________________
જન્મદાયી પણ કહેવાતા માતાપિતાને સૂચના. કૅણ જાણે શું એ હાલ કરશે ! . બારિસ્ટરની પરીક્ષા આમવા હવે વિલાયત ઉપડવાને છે! હવે રહ્યું કંઈ બાકી ! ત્યાં ગયા એટલે વટલાઈ જવાને ધરમને તે છાપરાના નવા પર મૂકવાને. ચોવીસમાં તીર્થ કરનું નામ હજુ આવડતું નથી. મરતી વખતે કોણ જાણે મણીલાલના કાનમાં શું એ સંભળાવશે ! એના કરતાં તે આપણે અભણલાલ બીચારે હજાર દરજો સારો. ધમષ્ઠ કુટુંબ. ખાનધન માણસો. લે હવે મહાસ વિચાર તો એ નવાણું ટકા ત્યાંજ ના બવાને થયો છે. પછી હારે વિચાર”, પિતાશ્રીએ કાળ્યું
કાન્તાએ કહેલ માતપિતાના ઉપયુક્ત વિચાર સાંભળી શાન્તા અસંત દીલગીર થઈ, કાન્તા ફરીથી રડવા લાગી.
બેન, રડના પૈર્ય ધર. “ઘણું કર્યું કાળે ઘણું બૈર્ય ધાર ” એ વાક્ય વાંચ્યું પણ તેને અનુભવમાં ઉતાર. રડ્યા વિના કોઈ ઉપાય . પત્રકાર તારા પિતાને તારે અણગમો દર્શાવ. અથવા તે જે તુ અનુમતિ આપે તે હું તારા માતપિતાને ચરણે પડી માગી લઉં કે તારી ઇચ્છા પાર પાડે’ શાન્તાએ આશ્વાસન આપ્યું
“બેન, કહીશ તે પણ શું ? તેઓ બીચારાં ભેળાં છે. તેઓ તે પારધી વાત પર ભરોસે રાખી અનેક જ્ઞાતિભાઇઓને હાજી હા ભણી સંતોષે છે. આથી મારું આ અંતઃકરણ પીડાય છે. શું કરું; લાચાર ! માતુશ્રી નથી જોતાં તેના રૂપને,, કુળને, નથી પૂછતાં મુરતિઆઓનું શિક્ષણ, ચાલાકી, નિર્વ્યસન અને યે વય. મારે હવે શું કરવું? જ્ઞાતિની કરાર પત્રિકામાં પિતાશ્રીએ સ્વાર્થીબ્ધ બની સહી કરવી નતી જોઇતી. અહ૫ સુખને કાજે પિતાની પુત્રીને અંધારે કુવામાં ઉતારવા તેમણે જરા માત્ર પાછું વળીને જોયું નહી. બંધુઓના સદભાગ્યે તેમને કન્યા આવી મળત પણ તેમનાં અલ્પ સુખ માટે મહા શિક્ષિત હાથ એક અજ્ઞાન, વિષયાંધ, છાણ મોટી ઉપાડી લેશમાંજ જીવન વ્યતીત કરનાર કુટુંબમાં નાલાયક વયોવૃદ્ધ વ્યકિતને અપવાને સંકલ્પ મને જીવતી બાળી મૂકે છે. શું કહું બહેન ! પરાધીનતાથી અમર્યાદિત દુઃખ સહન કરી શક્યા હવે શક્તિ નથી. બહેન માતપિતાએ લાડ લડાવી મહેકી કરી તે આજ કારણ માટે ! હા, હવે તેમના જુલમની હદ આવી રહી. જાહેરમાં જ મારું લિલામ કરી દેનારાંને ધિક્કાર સિવાય આ સળગતી આંતરડી શી દુવા દે?” કાન્તાએ મનના વિચાર કહ્યા અને રડી પડી. "
+ + + + + +
બેઉ સખીઓ આમ વાર્તાલાપ કરી રહી હતી. કાન્તા પિતાના અંતરની વરાળના ગોટે ગોટા શાન્તા તરફ કાઢતી હતી અને શાન્તા ભીંજાઇ જતી હતી, તેવામાં અકસ્માત કાન્તાની મા શ્રી ત્યાં આવી ચડી, અને લેને જોતાં જ બેઉ જણ સ્વસ્થ થઈ ગયાં. શાન્તાને જોતાં જ તેની માતુશ્રી સળગી ઉઠી. શાતા કાન્તા પાસે આવે તે તેને બીલકુલ પસંદ ન હતું. તે આવતાં જ બોલી;
“કેમ શાંતાડી, મેં તને કેટલીવાર ના પાડી છતાં મારી કાનાનું પાસું જતું મૂકતી નથી ! નકટી, તને કેટલીવાર કહું કે મારે મારી છોડીની પાસે જ આવવું નહીં. હું જાણું છું કે કાનાને ચઢાવી ચઢાવી છાપરે લઈ જનાર તુજ છે. હું તને આજથી સાર ના પાડું છું કે કાન્તા પાસે તારે આવવું જ નહીં. ઉઠ ઉભી થા અને જા તારે ઘેર પારકા ઘરમાં ઘુસતા શરમ નથી આવતી. સવાર પડીને આ આવી ભટકાતી નડી તે.” કાન્તાની માતુશ્રીએ તીખા મરચાં ઉડાડ્યાં. ' :