी भने મરણ વખતે જ તું ક્રોધો બન્યો હોવાથી કાળ અર્થે મરણ પામી તું સર્પ બન્યા. ક્રોધની આવી માઠી ગતિ ભોગવી રહ્યો છે, છતાં હજુ તું ક્રોધને ભૂલવા માંગતા નથી. જે હજુ ક્રોધને વશ થઈ આવું પાપી જીવન જીવીશ તે આથી પણ વધારે માઠી ગતિને પામીશ, માટે હવે તું કલ્યાણના માર્ગને અપનાવ! અને જોધાવેશમાંથી હંમે- ॥१९९॥ शने भाटे छूटी on!"
' પ્રભુને આ અમૃત સમાન બેધ સાંભળી ચંડકેશિક નાગ વિચારસાગરમાં ડૂબી ગયે. વિચારશ્રેણી પર તેરે ચઢતાં તેને પૂર્વજન્મનું સ્મરણ થઈ આવ્યું. આ સ્મરણથી તેણે જોયું કે પૂર્વભવે કોઇ પ્રકૃતિમાં મરણ થવાથી
चण्ड
For Private & Personal Use Only
Howw.jainelibrary.org
| SR No. | 600024 |
| Book Title | Kalpasutram Part_2 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti Rajkot |
| Publication Year | 1959 |
| Total Pages | 504 |
| Language | Sanskrit, Hindi, Gujarati |
| Classification | Manuscript & agam_kalpsutra |
| File Size | 18 MB |