________________
આપણી ધાર્મિક ક્રિયાએ અને શરીરનું આરેાગ્ય. વૈદ્યરાજ કાન્તિલાલ દેવચંદ શાહ
દેશનેતાઓના હાથે સખ્યાબંધ હોસ્પીટલેા હિંદભરમાં ઠામ ઠામ ખૂલવા માંડી છે. અને પ્રજાના મનમાં એવું ઠસાવી દેવામાં આવ્યું છે કે, દવા લીધા વિના ટકા થતા જ નથી, દ્વાએને પ્રચાર કરનારાએ આર્થિક લાભની વ્યાપારી દૃષ્ટિયે ગમે તેવા પ્રચાર કરે પણ આ આપણા દેશનાયકા આવી ભૂલો કેમ કરતા હશે?
જૈનધર્મની શાસ્ત્રીય દૃષ્ટિ એટલી બધી વ્યવસ્થિત છે કે તેનાં અનુષ્ઠાનેાની આરાધના દ્વારા દરેક પ્રકારે શારીરિક આરોગ્ય જળવાઈ રહે છે. સ્હવારના પ્રતિક્રમણથી રાત્રે સૂતાં સુધી બધી દિનચર્ચા શાસ્ત્રીય રીતે જીવનમાં જીવાય તે પ્રાયઃ શરીરનુ આરોગ્ય આત્માનાં આરોગ્યની સાથે જળવાઈ રહે.
આજે આ પ્રજાએ આહાર અને વિહારમાં ધર્મને એક કાર મૂકી મરજી મુજબ વર્તવા માંડયુ છે. અને તેથી જ આજનુ જીવન રોગોથી ભરપૂર બન્યું છે. દરેક ધમ કરતાં જૈન ધર્મમાં આહારશુદ્ધિ ઉપર ખાસ લક્ષ આપવામાં આવ્યું છે. અને ભક્ષ્ય અભક્ષ્ય એમ એ પ્રકાર પાડવામાં આવ્યા છે. ભક્ષ્ય એટલે ખાવા લાયક પદાર્થ; અભક્ષ્ય એટલે નહિં ખાવા લાયક પદા પણ; સાચે આજે એનું ભાન ન્દ્રિયાની આધીનતાના કારણે રહ્યું નહિ જેથી દિન-પ્રતિદિન રાગેા વધતા જ રહ્યા.
આજથી લગભગ પચ્ચીસ વર્ષ પહેલાં આ ભારતદેશમાં દરેક માણસે શરીરે સ પૂર્ણ નિરોગી હતાં. કારણ, કુદરતે ઉત્પન્ન થએલા નિર્દોષ આહાર ખાતાં અને વ્યવહારનાં દરેક કામે જાતે ઉપયેાગપૂર્વક કરતાં. પાંચ–દસ માલ ચાલવું, ખાંડવું, દળવુ, પ્રભાતમાં વહેલાં ઉઠવું, રાત્રે વહેલાં સુવુ. આ પ્રમાણે દરેક કાર્યવાહી જાતેજ કરતાં એટલે શરીરમાંથી પરસેવા ( મેલ )–ઝેર નીકળી જાતું, જેથી રોગ શરીરમાં પેસતા જ નહિ.
આજે આ બધુ આપણે ભૂક્યાં. એ ચાર માઇલ ચાલવું પણ ભારે પડયું. આહારમાં ચાહ, કાપી જેવા પદાર્થો વધ્યા કે જેણે શરીર નિર્વીય નાવી દીધું. અને રાજની માંદગીને આમંત્રણ આપ્યુ. રેગ આવ્યેા
