Page Text
________________
: ૭૯૮: સમિતિ-ગુપ્તિનું રહસ્ય કાત કેળવવાને હકક છે. પણ દરેક પ્રજાજન રાજ- મુક્તિને માર્ગ છે, અને મોક્ષને માગે છે એટલે પ્રમુખ બની શકતા નથી. એ તે જે તેવી લાયકાત મોક્ષ છે. માટે સિદ્ધોને આ જગત ઉપર મહાન કેળવે તે કોઈ વિરલા જ રાજ-પ્રમુખ બની શકે ઉપકાર છે. " છે. તેમ દરેક આત્માને તીર્થંકર થવાને હક હેવા
પરંતુ સિદ્ધપણું પણ અરિહન્તના ફળ સ્વરૂપ છે. છતાં અને તેવી લાયકાત કેળવવાને હકક હોવા છતાં
એટલે ત્રણ લોક ઉપર શાસન અરિહન્ત પરમાત્માનું તેવા પ્રકારની યોગ્યતાવાળો જ આત્મા તીથ કર બની છે. જગતમાં ભાવનું ચાલી રહ્યું છે. તેમાં શકે છે. તીર્થકર બની મુક્તિ માર્ગ પ્રકાશિત કરે છે. મુખ્ય બેડલું આમભાવ અને અનાત્મભાવનું છે. મુક્તિ માર્ગ પ્રકાશિત કરી તે માર્ગે ભવ્ય જીવોને
આત્મભાવ એટલે મહાસત્તાને સમર્પિત થવું, અનામવાળે છે. તે માર્ગે વાળી તેઓ તે માર્ગ બતાવે છે.
ભાવ એટલે તેનાથી વિરૂદ્ધ વર્તન કરવું. મહાસત્તાની અને તેનું યથાર્થ પાલન કરાવી સકલ કર્મોથી મુક્ત સંપૂર્ણ શરણાગતિ તે મોક્ષ. આ મુક્તિનું અનંતર બનાવે છે. મુક્ત બનાવી સિદ્ધપદના: ભેગી બનાવે કારણ વ્યક્તિ છે અને પરંપર કારણ સમિતિ છે, માટે છે. આ જ તીર્થંકર પરમાત્માનું ઉચ્ચતમ કાર્યો છે. સમિતિ અને ગાપ્તિનું સ્વરૂપ જાણવું ખાસ જરૂરી માટે પણ તે મહાસત્તાનાં ઉચ્ચતમ પ્રતિનિધિ છે, એ છે અને પરંપરાએ આગળ વધી શકાય છે. માટે એક સત્ય હકીક્ત છે. એટલે જ તે પ્રાણીમાત્રના સમિતિનું સ્વરૂપ પ્રથમ જાણવું તે ખાસ આવશ્યક ઉપકારક છે.
છે. મેક્ષ એ જગતમાં સિદ્ધ અને વ્યવસ્થિત વસ્તુ આ જગતમાં બે પ્રકારનાં છવો છે. એક વ્યવ છે. માટે સમિતિ અને ગુપ્તિ પણ વિશ્વ વ્યવસ્થામાં હાર રાશિના અને બીજા અસવાર ના કુદરતી રીતે જ વ્યવસ્થિત છે, અને ત્રિકાળાબાધિત વ્યવહાર રાશિના છ માટે એવો નિયમ સ્વરૂપવાળી સમિતિ એ આત્મભાવનું સાધન છે. છે કે અહીંથી એક જીવ સિદ્ધ થાય ત્યારે એક
ગુપ્તિ એ આત્મભાવ સ્વરૂપ છે. એટલે ગુપ્તિના જીવ અવ્યવહાર રાશિમાંથી વ્યવહાર રાશિમાં આવે સાધ્ય માટે સમિતિરૂ૫ સાધન આવશ્યક છે. આત્મઆવે છે. અને એ રીતે વ્યવહાર રાશિમાં આવેલ ભાવ અને અનાત્મભાવ ન સમજવાથી આજે ઘણી જીવ આવલિકાનાં અસંખ્યાતમાં ભાગમાં જેટલાં સમય છે બાબતોમાં ?
વ્યાં હશે, બાબતેમાં મેટ ગોટાળે થઈ રહ્યો છે દ્રવ્ય, ક્ષેત્ર, તેટલા પ્રમાણુ પુદ્ગલ પરાવર્તનકાળ સંસારમાં ઉત્કૃષ્ટપણે
કાળ, ભાવ અને ભવને આશ્રયી જેટલે અંશે મહારહી પછી ભવ્ય હોય તે અવશ્ય મોક્ષે જાય છે. વ્યવહાર
સત્તાને સમર્પિત થવાય તેટલા અંશે આત્મભાવ છે. રાશિમાં આવ્યા પછી તેની ઉત્ક્રાંતિની શરૂઆત થાય છે. કેટલીકવાર દેખાતે આત્મભાવ અનાત્મભાવને પિષક આ રીતે વ્યવહાર ઉપર સિદ્ધ પરમાત્માને જબર. બની જાય છે. અને કેટલીકવાર દેખાતી અનાત્મભાજસ્ત ઉપકાર છે. સ્વયં પોતે વ્યવહાર રાશિની સ્પર્શના ૧ની ક્રિયા આમળાનો '
ી . વની ક્રિયા આત્મભાવની પિષક હોય છે. તેની ચતુપૂરી કરી બીજા જીવ માટે પોતાનું સ્થાન ખાલી ભંગીને ખ્યાલ રાખ તે ખાસ જરૂરી છે. કરી આપે છે. અને તેથી જ બીજા છ સિદ્ધ પદ
૧. આત્મભાવ–આત્મભાવ પોષક. સુધી પહોંચી શકે છે. એટલે સિદ્ધો જ સિદ્ધિને માર્ગ
૨. અનાત્મભાવ–આત્મભાવ પોષક ખુલેલો રાખે છે. એ એક નિશ્ચિત હકીકત છે. આથી
૩. આત્મભાવ-અનાત્મભાવ પોષક. જ નવપદમાં અરિહન્ત પ્રથમ પદે હોવા છતાં તેનું
૪. અનાત્મભાવ-અનાત્મભાવ પિષક. નામ “સિદ્ધયક્ર” રાખવામાં આવ્યું છે. નવપદનું આરાધન મુક્તિ માટે જ છે અરિહંતને પણ સિદ્ધ
૧, પ્રવૃત્તિ આત્મભાવની હોય અને તેથી આત્મતે થવું જ છે. આ સંસારમાં આ અપેક્ષાએ આપણા
ભાવની વૃદ્ધિ થતી હોય તે આત્મભાવ-આમભાવ પ્રથમ ઉપકારી સિદ્ધ પરમેષ્ઠી છે. એના ઉપકારને લઈને
પષક. ચારિત્ર-સામાયિક- પૌષધ-પ્રતિક્રમણ વગેરે. વ્યવહાર છે. વ્યવહાર છે એટલે તીર્થ છે. તીર્થ છે એટલે ૨. દેખીતી રીતે પ્રવૃત્તિમાં જીવહિંસા આદિ
| SR No. | 539182 |
| Book Title | Kalyan 1959 02 Ank 12 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Somchand D Shah |
| Publisher | Kalyan Prakashan Mandir |
| Publication Year | 1959 |
| Total Pages | 56 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Magazine, India_Kalyan, & India |
| File Size | 12 MB |