________________
સંઘના બે જણ હજાર વર્ષના ઈતિહાસમાં બેનમૂન કહી શકાય એવી જલદ હતી. આ માટે આ વર્ગના સાથી બનેલ શ્રીમંતોએ લાખો રૂપિયાને, પાણી કરતાં પણ સસ્તા મૂલ્ય કે ઉપયોગ કર્યો હતો? અને ખરી કરુણતા અને દારૂણતાની વાત તે એ છે કે આ બધું જૈન , શાસનની રક્ષાના બહાને કરવામાં આવ્યું છે ધર્મના પાયાના સિધ્ધાંત ઉપર જ કુહાડાને ઘા કરીને આવું બેધું આચરવામાં આવ્યું છે !
છેલ્લાં બેએક વર્ષ દરમ્યાન, આ ઉજવણીને સમય જેમ જેમ નજીક આવતે ગમે તેમ તેમ, આ વિરોધે ઉત્તરોત્તર કેવું ઉગ્ર અને બેદુ રૂપ ધારણ કર્યું હતું એ સૌએ નજરે જોયું છે. અમે તે એ પ્રણ જોયું છે કે આ વિરોધને વ્યાપક અને અરકારક બનાવવાની ઘેલછામાં સ યમની, વ્રત-મહાવ્રતની આજીવન સ્વીકારેલ સામયિકની પ્રતિજ્ઞાની, અરે ખુદ જિનેશ્વરદેવની આજ્ઞાની વિરાધના કરવાની હદે પહોંચી જવામાં પણ પાછું વાળીને જોઈ શકાયું ન હતું ! ગણપતિની સુંદર મૂર્તિના બદલે વાનરની બિહામણી આકૃતિ જ રચાઈ ગઈ હતી.
ઈચ્છીએ અને પ્રાથએ કે જીવનશુધિ જેવા પર્યુષણ મહાપર્વના પ્રસંગે આવા બધા દોષ-મહા નું અવલોકન-નિરીક્ષણ કરવાની તથા પશ્ચાત્તાપ અને પ્રાયશ્ચિત્ત કરવાની ધર્મબુધ્ધિ આપણામાં જાગે અને આપણે મન-વચન-કાયાથી ક્ષમાપના કરીને મનના મેલને દૂર કરવા અને સાંવત્સરિક પ્રતિક્રમણની વ્યાપક ધર્મભાવનાને જીવન સાથે એકરૂપ બનાવીને આપણુ માનવજીવનને ચરિતાર્થ કરવા જાગ્રત અને પ્રયત્નશીલ બનીએ.
છે. અકસ્માતથી; આપઘાતથી; ખૂનથી અને ફાંસીથી, જેકે ઝીણવટભરી તાત્ત્વિક દૃષ્ટિએ વિચારીએ તો આવા મૃત્યુની પાછળ પણ કર્મના અને કુદરતને કેઈનિયમ જ
કામ કરતો હોય છે; અને છતાં એની સામે પાળ ફાંસીની સજા રદ થાય તો કેવું સારું ! બાંધીને જીવને દુઃખ અને મરણમાંથી બચાવીલે વાની ' આપણા મહાન જ્ઞાની અસાધકોએ જ્યારે
ભાવના અને પ્રવૃત્તિમાં જ માનવીની ધર્મભાવના
સફળ થઈ શકે છે એમાં શક નથી. ' એમ કહ્યું કે “બધાય જી જીવવાત જ ઈચ્છતા
અકુદરતી મૃત્યુના ઉપર સૂચવેલ ચાર પ્રકારહોય છે અને મરણ તે કોઈને પણ ગમતું હતું
| માંથી અકસ્મત, આપધાત અને ખૂન તો એવા નથી ” ત્યારે એમણે વિશ્વના કંથવાથી લઈને કુંજર |
માર્ગો છે કે એને રોકવાન ભાગ્યે જ શકય બની સુધીના નાના-મોટા કલેવરધારી સર્વ જીવોની તેમ જ !
શકે છે. પણ ફાંસીના માચડે ચડાવીને માનવીને એકેદિય જીવોની પણ ભાવનાનું દર્શન કરાવ્યું હતું 1 મયુના મૅમાં ધકેલી દેવાની કામગીરી એવી છે કે અને એ ભાવનાને ન્યાય આપવા અહિંસા, કરુણા ને | જે માનવી જફર અટકાવી શકે. જેમ આપઘાતના અમારિ પ્રવર્તન જેવી કલ્યાણકારી વૃત્તિઓ અને
' | પ્રયાસને શિક્ષાત્મકગુન ગાવા જતાં એક પ્રાચીનપ્રવૃત્તિઓને આવકારવાનું. ઉધન કર્યું હતું. આ| કાળજી તે અત્યારસુધી આત્મઘાતને 1 અટકાવી માર્ચ વિશ્વમાં સુખ અને શાંતિની પ્રસર કરવાના | શકાયા નથી, તેમ અમુક ગુનાઓને કાયદાની પોથીમાં ઉત્તમ માર્ગ છે. * *
ફાંસીને માચડે ચડાવીને જાન લેવા જેવી અતિ ઉગ્ર જીવનું મૃત્યુ પાંચ રીતે થાય છે : રેગ વગેરેને ! અને અંતિમ કોટિની સજાને પાત્ર હજારો વર્ષોથી કારણે કુદરતી રીતે આયુષ્ય પૂરું થાય તે સહજ- | લેવામાં આવેલ હોવા છતાં ન. તે માનવી આવા મરણ. આ સિવાયના બાકીના ચારે પ્રકાર દેખીતી | ગુવાઓ કરતાં અટકો છે કે ન તે આવા ગુનાઓનું રીતે અકુદરતી કહી શકાય એવા છે, જે આ પ્રમાણે પ્રમાણ ઓછું થયું છે એ એક હકીકત છે. જે
“ક્ષમા” વિશેષાંક