Page Text
________________
૬ ૭૯૬ઃ જ્ઞાન ગેચરી : બીજાઓને ઉપયોગી અને મદદગાર નીવડવાની ર્ષનું સાચું માપ છે. બીજાઓના જીવનની વ્યક્તિની પિતાની સક્રિય શક્તિ. જેટલા પ્રમા- સફળતા કે ઉત્કર્ષપણું હું આ જ માપે માર્યું ણમાં આપણે બીજાઓ માટે વધુ ઉપયોગી છું; પછી ભલે ને એ વ્યક્તિ-વિશેષે ગમે સિધ્ધ થતા જઈએ છીએ તેટલા પ્રમાણમાં તેવી પરિસ્થિતિઓમાંથી પિતાનું જીવન પસાર આપણે આપણા જીવનને પણ ઉત્કર્ષ સાધીએ કર્યું છે. જીવનમાં પ્રગતિ કે ઉત્કર્ષ માપછીએ. જીવનમાં ધનસંપત્તિ પ્રત્યે હંમેશાં દંડ ખરેખર પરોપકાર જ છે. સંસારમાં કેટલા પ્રબળ આકર્ષણ રહ્યું છે, પરંતુ મારા નમ્ર સંતાપ અને કેટલા અભાવે નજરે પડે છે. અભિપ્રાય પ્રમાણે જે ધન-સંપત્તિ જ કેઈ એથી સહાયતા માટેના આર્તનાદ પણ એટલા એક વ્યક્તિનું એકમેવ લક્ષબિંદુ બની જાય, જ પ્રમાણમાં સંભળાય છે અને એટલી બધી તે તે તેની પ્રગતિ અને ઉત્કર્ષ માટે બાધક વિપુલતાથી સંભળાય છે કે કોઈ પણ વ્યક્તિ નીવડવાનું. સત્તા એક પ્રકારની માયાજાળ છે; ગમે તેટલી સહાયતા ભલેને કરે પણ તે તેની પાછળની દેટ માનવીને અંધ બનાવી દે સિંધુમાં બિંદુ સમાન જ નીવડવાની. પરંતુ છે, તે આપણું પ્રગતિના પંથમાં એક મોટું આ રીતની સહાયતાથી માનવીના મનને જેટલું વિન છે. સહેજે ન ટાળી શકાય તેવું વિના સુખ અને સંતોષ થાય છે તેટલે કે બીજા છે, કેમકે સત્તાને મેહ પિતે જ વ્યક્તિને ભૌતિક વૈભવના ઉપાર્જનથી થતું નથી. માત્ર નિરૂપયેગી નહિ, પરંતુ બીજાઓની ઉપગિતા ઉપર પણ કુઠારાઘાત કરે છે. એથી ઉલટ જીવનમાં પ્રગતિ–ઉત્કર્ષ વિષે મારે સિદ્ધાંત જો સત્તા અને સંપદાને વ્યક્તિની પરોપકારી માત્ર આ જ છે; પ્રાણી માત્ર પ્રત્યે ઉદારતા વૃત્તિના સાધમાં એક સાધના તરીકે સ્વીકાર અને સહાનુભૂતિભરી સક્રિય સદ્ભાવના, જેથી વામાં આવે તે નિશ્ચિતપણે એ જીવનના ઉત્કર્ષ ભવિષ્યમાં પૃથ્વી પર કઈ પ્રકારના સંઘર્ષને પંથના એક અત્યંત વેગવાન વાહન તરીકે અવકાશ ન રહે. વળી એક એ પ્રશ્ન પણ ઉઠે સાબિત થશે. પરંતુ સાચી વાત તે એ છે કે છે કે સમાજને કઈ સભ્ય પિતાના સામર્થના સત્તા અને સંપદા આ બંને એવાં ભયાવહ પ્રમાણમાં સહેજસાજ સહાય આપીને પિતાના સાથીદારે છે કે જે તેમને મક્કમતાથી કાબૂમાં
જીવનની ઈતિકર્તવ્યતા માની લે ખરે? ના, રાખવામાં ન આવે તે તે વ્યક્તિને પિતાના
એથી ઉલટું હું તે કહું છું કે માનવીએ નાદે નાચતી પૂતળી બનાવી દેશે. અને પિતાના
બીજાઓને સહાયભૂત થવાની જેટલી બને ઉદ્દેશની પૂર્તિ માટે તેને પૂરેપૂરે ઉપ
તેટલી વધુ પ્રમાણમાં તક ઝડપી લેવાને યેગ કરશે
પ્રયત્ન કરવા જોઈએ. આ પ્રયત્નમાં જ જીવ
નના સાચા આનંદને અનુભવ થાય છે. કેમકે એટલે કે ઈ મને જ્યારે જીવન-ઉત્કર્ષની એથી આપણું એકેએક મને વૃત્તિનું પરિમાસાધના વિષે પૂછે છે તે હું આ કસોટી એના ર્જન થાય છે. અને આપણે ઉત્કર્ષના એક સામે મૂકું છું; “બીજાઓને ઉપયોગી થઈ પછી એક સોપાન સર કરતા જઈએ છીએ. પડવાની આપણું શક્તિ એ જ જીવનના ઉત્ક
| SR No. | 539182 |
| Book Title | Kalyan 1959 02 Ank 12 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Somchand D Shah |
| Publisher | Kalyan Prakashan Mandir |
| Publication Year | 1959 |
| Total Pages | 56 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Magazine, India_Kalyan, & India |
| File Size | 12 MB |