Page Text
________________
श्री कल्प
॥५५९॥
Jain Education
सत्कारितदोहदा, तथा सम्मानितदोहदा = इष्टवस्तुप्रदानेन सम्मानितदोहदा सती तस्य गर्भस्य अनुकम्पनार्थाय रक्षणार्थाय यतं = यतनासहितं यथा स्यात्तथा तिष्ठति, यतम् आस्ते= उपविशति, यतं स्वपिति-शेते, आहारमपि च खलु नातिशीतं, नात्युष्णं, नातितिक्तम्, नातिकटुकं नात्यम्लम्, नातिमधुरम्, नातिस्निग्धम्, नातिरुक्षम्, नात्यार्द्रम्, नातिशुष्कम् आहरति-भुङ्क्ते । किं बहुना ? य आहारस्तस्य गर्भस्य हितः = मेघादिवृद्धिकारकः, मितः-परिमितः - अधिकभोजनाभावात्, पथ्यः =अरोगकारकः, पोषक पुष्टिकारको देशे काले चन्देशानुसारेण कालानुसारेण च भवति, तम् = देशकालानुसारिहित मित्पथ्यपोषकरूपम् आहारम् आहरन्ती= भुञ्जाना नातिचिन्ताभिः = चिन्तातिशयराहित्येन नातिशोकैः अत्यन्तशोकपरिवर्जनेन, नातिमोहः = अत्यधिकमोहवर्जनेन, स्वीकार राजा ने मधुर वचनों से किया और आदर-प्रेम के साथ उनकी पूर्ति की । तथा वह सम्मानितदोहदा हो गयी; क्यों कि राजाने उसे इष्ट वस्तु का प्रदान किया ।
इस प्रकार दोहदों के पूर्ण होने पर त्रिशला क्षत्रियाणी गर्भ की अनुकम्पा -रक्षा के लिए यतनापूर्वक खड़ी होतीथी, यतनापूर्वक बैठती थी तथा यतनापूर्वक सोती थी, वह न अधिक शीत, न अधिक उष्ण, न अधिक तिक्त (चरका), न अधिक कडुवा, न अधिक खट्टा, न अधिक मीठा, न अधिक स्निग्ध (चिकना ), म अधिक रूक्ष (लखा), न अधिक आर्द्र ( गीला और न अधिक सूखा आहार करती थी। अधिक कहने से क्या लाभ? जो आहार उस गर्भ के लिए हित - मेघा - धारणाबुद्धि आदि बढाने वाला, मित-अधिक भोजन के अभाव से परिमित, पथ्य - आरोग्यकारी और पुष्टिकर होता, तथा देश के अनुकूल और काल के अनुकूल होता, वही देश-काल के अनुरूप, हित, मित और पथ्य गर्भ-पोषक आहार करती थी । वह त्रिशला क्षत्रियाणी न यतिचिन्ता करती थी, न अतिशोक સત્કાશ્તેિદોહદા થઇ ગયાં, કારણ કે તેના દોહદોના સ્વીકાર રાજાએ મધુર વચનેાથી કર્યો અને આદર-પ્રેમ સાથે તેની પૂર્તિ કરી. તથ તે સંમાનિતદોહદા થઇ ગયાં, કારણ કે રાજાએ તેને ઇચ્છિત વસ્તુ આપી.
આ રીતે દોહદો પૂર્ણ થતાં, ત્રિશલા ક્ષત્રિયાણી ગભની અનુકંપા-રક્ષાને માટે યતનાપૂર્વક ઉભાં થતાં, યતનાપૂર્વક બેસતાં, અને યતતાપૂર્વક સૂતાં હતાં. તે ન વધારે ઢંડા, ન વધારે ગરમ, ન વધારે તીખા, ન વધારે કડવા, ન વધારે ખાટા, न बधारे मीठो, न बधारे स्निग्ध (थोलो) ન વધારે લૂખા, ન વધારે ભીના, અને ન વધારે સૂકા એવા આહાર देतां तां वधु शुम्ही ? के आहार ते गमने मारे हित मेधा - धारामुद्धि वधारनार, मित-अधिक लोकन ના અભાવે પરિમિત, પથ્ય-રાગ્યકારી અને પુષ્ટિકારી હતા તથા જે દેહને અનુકૂળ અને કાળને અનુકૂળ હોય તે જ દેશ-કાળને અનુરૂપ, હિત, મિત અને પથ્ય ગભ–પોષક આહાર કરતાં હતાં. તે ત્રિશલા દ્ઘત્રિયાણી અતિ ચિન્તા
For Private & Personal Use Only
कल्प
मञ्जरी
टीका
त्रिशलाया गर्भरक्षण
प्रयास:
॥५५९।।
www.jainelibrary.org.
| SR No. | 600023 |
| Book Title | Kalpasutram Part_1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti Rajkot |
| Publication Year | 1958 |
| Total Pages | 594 |
| Language | Sanskrit, Hindi, Gujarati |
| Classification | Manuscript & agam_kalpsutra |
| File Size | 21 MB |