Page Text
________________
ર હ
.
રસ મિ તિ–ગુ પ્તિ નું
શ્રી કુંવરજી મુળચંદ દેશી-મદ્રાસ અષ્ટ પ્રવચન માતવાળા લેખમાં સમિતિ અને સત્ય હકીકતરૂપ બની જાય છે. આ પ્તિની તાવિક વિચારણુ કરી છે. હવે
' આ ત્રિકાલાબાધિત વિશ્વવ્યવસ્થાને તીર્થકર તેમનું ક્રમસર વર્ણન કરવાનો પ્રસંગ છે. પરંતુ
પરમાત્મા જગત સમક્ષ રજુ કરે છે. માટે જેનપાયો મજબુત કર્યા સિવાય મકાનનું ચણતર કરવું
શાસન એ ત્રિકાલાબાધિત શાસન છે. આથી જ તે યોગ્ય નથી. એટલે આ લેખમાં ફરીથી તેની
તીર્થંકર પરમાત્મા મહાસત્તાના ઉચ્ચતમ પ્રતિનિધિ અન્ય દષ્ટિથી વાસ્તવિક રજુઆત કરવા પ્રયાસ
છે અને આથી જ તેઓ ત્રણ લોકના સ્વામી છે. એ કરવામાં આવ્યો છે. એમ કરવાનું કારણ એ છે કે
જેનેનું મંતવ્ય યથાય છે. આથી પણ આગળ કેટલાક ફકત સમિતિમાં જ ધર્મ માની બેઠેલ છે.
વધીને એમ કહીએ કે આખી વિશ્વવ્યવસ્થા તીર્થ. તેઓ એકલા વ્યવહારથી આગળ નથી વધી શકતા.
કરને આધીન છે એમ કહી શકાય છે, તેમ આ જ્યારે કેટલાક ભાઈઓ ગુપ્તિને મુખ્ય બનાવી
બાબતમાં પણ સમજી લેવું. અથવા તીર્થકર નામતીર્થને ભૂલી ગયા હોય તેમ લાગે છે. અને તીર્થ
કર્મરૂપી પુણ્ય પ્રકૃતિને લઈને જ મહાસત્તા છે. અને સિવાય મુક્તિને અસંભવ છે. એટલે તેઓ યથાર્થ
મહાસત્તાને લઈને વહૂ દ્રવ્યો છે. એટલે આખાએ ધ્યેયને પ્રાપ્ત કરી શકે નહિ એ અનુભવસિદ્ધ હકીક્ત
વિશ્વ ઉપર એક તીર્થંકર પરમાત્માનું જ શાસન છે, બની જાય છે.
એમ કહેવું વાસ્તવિક છે. શ્રી જિનેશ્વર ભગવતેએ બે પ્રકારને ધર્મ
આવા તીર્થંકર પરમાત્માને જગત ઉપર મેટામાં બતાવ્યો છે. એક મૃતધર્મ અને બીજે ચારિત્ર ધર્મ. મોટો ઉપકાર એ છે કે તે ભવ્ય પ્રાણીઓને મુક્તિ આથી સમિતિ અને ગુપ્તિનું સ્થાન બહુજ ઉંચા માર્ગ બતાવે છે. આ માર્ગ બતાવે તે પણ એક પ્રકારનું છે. આનું આવું સ્થાન કેમ છે તે એક
કુદરતની વ્યવસ્થા મુજબનું જ કાર્ય ર
છે. કારણ કે રહસ્યમય હકીકત છે. એ હસ્યને સમજવાથી સમિતિ
મહાસત્તા કેવળ સકળ જીવેનું હીત કરવા માટે જ અને ગુપ્તિની વાસ્તવિકતાને યથાર્થ ખ્યાલ આવે છે.
છે. તેમ સુખ અને દુઃખને ભોગવટો પણ આત્માના આ જગત ષડદવ્યાત્મક છે. છએ દ્રા પિત- ઉત્થાન માટે જ છે. એટલા માટે અઘાતિ કર્મો પિતાનાં પરિણામિક ભાવે–મૂળ સ્વભાવે સ્વતંત્ર શુભ હોય કે અશુભ પણ તે હિતકારક છે એમ છે. પણ જો આ છએ દ્રવ્યો કેવળ સ્વતંત્ર હોય તે શાસ્ત્રકારો જણાવે છે. પૂ૦ વાચકપ્રવર શ્રી ઉમાજગતનું સ્વરૂપ જે દેખાય છે, તે સંભવી શકે નહિ. સ્વાતિજી મહારાજ સાહેબ તત્ત્વાર્થ સૂત્રના પાંચમા આથી એ કલીત થાય છે કે છ એ દ્રવ્યોની નિયા- અધ્યાયમાં એને પુગલોના ઉપકાર તરીકે જણાવે છે. ભક એક મહાસત્તા છે. જેમ કે ૫૦ મોતીની એક આવી કુદરતી વ્યવસ્થા હેવાથી “સવી છવ કરૂં શાસન માળામાં બધા મેતીઓ સ્વતંત્ર છે. પણ જે રસી' આવી ભાવના પણ કુદરતી છે. અને આવી દોરા રૂપી એક સત્તાને આધીન તે તીઓ ન હોય ભાવનાના બળે તેવા પ્રકારની તથાભવ્યતાવાળા મોતીની માળા બની શકે નહિ, તેવું જ પડ દ્રવ્ય આત્મા તીર્થંકર નામકર્મ ઉપાર્જન કરી તીર્થંકરમાટે પણ સમજી લેવું. છ એ દ્રવ્ય પિત–પિતાની પદ પ્રાપ્ત કરે છે. રીતે સ્વતંત્ર હોવા છતાં મહાસત્તાને આધીન છે અને અહીં પ્રશ્નન એ થશે કે જ્યારે આવી કદરતી તેથી જ વિવનું આ દૃશ્યમાન સ્વરૂપ સંભવી શકે વ્યવસ્થા છે ત્યારે દરેક આત્મા તીર્થંકર થવા જોઈએ. છે. આ મહાસત્તા ત્રિકાલાબાધિત અને વ્યવસ્થિત છે. પણ તેમ બનતું નથી એમ આગમો કહે છે. તે અને એ વ્યવસ્થિત અને ત્રિકાલાબાધિત હોવાથી તેનું પછી તમારી આ હકીકત કપોલકલ્પિત કેમ ન નાન પણ વ્યવસ્થિત હોવું જ જોઈએ. એટલે જ હોય ? અહીં સમજવું જોઈએ કે, ભારતના દરેક કેવળજ્ઞાન એ એક કપિલ-કપિત જુઠાણું નહિ પણું પ્રજાજનને રાજપ્રમુખ થવાને અને તે માટેની લાય
| SR No. | 539182 |
| Book Title | Kalyan 1959 02 Ank 12 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Somchand D Shah |
| Publisher | Kalyan Prakashan Mandir |
| Publication Year | 1959 |
| Total Pages | 56 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Magazine, India_Kalyan, & India |
| File Size | 12 MB |