________________
આધ્યાત્મિક જીવનની સરલ ભાગ
e..
Ο
આપણી પ્રકટ અને ગુપ્ત શક્તિઓ કેટલી છે, અને આપણી ખામીઓ કેટલી છે, હેના અભ્યાસ કરીને આપણે આગળ વધવું જોઇએ. આ રીતે ખારીક અભ્યાસ કરવાથી આપણે કર્તવ્યના નિયમ શેાધી કાઢીશું કે જે વડે આપણે આપણાં પગલાં દેારવીએ. જેએ ઉન્નતિક્રમના એક જ પગથિયા . પર ઉભા હાય, જે એક જ પ્રકારના સ ંજોગામાં હાય, હૅને વાસ્તે એક જ ધર્મો છે અને સઘળાને વાસ્તે કેટલાક સામાન્ય ધર્મ છે; સધળાને વાસ્તે કર્તવ્યા કરવાનાં કહેલાં છે. જેએ ઉન્નતિના પ્રવાહ સાથે કામ કરે છે, તે સઘળાને વાસ્તે મનુમહારાજે જણાવેલી દશ મહાઆજ્ઞા જેવી આજ્ઞાઓ ઉપયોગી છે. મનુષ્યાએ એક ખીજાના સબંધમાં કેમ વવું તે તે દશ મહા શિક્ષાએ જણાવે છે. ભૂતકાળના અનુભવથી તે સદ્ધ થયેલી છે.
પણ કવ્યના સંબંધમાં કેટલાક એવા પ્રશ્નો છે કે જે હેમના સ્વરૂપમાં એટલા બધા સાદા નથી. જે આધ્યાત્મને માર્ગે આગળ ધવા પ્રયત્ન કરતા હેાય હેમને વારતે ખરી અડચણ તેઓને ધૂ શે કે તે પારેખવામાં અને કર્તવ્યના નિયમ શું માગે છે તે જાણવામાં રહેલી છે.
આપણા અનુભવમાં એવા ઘણા બનાવેા દરરાજ બને છે કે જેમાં કબ્યની મારામારી ઉદ્ભવે છે. એક કવ્યુ આપણને એક માર્ગ બતાવે છે, ત્યારે બીજી કન્ય આજે જ માર્ગ દર્શાવે છે: તે વખતે જેમ અર્જુન કુરૂક્ષેત્ર પર ગભરાયા હતા તેમ આપણા કર્તવ્ય સંબંધી આપણે ગભરાઇએ છીએ.
ઉચ્ચ જીવનની કેંટલીક અડચા છે, વૃદ્ધિ પામતા ચૈતન્યની કેટલીક કસેટીએ હાય છે. જે કવ્ય સ્વચ્છ અને સાદું છે, તે અજાવતાં જરા અડચણ પડે, પણ હાં ભૂલ થવા એછે સંભવ છે. પણ જહાં કા મા ગુંચવણભરેલા લાગે છે, જડાં આપણને સુઝ પડતી નથી, રાં અંધારામાં અચેાકસ માર્ગપર આપણે કેવી રીતે ચાલી શકીશુ ? એવા કેટલાક પ્રકારના ભય છે કે જે આપણી બુદ્ધિ અને આંતર્યક્ષને મલીન કરે છે, અને કર્તવ્યને માર્ગ સમજવાનું કામ મુશ્કેલ બનાવે છે.
આપણાં મન, શરીર, અને વાસના જેના ‘હું:' અનેછે તે જ આપણાં શત્રુ છે. ‘હુંપણું' જે હજારા જૂદા જૂઠ્ઠા આકારા દ્વારા પ્રકટ થાય છે, જે કેટલીકવાર હારથી દેખાવ ધર્મના કરે છે, અને આ રીતે આપણે હેતે