________________
કરકરરર
,
પ્રશ્નોત્તર વાટિકા.
શ્રી જેનશાસન (અઠવાડીક) ક વર્ષ: ૧૬ જ અંકઃ ૧૯ તા. ૩૦-૩-૨૦૦૪ चतुर्थादारभ्य तावद् भवति यावत् पाण्मासिक | (૫૮) ભા.સુ. પના દિવસે પારણામાં લીલોત્તરી षण्मासप्रमाणं परतो भगवद् वर्धमान स्वामीतीर्थे तपसः વાપરી શકાય? પ્રતિવેથાત્ પિંડ નિતિ - ટીગ (ગાથા-૬૬૮)
શકિત હોય તો ભાદરવા સુ. ૫ના દિવસે પણ એક ઉપવાસથી માંડીને ૬ મહિના સુધીના ઉપવાસ ઉપવાસાદિ તપ કરવો જોઈએ. છતાં ન કરી શકે તો એથી વધારે ઉપવાસનો વર્ધમાન સ્વામીના શાસનમાં પણ સુ. ૫ પર્વતિથિ હોવાથી છેવટે લીલોત્તરીનો તો નિષેધ કરેલ છે. શ્રી મહાવીર તીર્થંડસ્મિનપવાસ તપઃ
સંપૂર્ણ ત્યાગ કરવો જ જોઈએ. પારણા કે સ્વામિ किलः षण्मासान् यावदादिष्टमुत्कृष्टं गणधारिभिः ॥ વાત્સલ્યમાં લીંબુનો રસ કે કાચા કેળાનું શાક તથા પ્રવચન સારોદ્ધાર ૧૭૮
રાબડીમાં લીલા શ્રીફળનો સર્વથા ત્યાગ કરવો જ શ્રી મહાવીર પરમાત્માના આ શાસનમાં ઉત્કૃષ્ટથી જોઈએ. ખરેખર છ મહિના સુધીના ઉપવાસનો તપ ગણધર (૫૯) કાચા ગોળનો (ગોળ વિગઈનો) ત્યાગ ભગવંતો વડે ફરમાવાયો છે.
કર્યો હોય તેને ગોળની સુખડી ખાવી કલ્પે? વ્યવહાર સૂત્રમાં પણ પ્રાયશ્ચિતના અધિકારમાં કાચા ગોળનો ત્યાગ કર્યો હોય તો આજે જ જો કહ્યું છે કે,
બનાવેલી ગોળની સુખડી આજે ખવાય નહિં. આવતી स्थापनारोपणाव्यतिरेकेण षण्मासान् કાલે ખાઈ શકાય. જયારે દાળ શાકમાં ગોળ નાંખ્યો प्रयच्छति, परतस्तपः प्रायश्चित्तदानस्यासम्भवात् હોય અથવા ગોળનો શીરો વિ. બનાવેલ હોય તો પણ વ્યવહારસૂત્ર ઉદ્દેશક ૧ ભાષ્ય ગાથા જડની ટીકા ખાઇ શકાય. નિશીથ ચૂણીમાં પણ કહ્યું છે કે :
(૬૦) જિનાલયમાં સિદ્ધચના યંત્રની परतः तवो न कायम्वो चरमतित्थयरस्स | (પાટલીની) પૂજા કર્યા બાદ ભગવાનની પૂજા થઈ શકે? માસાયબા મથા. નિશીથચૂર્ણ.
'સિદ્ધચક યંત્રમાં અરિહંતાદિ પદની (ગુણની) આ ઉપરથી નક્કી થાય છે કે મહાવીર સ્વામીના | પૂજા હોવાથી તેની પૂજા કર્યા પછી પણ ભગવાનની શાસનમાં છ માસથી અધિક ઉપવાસ થઈ શકે જ નહિ પૂજા થઈ શકે છે. અને છતાં ઉપરવટ થઈને કોઇપણ કરે તો તેની (૬૧) અષ્ટમંગળની પાટલીની પૂજા કર્યા બાદ અનુમોદના પણ કરી શકાય નહિ. અનુમોદના કરનારને ભગવાનની પૂજા થઈ શકે? ' પણ દોષ લાગે.
અષ્ટમંગળની પાટલીની જ પૂજા કરવાની વિધિ | (૫૭) લીલોત્તરીનો જેને સંપૂર્ણ ત્યાગ કરેલ છે નથી કારણ કે અષ્ટમંગળ પાટલા ઉપર આલેખવાના તે કેળાની વેફર કે મેથીની ભાજીના ઢેબરા કે ખાખરા હતાં જેની પાટલી તૈયાર બનાવી મૂકી છે પરંતુ તેની પ્રક્ષાલ વાપરી શકે?
પૂજા વિ. કશું જ કરવાનું નથી. ખરેખર તે પાટલી જેને સંપૂર્ણ લીલોત્તરીનો ત્યાગ કરેલ છે તે વ્યકિત ગભારામાંથી બહાર કાઢી ભંડાર ઉપર મુક્વાની જરૂર છે. જે દિવસે વેફર બની હોય અને લીલી ભાજીના ઢેબરા કળશ મત્સ્ય યુગલ વિ. આઠ મંગળ છે તેની અંજન વિ. કે ખાખરા જે દિવસે બનાવ્યા હોય તે દિવસે વાપરી વિધિ પણ કરવાની હોતી નથી તેથી પૂજા થઈ શકે નહિં. શકે નહિં. વાપરે તો લીલોતરી વાપરવાનો દોષ લાગે.
(કમશઃ)' વેફર વિ. બની ગયા પછી બીજે દિવસે વાપરવામાં (ખાવામાં) લીલોત્તરીનો દોષ લાગતો નથી.