________________
श्रीकल्पसूत्रे ॥४२३॥
Jain Education
न्तिका -कर्णिका-कुटज - कोरण्टक - कुन्द – कुब्जक कुरबक - कमल - बकुल- बन्धूक - चम्पकाशोक - मन्दार-तिलक - कचनारसहकारमञ्जरी - जाती - मालत्यमन्द-सुगन्ध-बन्धुरं मघमघायमानगन्धोद्धुरं सरस- रमणीया - नुपम - कृष्ण - नील- पीत• रक्त-शुक्ल - पञ्चवर्ण - सार्वर्तुक सुरभि - कुसुम - विलस-स्कान्त-भक्ति-चित्रं देवकुसुम - निर्मित - पवित्रं मधु - लुब्धक्षुब्ध - निलीन - गुञ्जदिलिपुञ्ज - गुञ्जित- प्रदेशं गन्धधाणिजनकं सकल - जन-मनो-हरण - धुरन्धरेण सुरभिगन्धेन दशापि दिश श्रमोदयत् अम्बराङ्गणतलादवतरद् विशालं पुष्पमालायुगलं पश्यति ॥ म्र० १९ ॥
वासन्तिका, कुटज, कोरण्ट, कुन्द, कुब्जक, कुरवक, कमल, बकुल, बन्धूक, चम्पक, अशोक, मन्दार, तिलक, कचनार, आम्रमंजरी, जाती (जाई) तथा मालती के फूलों की विपुल सुंगध से मनोहर था। चारों ओर महकती हुई सुगंध से प्रशस्त था । सरस, रमणीय एवं अनुपम काले नीले पीले लाल और शुक्ल - इन पाँचों वर्णों के सभी ऋतुओं संबंधी सुगंधयुक्त फूलों की शोभित होती हुई सुन्दर रचना से चित्र-विचित्र था । देवलोक के फूलों से रचित होने के कारण पवित्र था। पराग के लोभी, क्षोभ को प्राप्त, भीतर स्थित और गुंजार करते हुए भ्रमर-समूहों से उसका प्रदेश गुंजित हो रहा था । गन्ध से तृप्ति कर देना उसकी विशेषता थी । सकल जनों के मनों को हरने में धुरन्धर श्रेष्ठ सुगंध से दशों दिशाओं को अर्थात् दिशाओं में स्थित प्राणियों को प्रमोद पहुँचाता हुआ तथा गगनांगण के तल से नीचे उतरता हुआ पुष्पमाला का युगल देखा |० १९ ॥
फुटन, अरंट, हुन्छ, मुण्ड, पुरण, उभण, अमुल जन्बूड, पड, अशोड, मन्हार, तिल, श्यनार, माश्रमं भरी, જી, તથા માલતીના ફૂલેાની વિપુલ સુગધથી ભરપૂર અને મનેહર હતી.
ચતુર્દિશામાં આ માળાની સુગધ પ્રસરી રહેતી હતી. કાળા-લીલા-પીળા-લાલ-સફેદ વર્ણોથી આ Àાભી રહી હતી. તમામ ઋતુની સુગધ અને મનેાહરતા, આ માળાયુગલમાં, આવી રહેલી હતી.
માળા
‘માળા'ની રચના ચિત્ર-વિચિત્ર હતી. દૈવી ફૂલાથી બનેલી હોવાથી પવિત્ર હતી. પરાગના લેાભી એવા ભમરાઓ, તે કમળની બહાર તેમજ અંદર, સુગધની લાલસાએ, તે માળાના પ્રદેશ ઉપર ગુંજારવ કરી રહ્યા હતાં. આ ‘માળા' ગધની તૃપ્તિ કરાવી આપે તેવી તેનામાં વિશેષતા હતી. અને તેની સુગંધ દ્વારા, દશે દિશાઓ, બહે'કી રહી હતી. આકાશમાંથી ઉતરતી આ માળાને, ત્રિશલા દેવીએ, સ્વપ્નમાં જોઈ. (સૂ૦ ૧૯)
For Private & Personal Use Only
Ev
कल्प
मञ्जरी
टीका
पुष्पमाला
युगलस्वमवर्णनम्
॥४२३॥
www.jainelibrary.org