Page Text
________________
BEHHHHHHHHHHHHHHHHHHHI:
શ્રી જૈનશાસન (અઠવાડીક)
‘સલાઇટ’
છે ભાવધર્મને ઓળખાવનાર સદ્દભૂત કે અસભૂત સ્થાપના તે સ્થાપનાધર્મ છે. ભાવના કારણભૂત ક્રિયા એ દ્રવ્યધર્મ છે. દ્રવ્યના ઘણાં ભેદ છે. જે સાધુ થવાનો છે.તેનું શરીર (મુમુક્ષુ) એ પણ દ્રવ્યસાધુ કહેવાય. અને સાધુનો જે મૃતદેહ છે તેને પણ દ્રવ્યસાધુ કહેવાય. એ બંને દ્રવ્ય નિક્ષેપામાં પણ ભેદ છે. મૃતકને વાસક્ષેપ પૂજા થાય, મુમુક્ષુની વાસક્ષેપ- પૂજા ન થાય. સાધુના મૃતકની પાલખી નીકળે, મુમુક્ષુની પાલખી ન નીકળે. મુક્ષુના બહુમાનના ચઢાવાની આવક સાધારણમાં જાય અને મૃતકના અગ્નિ સંસ્કારના ચઢાવાની આવક તેમના નિમિત્તે કરાતી પ્રભુભક્તિમાં કે તેમના સ્મૃતિ મંદિરમાં વપરાય.
|
});
સ.ઃ એનું કારણ શું?
ઉ.ઃ અવસ્થા ભેદના કારણે નિક્ષેપામાં ભેદ પડે તેથી તે સંબંધી આવકમાં પણ ભેદ પડે.
સ.ઃ કોઇ સંઘ પહેલેથી નક્કી કરીને પછી ચઢાવા બોલે તો?
ઉ.ઃ આ વિષયમાં કોઇ સંઘનો સ્વતંત્ર અધિકાર છે જ નહિં. એનું બંધારણ તો શાસ્ત્ર ઘડેલું છે. વાત શસ્ત્રની છે અને એનો અમલ ગુરુ ભગવંતને પૂછીને કરવાનો. આ સંઘનો વિષય નથી. એક ગુરુના વચનમાં શંકા પડે તો બીજા ગુરુને પૂછવું અને છતાં શંકાસ્પદ લાગે તો ઉંચા ખાતામાં લઇ જવું.
એકવાર એક સાધુ મહારાજના તપના પારણાની બોલી બોલાઇ અને એની આવક શુભ ખાતામાં લઇ જવાનું નક્કી કર્યું. પૂ. સાહેબજીને (પ.પૂ. આ.ભ. શ્રી વિ.રામચન્દ્ર સૂ.મ.) આ વાતની જાણ થતાં તેઓશ્રીએ જણાવ્યું કે આ રીતે સાધુ ભગવંતના પારણાના ચઢાવા બોલાય જ નહિં. છતાં બોલ્યા હોય તો એ રકમ દેવદ્રવ્યમાં જાય, શુભ ખાતામાં નહિં... h આ વાત તમે જાણો છો ને? દ્રવ્ય નિક્ષેપો એક હોવા ક્યાં અવસ્થા ભેદના કારણે તેની આવકમાં ભેદ પડતો
* વર્ષ: ૧૭ * અંકઃ ૧૫ * તા. ૨૨-૨ ૨૦૦૫
હોય તો દ્રવ્ય નિક્ષેપાની આવકની જેમ સ્થાપના નિક્ષેપાની આવક કઇ રીતે લઇ જવાય? સ્થાપના ભાવને ઓળખાવવા માટે હોય છે. જયારે દ્રવ્ય નિક્ષેપો તો ભાવનિક્ષેપોના નાશ સ્વરૂપ કે અનુત્પત્તિ સ્વરૂપ હોય છે. ભાવની ઉત્પત્તિ થઇ ન હોય ત્યારે અથવા ભાવનો નાશ થયો હોય ત્યારે દ્રવ્ય નિક્ષેપો મળે. ભાવની હાજરીમાં દ્રવ્ય નિક્ષેપો ન હોય. સ્થાપના ભાવને ઓળખાવનાર હોવાથી ભાવસહચરિત હોય છે. જેમાં ભાવનો આરોપ કરવામાં આવે છે તેને સ્થાપના કહેવાય છે. આથી સ્થાપના ભાવથી સહિત હોય અને દ્રવ્ય ભાવથી રહિત હોય ઃ આ રીતે સ્થાપના ભાવની નજીક છે એ સમજી શકાય છે ને? જેઓ સંસ્કૃત ન સમજી શકે તેઓને સમજવા માટે આટલું બસ છે ને? તમને ન સમજાય તો સમજવા માટે પ્રયત્ન કરો. ન સમજાય ત્યાં સુધી બોલવું નથી. પણ સમજાયા પછી મુંગા રહો એ ન ચાલે. અમારે ત્યાં અત્યારે ઉંધુ ચાલે છે. જેઓ સમજયા નથી તેઓ બોલબોલ કરે છે અને સમજેલા મુંગા રહે છે.
સ.: સમજેલા ન બોલે તો દોષ લાગે?
જ.: દોષ લાગે જ. જાણકાર માણરા બોલે નહિં અને મૌન પાળે તો માનવું પડે ને કે સત્યનો પ્રેમ નથી? સત્ત્વ નથી એમ કહીને છૂટી ન જવાય. સત્ત્વ ન હોય તો કેળવવું પડે. કષ્ટ પડે તો ભોગવી લેવાની તૈયારી રાખવી. આપણે ગુનેગાર ન હોઇએ, નિર્દોષ હોઇએ અને કોઇ જાણવા છતાં તેવી સાક્ષી ન આપે તો કેવું લાગે? તેવી દશા અહીં થાય ને? સત્યનો પ્રેમ કેળવવા માટે સત્ત્વ જોઇશે. સત્યનો પ્રેમ હોય તો સાચું સમજીને બોલવા માંડો. જે બાલવામાં પાપ લાગે એવું હોય તે ન બોલો- એ માન્ય છે. પણ સાચાને સાચું કહેવામાં અને ખોટાને ખોટું કહેવામાં પાપ નથી. ભગવાન શ્રી મહાવીર પરમાત્માએ પોતાના બે શિષ્યના ભોગે પણ સત્ય કહ્યુંને? ગોશાો સર્વશ
| SR No. | 537270 |
| Book Title | Jain Shasan 2004 2005 Book 17 Ank 01 to 48 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Premchand Meghji Gudhka, Hemendrakumar Mansukhlal Shah, Sureshchandra Kirchand Sheth, Panachand Pada |
| Publisher | Mahavir Shasan Prkashan Mandir |
| Publication Year | 2004 |
| Total Pages | 24 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Magazine, India_Jain Shasan, & India |
| File Size | 14 MB |