________________
૧૧]
તા. ૬-૪-૧૯
છે અને તે પ્રગટાવવાને સમ્યક પુરુષાર્થ કરવાનો રહે છે. પણ કોઈ, કરોડ આપવા તૈયાર થાય તે પણ હું મારું શરીર વેચી વ્યકિતને પતાના આત્માની અનંત શકિતનું ભાન થાય તો તેનું શકુ નહિ.... : - કદી કોઈની અપેક્ષા રાખશે નહિ, પરંતુ પિતાને વિકાસ પિતાની ] આ ઉત્તર સાંભળીને ટોલસ્ટેય ખડખડાટ હયા અને યુવકને મેળે જ સાધવા પ્રયત્નશીલ બનશે • ?' . * * *** ખંભે પ્રેમથી હાથ મુકતા કહ્યું, ‘યુવાન તારી પાસે આવું કિંમતી
* એક સમયે મહાત્મા ટેલરાય પાસે એક યુવાન જઈ ચડો. શરીર છે તે તું જાણે છે, કેઈ કરોડ આપવા તૈયાર થાય તો પણ તેમણે મહામાં ટોલસ્ટોયને કહ્યું કે “હું જીવનથી કંટાળી ગયો | વેચવા તૈયાર નથી, છતાં તું કહે છે કે મેં સર્વસ્વ ગુમાવી છું ઘણું મયથી નોકરી શોધુ છું. પણ મળતી નથી. મેં મારું | દીધું છે. મારી પાસે કુટી બદામ નથી તેના જેવું આશ્ચર્ય બીજુ સર્વસ્વ ગુમાવી દીધું છે અને હવે મને જીવન જીવવામાં આવી | શું હેતઈ શકે? એક બાજુ તું કહે છે કે કરેઠ આપે તે પણ રીતે નિરાશ ભર્યું: ' હતાશામય, રસ વિનાનું જીવન જીવવું તેના તું તારું શરીર આપવા તૈયાર નથી અને બીજીબાજુ', આવાકરતાં આ હત્યા કરીને જીવનને અત આણવો શ ?| કિંમતી શરીરને આત્મઘાત કરીને વેડફી નાખવાના વિચારો કરે
' મહાત્મ ટોલાયે યુવાનને શાંતિથી સાંભળ્યું અને પછી છે ? આ આંખે, હાથ, પગ, આ પ્રાણવાન શરી: બધાં અમુલ્ય કહ્યું “શું ખરેખર સર્વસ્વ ગુમાવી દીધું છે?' તારી પાર્શે | ખજાનો છે. માટે યુવાન! ધીરજ ગુમાવ નહી, ઉઠ, ઉભો થા ? હવે કશી પણ મુલ્યવાન વસ્તુ રહી નથી?' . . અને મહેનત કરવા મંડી જા! સોનું રૂપું તે શી વિસાતમાં છે?
યુવકે કે હું જે કહું છું તે અક્ષરશઃ સત્ય છે. ચાંદ-સૂરજ પણ તુ ઈચ્છશે તો તારા હાથમાં આવે. પડશે.” સર્વસ્વ ગુમાવી દીધું છે હવે મારી પાસે કુટી કોડી પણ નથી | ટેલિસ્ટોયની આ પ્રેરણાએ યુવાનને પિતાની શકિતનું ભાન
ટોલસ્ટ યે ઠાવકાઈથી કહ્યું કે “મારો ઓળખીતે એક વેપારી કરાવ્યું. કસ્તુરી મૃગની ડુંટીમાં જ હોય છે. પર તુ તે મેળવવા છે. એ માણસની આંખે ખરીદે છે. બે આંખના દશ ઢાર મૃગ જંગલમાં દોડાદોડી કરે છે તેના જેવી આ વાત છે. રોકડા ગણી આપશે. બેલ !- વેચવી છે ? દશ હજાર રૂપિયા ટોલટયે તે તે યુવકને શરીરની પાંચ ઈદ્રિયેની અમુલ્ય તુરર્તમાં જ મળી જશે.'' '* * * * !: છે
કિમત તે સમજાવી, પરંતુ તેથીયે આગળ વધી બે તે મનની ‘યુવક બતાતાં બોલ્યો, “અ ! એ કેમ આપી દેવાય ? | કિમત તે તેથીયે વધી જાય છે, તેથી એ આગળ વધીને ભગ
તે પી એમ કેર–બે હાથ આપી છે. તે વેપારી બે હાથના / વાન મહાવીરના શબ્દોમાં કહીએ તે આત્મામાં અનંત શક્તિ પંદર હજાર રૂપિયા આપશે.”ટોલસ્ટોયે વાતનો દોર ચાલુ રાખ્યું ! ભરી પડી છે. માત્ર જરૂર આત્માની શકિતને પિછ નવાની. જે જે
યુવકે , “એ ન બની શકે, હાથ તે હં હરગીઝ નહી વ્યક્તિઓએ આત્માની અનંત શકિતને પિછાની છે અને પ્રગટાવે ' , ' -- ."
વવા પ્રયત્ન કર્યો છે તેઓ સિદ્ધિના સર્વોત્તમ શિખરે પહોંચવા તે ૫ એમ કર પગ વેચી નાખ. રૂપિયા વીણ ઠાર શકિતમાન બન્યા છે. આ જ રોકડા મળી જશે. ટોલટેયે તે વાત આગળ લાવી,
ભગવાને મહાવીરને સંદેશ છે કે “આત્મામાં અન્ત શકિત યુવકે કાળીને કહ્યું. નામદાર આપ આવું શા માટે પુછવા ભરી પડી છે. ક્ષણ માત્રને પ્રમાદ કર્યા વિના આત્માની અનંત હશે? કે શરીરના આવા કિમતી અંગે વેચે ખરા ?’ | શકિતને પ્રગટાવવા સપૅક પુરુષાર્થ કરે.
ટેલિસ્ટ છે કહ્યું “હું જે કહું છું તે બરાબર જે કહે . સામાન્ય આત્મામાંથી મહાન આત્મા અને મહાત્મામાંથી આખા શરીર ને એક લાખ ઉપજશે. એ વેપારી શરીરમાંથી કિંમતી | પરમાત્મા માટે આ મહામંત્ર છે. સામાન્ય બનવ, આત્મામંથી દવાઓ બની છે છે. એટલે તે આખું શરીર પણ ખરીદી લેશે.’ | વીર અને વીરમાંથી મહાવીર બનવાનો આ પ્રેરક સંદેશ છે. યુવકે આખરે વાત ટુંકાવતા કહ્યું “નામદાર, લાખ તો શું
લે: મહાસુખભાઈ જે. દેસાઇ છે આપણી જરૂરીયાત સાધર્મિક પાસેથી ખરીદીએ. જ આપણે સામિકને નેકરી આપીએ. નોકરી અપાવીએ.
પણ સેવા સાધર્મિકને આપીએ. 5 આપણા સાધમિક આપેલ નોકરીને પ્રમાણીક અને વફાદારીથી નિભાવિએ.
શ્રી જવાહરલાલ મોતીલાલ વીરચંદ શાહ પંચરત્ન, ૯૦૮, ઓપેરા હાઉસ, મુંબઈ- ૪૦૦૦૦૪