________________
જ્ઞાન ગુણ ગંગા
શ્રી જૈનશાસન (અઠવાડીક) વર્ષ : ૧, અંક: ૩૯ તા. પ-૮-૨૦ રે સગાઇ વાચક શબ્દો બોલવા તે.
પાત્રાદિ ઉપધિ ગ્રહણ કરવી અથવા જયાં ત્યાં વેરવિર રે (૬' ઉપશમિત કલહ પ્રવર્તની શાન્ત થયેલા કલહને પડેલા વસ્ત્ર-પાત્રાદિને યથાસ્થાને નહિં મૂકવા તે ઉપાધિ રે ફરી કલહ થાય તેમ બોલવું તે.
અસંવર. દસ પ્રકારના ઉપઘાત
સૂચિ- સોયના ઉપલક્ષણથી નખરદની, પિપ્પક (શ્રી પકખી સૂત્રના આધારે)
આદિ શરીરને ઉપઘાત કરે તેવી અણી- ધાર-વાણી (૧) ઉદ્દગમ ઉપઘાત : આહાર-વસ્ત્ર- પાત્ર- વસતિ | વસ્તુઓને સુરક્ષિત નહિં રાખવી તે સૂચિ અસંવર. શક આદિની પ્રાપ્તિમાં સોળ ઉદ્ગમના દોષો પૈકી કોઈ દોષ
દસ પ્રકારનો સંકલેશ 5 લાગવાથી ચારિત્રનો ઉપઘાત થાય છે.
(૧) જ્ઞાનનું અવિશુધ્ધમાનપણું તે જ્ઞાન સંકલેશ. (૨) ઉત્પાદન ઉપઘાત : સોળ ઉત્પાદનના છેક દોષોમાંનું એક દોષ લાગે છે.
(૨) દર્શનનું અવિશુધ્ધમાનપણું તે દર્શન સંકલેશ (૩) ઐષણા ઉપઘાતઃ દશ ઐષણાના દોષોમાંથી
(૩) ચારિત્રનું અવિશુધ્ધમાનપણું તે ચારિત્રશંકા.
(૪) મનમાં સંકલેશે થાય તે મન અંકલેશ એક દોષ લાગે છે.
(૫) વચનથી સંકલેશ થાય તે વચન સંકલેશ. (૪) પરિહરણા ઉપઘાત : સંયમમાં અકથ્ય
(૬) કાયાથી રાગ-દ્વેષાદિ થાય તે કાય સંકલેશ. 5 ઉપકરણોનો પરિભોગ કરવાથી લાગે છે.
(૭) સારા-નરસાં વસ્ત્ર- પાત્રાદિમાં રાગદ્વેષ થાય તે (૫) પરિશાતના ઉપઘાત:વસ્ત્ર- પાત્રાદિનું પરિકર્મ
ઉપધિ સંકલેશ. છે, શોભા કરવાથી.
(૮) સારા-ખરાબ વસતિને ઉપાશ્રય અંગે સંકોશ (૬) જ્ઞાન ઉપઘાત : પ્રમાદાદિથી અકાલે સ્વાધ્યાય
| થાય તે વસતિ સંકલેશ. દિ- શ્રત જ્ઞાનમાં અતિચાર સેવવાથી.
(૯) કોધાદિ કષાયને આધીન થવું તે કષાય સંકશ. (૭) દર્શન ઉપઘાત : શ્રી જિનવચનમાં શંકાદિ દર્શનાચારમાં અતિચાર સેવવાથી.
(૧૦) ઇટાનિષ્ટ આહાર- પાણી આદિમાં સંકલિશ રે
થાય તે અન્નપાણ સંકલેશ. = (૮) ચારિત્ર ઉપઘાત: પાંચ સમિતિ, ત્રણ ગુપ્તિ આ સ્વરૂપ અષ્ટ પ્રવચન માતાનું યથાર્થ પાલન નહિં કરવાથી.
‘સિદ્ધ આદિ શબ્દોનો અર્થ છે. (૯) સંરક્ષણા ઉપઘાત : શરીરાદિ સંબંધી મૂચ્છ- (૧) સિદ્ધ-સંપૂર્ણ થયા છે સર્વપ્રયોજનો કાર્યોના
સંરક્ષણ કરવાથી તેમજ પરિગ્રહ વિરમણ વ્રતમાં અતિચાર | તે. 81 લગાડવાથી.
(૨) બુદ્ધ - તત્વના જાણ (૧૦) અચિયત્ત ઉપઘાતઃ સદ્દગુર્વાદિ સાધુગણ ઉપર (૩) મુકત - પૂર્વે બાંધેલા કર્મરૂપ બંધનોથી છટા અપ્રીતિ કરીને વિનયનો ઉપઘાત કરવાથી.
થયેલા.
(૪) નીરજ - બંધાતા કર્મોથી રહિત. વર્તમાનમાં દસ પ્રકારનો અસંવર
| જેઓને નવા કર્મોનો બંધ થતો નથી. મન, વચન અને કાયા એ ત્રણે યોગોની અકુશલ
| (૫) નિઃસંગ - સ્ત્રી-પુત્ર-પરિવાર-મિત્ર-ધનછેક પ્રવૃત્તિને નહિં રોકવી તે ત્રણ ચોગનો અસંવર.
ધાન્ય, સુવર્ણાદિ સકલ સંબંધોથી મુકત. પાંચ ઇન્દ્રિયોના ઇષ્ટ- અનિષ્ટ શબ્દાદિ વિષયોમાં - રાગદેષ કરતાં રોકવી નહિં. તે પાંચ ઇન્દ્રિયોને અસંવર.
(૬) માનમૂરણ - ગર્વનો નાશ કરનારા શાસ્ત્રોકત સંખ્યા પ્રમાણથી વિપરીત કે અકથ્ય વસ્ત્ર- |
(૭) ગુણરત્ન સાગર - અનંત ગુણોરૂપી રત્નોના
*