________________
પુસ્તક બીજુ
आश्रवो मिथ्यादर्शनादिरूपः परिणामो जोवस्य । स च न ात्मानं पुद्गलाश्च विरहय्य,
बंधस्तु कर्म पुद्गलात्मक आत्मप्रदेशसंश्लिष्ट', संबरोऽप्याश्रवनिरोधलक्षणो देश-सर्वभेदः आत्मनः परिणामो निवृत्तिरुपा निर्जरातु कर्मपरिशाट'त् जीव-कर्मणां पार्थक्यमापादयति स्वशक्त्या, मोक्षोऽप्यात्मा समस्तकर्मविरहित इति, तस्माज्जीवाजीचौ तत्त्वमित्येतावद वक्तव्यम्, उच्यते, सत्यमेतत् एवं, किंत्विह मोक्षमार्गे शिष्यस्य प्रवृत्तिः प्रक्रांता, न तु
संग्रहाभिधान, तद् यदैवमाख्यायते -आश्रवो बंधश्चनद्वयमपि मुख्यं तत्त्वं संसारकारणं संवर-निर्जरे च मोक्षस्य, तदाऽसौ संसारकारणत्यागेनेतरत्र प्रवर्तते, नान्यथेत्यतः चतुष्टयोपन्यासः ।
मुख्यसाध्यख्यापनार्थ च मोक्षस्येति, न चैवमिह पुण्य-पापाभिधाने किश्चित् प्रयोजनमिति ।
પ્રશ્ન-પુણ્ય અને પાપ શાસ્ત્રોમાં પ્રસિદ્ધ છે તે તેમ તેને જુદું કેમ ન ગયું?
ઉત્તર-પુણ્ય અને પાપને બન્ધમાં અન્તભાવ થતું હોવાથી તેને પૃથગ્રહણની જરૂર નથી, કેમકે આગળ આઠમા અધ્યાયમાં બંધના પ્રસંગમાં જ રહેવએ સૂત્રથી પુણ્ય-પાપને બન્યાન્તર્ગત ગણી લેવામાં આવશે. ન પ્રશ્ન-જે એ પ્રમાણે પુણ્ય-પાપને બન્યમાં અન્તભવ કરીને તેનું પૃથગ પ્રતિપાદન કરવાની જરૂરીઆત ન ગણવામાં આવતી હોય તે આશ્રવ–ન-સંવર-નિર્જરા અને મોક્ષ એ પચે પણ જીવ અને અજીવથી જુદા નથી.
