________________
श्रीकल्प
सूत्रे ॥२०५॥
Jain Education
漢源源徹演類
तासां क्षयो-विनाशस्तेन, क्षयशब्दस्यात्र प्रत्येकमभिसंबन्धात् आयुःक्षयेण भवतयेण स्थितिहयेणेति त्रीणि पदानि, तत्र - आयुः क्षयेण = देवसम्बन्धिन आयुर्दलिकस्य निर्जरणेन, मत्रक्षयेण देवभवनिबन्धनकर्मणां गत्यादीनां निर्जरणेन, स्थितिक्षयेण = आयुष्कर्मणः स्थितेः क्षयेण च हेतुना तं चयं देवशरीरं त्यक्त्वा पञ्चमे भवे धरणिमणिभूषणायमाणे = पृथिव्या मस्तकालङ्कारभूते कोल्लाकसन्निवेशे कस्य चिद् ब्राह्मणस्य अशीतिलक्षपूर्वायुष्कः=अशीतिलक्षपूर्वपरिमितायुर्युक्तः पुत्रो जातः । अम्बापितृभ्यां = मात्रा पित्रा च तस्य कौशिक इति नाम कृतम् । स च कौशिकः क्रमेण उन्मुक्तबालभावः = बाल्यावस्थाम् अतिक्रान्तः सन् यौवनकम् = युवावस्थामनुप्राप्तोऽतीव बुद्धिमान् परमचतुरः=सकलौकिक कृत्येषु परमनिपुणो बुद्धिबलेन हेतुना धूर्तविद्यया = द्यूतेन साधनेन बहुकं प्रचुरं धनं समुपार्जयत् । ततः खलु धूर्त्तविद्याया अनालोचितोऽमतिक्रान्तश्च स कौशिकब्राह्मणः कालमासे कालं कृत्वा आयुकर्म के दलिकोंका क्षय होनेसे, भव, अर्थात् - देवभव के कारणभूत गति आदिके क्षयसे तथा स्थिि अर्थात् आयु-कर्मकी स्थितिका क्षय होनेसे, उस देवशरीरका त्याग करके पाँचवें भवमें पृथ्वीके भूषण-स्वरूप कोल्लाक- नामक सन्निवेशमें, किसी ब्राह्मणका अस्सी लाख पूर्वकी स्थिति - उम्र - वाला पुत्र हुआ। माता-पिता ने उसका नाम कौशिक रक्खा ।
कौशिकने धीरे-धीरे बाल्यावस्था पार की । यौवन अवस्था को प्राप्त हुआ तो बृहस्पति के समान बुद्धिशाली और अत्यन्त ही चतुर हुआ । अपने बुद्धिके वलसे तथा घर्तविया अर्थात् जुआ खेलकर उसने प्रचुर धन उपार्जन किया। तत्पश्चात् धूर्त्तविद्याकी आलोचना और प्रतिक्रमण किये विना
પ્રદેશ એ છએ બેલે બાંધે છે.તે અનુસાર નયસારના જીવ દેવલેાકમાં છએ ખેલ બાંધીને અવતાં હતા. ત્યાંના દીર્ઘ કાલના સુખાના રસાસ્વાદ લઇ અહિં મૃત્યુ લેાકમાં ભરતખંડમાં પૃથ્વીની શાભારૂપ એવા કલ્લાક નામના સન્નિવેશમાં બ્રાહ્મણને ઘેર એંસી લાખ પૂર્વની આયુષ્યવાળા થઈને તે જન્મ્યા હતા. તેનુ નામ ગોત્ર-અનુસારે ‘કૌશિક ’રાખ વામાં આવ્યું. અગાઉ બ્રાહ્મણામાં ગાત્રને નામે જ્યેષ્ઠ પુત્રનું નામ પાડવાને રિવાજ હતો. આ બાળકનુ આયુષ્ય એસી લાખ પૂર્વનું હતું. ચારાસી લાખ વર્ષોંને ચારાસી લાખથી ગુણા તે જે ગુણાકાર આવે તે પૂર્વાંગ કહેવાય, એવા ચોરાસી લાખ પૂર્વાંગના એક પૂર્વ થાય, એમ ચેારાસી લાખ પૂર્વે તેનુ આયુષ્ય હતું.
કૌશિકે પોતાની બુદ્ધિના ઉપયોગ લેાકેાને છેતરી પાંચ ઇન્દ્રિયાના વિષય ભોગવવામાં જ કર્યો. જે જાતનુ ધન આવ્યું હોય તે જ રસ્તે તે ધન ખરચાઈ જાય છે. જીવનધન પશુ તેણે ખોટી રીતે ખરચી નાખ્યુ. અમુલખ
& Use
熊
कल्प
मञ्जरी टीका
महावीरस्य कौशिक
नामकः
पञ्चमा
भवः ।
॥२०५॥
Coww.jainelibrary.org