________________
I | | _| | | | | | | | | | | | | | તે ભારતનાં મહાપુરૂષોએ આ વાત બરાબર વિચારી હતી અને તેથી જ તેઓએ માયાને, ભૌતિક સુખની ભૂતાવળને હિન માની હતી અને એના ત્યાગને જ કર્તવ્ય માન્યું હતું.
- આ એક જ વારસાના કારણે ભારતની જનતા વિવિધ વિચારે, સંપ્રદાય અને H E આદર્શાવાળી હોવા છતાં સમભાવપૂર્વક રહી શક્તી હતી. -
નાની મોટી અનેક જ્ઞાતિઓ હોવા છતાં એક-બીજાની પૂરક જ રહેતી હતી, અને ! જેને આપણે નાતવાદ તરીકે નિંદીએ છીએ તે કેવળ આર્થિક ઘટકે જ હતાં. કઈ કઈ | કાળે એમાં દૂષણે આવે તે સહજ છે પરંતુ એના હેતુમાં કે આદર્શમાં તે કોઈ પ્રકારને દેષ હતે જ નહિ.
આવા નાતવાદની ટીકા કરનારા આજના આગેવાને પણ એનાથી એ ભયંકર વાડાવાદના ઉપાસક જ હેય છે અને ઉપર જણાવ્યું તેમ એક વરતુ પ્રત્યેને શેષ વસ્તુને માનનારાઓ પર ઠાલવવા જેટલા ઉતાવળા બનતા હોય છે.
અને સાવ નાનામાં નાની વાતને એટલું મોટું રૂપ આપતા હોય છે કે જાણે સારાયે રાષ્ટ્રનું સત્યાનાશ એની અણગમતી ચીજથી જ થઈ રહ્યું છે !
પરંતુ તેઓ એ વિચાર કદિ નથી કરતા કે તેઓ જે વાડાવાદને પિષતા હોય છે તે વાડાવાદ રાષ્ટ્ર માટે કેટલે નુકશાનકારક છે !
અજ્ઞાન અને બુદ્ધિને બળાત્કાર માનવીની નિર્મળ દષ્ટિને સદાય રૂંધતે આવ્યા છે.
આવું માત્ર રાજકીય તખ્તા પર બને છે એવું નથી. સમાજમાં, ગામમાં, પરિવારમાં પણ આવું જ બનતું રહે છે.
ઘરના એક સભ્યને અમુક પ્રકારની ખાદ્ય સામગ્રી પ્રત્યે અરુચિ હોય તે ઘરમાં જ એ હતુ બનાવી શકાતી નથી. બલેચૂકે કઈ પ્રસંગે બની ગઈ હોય તે એમાંથી કલહ પણ ઉભું થાય છે.
સાવ નાની વાત પણ એનું રૂપ કેટલું ભયંકર !
પત્નીના ચારિત્ર પ્રત્યે પતિના મનમાં માત્ર શંકા જન્મી હોય તે પતિ સદાય પત્નીને પામર જ માનતે રહેશે, શંકાના ભૂતને વશ વર્તીને પત્ની પર જુલમ ગુજારતાં પણ કંપશે નહિ અને માત્ર એક નાનકડી શંકા ખાતર તે પિતાની પત્નીને ભવ બગાડી નાખશે! -
નાની વાતને કેટલું ભયંકર રૂપ આપવાની આપણને ટેવ પડી ગઈ છે?
આજે આપણા રાષ્ટ્રમાં જે કોઈ પણ વિકાસ થઈ રહ્યો હોય તે નાની વાતને મોટી LI | માનવાની ઘેલછાને જ વિકાસ થઈ રહ્યો છે.
[ જુએ અનુસંધાન પેજ ૭૧૦ ઉપર ]