Jain Hitechhu 1911 Book 13

SR No.: 537763
Original Sutra Author: N/A
Author: Vadilal Motilal Shah
Publisher: Vadilal Motilal Shah
Publication Year: 1911
Total Pages: 338
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Jain Hitechhu, & India
File Size: 21 MB

Page 233

A
. મન ઇદ્રિયથી દૂર ધ્યાનકાળ સુધી આંખે દેખવું નથી, તેમ આંખથી દેખાય એવા હાર્યોને વિચાર પણ મનમાં આવવા દેવા નહીં; માટે જે પદાર્થો આખી દેખાય તેવાને વિચાર આવે કે કહેવું “જાઓ,” તે દૂર થયા કે દિયસ્વરૂપે અત્યંતર દેખાશે, હેને પણ દૂર જાઓ.” એમ કરતાં કરતાં ચક્ષુન્દ્રિય એકપણ વિચાર ન આવે ત્યારે મન શાંત થતું જણાશે, પરંતુ અંધાર આંખ મીંચેલી હોવાથી લાગશે. એ અંધારું પણ આંખને દ્વિષા , કારણ કે આંખથી અંધારું દેખાયું. માટે તે અંધારાને પણ હુલ્મ કરવો કે “હારે ને દેખવું નથી. તું ચક્ષુઇન્દ્રિયનો વિષય છે માટે એચજરૂ૫ દિવાનનખાનામાંથી બહાર જા.” આમ થયું કે નિજસ્વરૂપની પ્રથમ ઝાંખી. શા માંડે. ઘોર અંધારી રાત્રી જઈ પ્રભાત થવા લાગ્યું હોય તે દેખાશે. તે મહારા પિતૃરત્ન આનંદઘનજીની માફક બોલાઈ જવાશે કે, જા -
, તમાકુ ' એટલું જ નહિ પરંતુ ત્યાં જ રહેતાં શી શાક હૈ મા, અને રહે છે.” એમ થઈ રહેશે.
આમ ચારે ઈન્દ્રિયના અત્યંતરને બાહ્ય વિષયો પછી છોન્દ્રિયને બંધ કરવા માટે કાનમાં પુમડાં કે મીણ વગેરેની ગોળી કે જે બહાર પાછી તેમને તેમ કહાડી શકાય, તેમ કાનમાં નાંખી બહારથી શબ્દો આવતા બંધ કરી દેવા. કાન બંધ કર્યા કે શબ્દો બંધ થઈ ગયા. પરંતુ તે ધ્યાનકાળમાં ગાયનઆદિ વાત સાંભળવાની યાદ આવી કે નવીન વિચાર આવે તે હેને શ્રોયિના વિષય જાણી ધકેલી હાડવા ને કહેવું કે “હમે જાઓ ઓટલે બેસો. હમણાં હમારું કામ નથી.” આમ બહારના શબ્દને અંદરના ગાનશ્રવણ, વ્યાખ્યાનશ્રવણ, વાંચનના વિચાર ગયા પછી દિવ્યનાદ શ્રવણ થશે. તે નાદને પણ, મનરૂપ પ્રધાનને આભારૂપી મહારાજની ખાનગીમાં મુલાકાત કરવી છે માટે, કહેવું કે, “હમે બહાર જાઓ” કે તે બહાર જો; કારણ કે જેમ જેમ હમે ઉપર પ્રમાણે એક ઇન્દ્રિયને બાથથી અને અંદરથી બંધ કરી, હમારું બળ પૂર્વના કરતાં અનેક ગુણું વધવાથી તેની બીજી ઇન્દ્રિયના બાહ્યાજ્યેતર વિષયો જલદી બંધ થઈ જશે. આમ દિવ્યનાદ પણ શ્રવણ થતા બંધ થયા કે અનાહતનાદ ધ્યાનમાં સંભળાશે, પરંતુ તે પણ નાદ છે, એમ કરી હેને દૂર કરવા.
આમ પચેન્દ્રિયના વિષયો જેમ જેમ બહાસ્સી ગયા, તે તેમ રાગદ્વેષ હેની મેળે ઘટશે; કારણકે રામદેવના મુખ્ય મૂળ ઇન્દ્રિયના શિકાય છે,