________________
વર્ષ-૧૧ અંક–૩૯ ૪૦ : તા. ૨૫-૫-૯તે બને ? રાજા કહે? તે આ કેમ બને? જા તું જુઠો છે? તારી આપેલી સોનામહોર છે પણ પાછી નહિ મળે? જુઠો ન્યાય નહિ કરું.
- રત્નડ કહે ના સાહેબ અધર્મનું ધન મારે ખપતું નથી. અધર્મની એક પાઈ છે ૬ ધર્મના લાખ રૂપિયાને સાથે લેતી જાય છે આ રહી એની સોનામહોરે? એની એને ? ર પાછી. રત્નચડની સત્યનિષ્ઠા ઉપર રાજા ખુશ થશે. પછી ત્રીજા ફરીયાદી તરીકે મચી જ હાજર થયો. એણે ફરિયાદ્ધ કરી કે, મારી મોજડીના બદલામાં એમણે મને રાજી રે જ કરવાનું કહ્યું હતું. હવે એ પોતાનું વચન પાળતા નથી ? છે રત્નડ કહે : હું એને રાજી કરવા તૈયાર છું પાંચસો સેનામહોર આપવા છે તૈયાર છું પણ એને તે મારી અડધી મૂછ લેવી છે કહે છે, તે જ હું રાજી. હવે ૨
હું પણ એને રાજી કરવા માગું છું? હે મોચીભાઈ? રાજાજીના ઘેર દીકરી જન્મે, ર બેલે તમે રાજી થયા કે કરાઈ? મચીથી અચાનક બોલાઈ ગયું–રાજી. છે રાજા કહે : જા તારી ફરિયાદનો નિકાલ આવી ગયો. હવે છે કે બાકી ? " છે ત્યાં ચાર ધુતારાઓની ટેળકી હાજર થઈ. એમણે પોતાની શરત રજુ કરી. ૨ ? સાથે સાથે કહ્યું કે જે શરત મુજબ રત્નચુડ હારે તે એની માલ મિલકત અમારી છે. એ
સાહેબ? હરિશ્ચંદ્ર જે રાજા સત્ય ખાતર વેચાણે હતું, તે રત્નચુડ શી વિસાતમાં? “ છે અમારી શરત છે, કે તેમણે સાત સાગરનાં પાણી માપી દેવા? આ રત્નચુડ કહે : “જરૂર માપી આપું, પણ વાત એક કે સમુદ્રને મળતી તમામ
નદીઓ તેને બંધ કરી આપે, જે સૂર્ય જે વાળ રૂપે પાણી શોષે છે, તે અટકાવે? ૨ આવક–જાવક બંધ થાય એટલે ચેપડાં ચેખ કરી ચુકતે હિસાબ કરી આપું?'
પેલ ધુતારા શું બોલે ? રાજા કહે : જપ્ત કરી લો એ ધુતારાઓની મિલક્ત દિ છે અને આ વેપારીને આપી દે? મારા રાજ્યમાં આ અ ધેર?
રત્ન ચૂડ કહે : મહારાજ ? કેઈનું અણહકનું લઈએ તે આપણું હકનું પણ , બોઈએ ? આ કંઈ સેઢા નહોતા, છેતરપીડી હતી વેપાર નહોતે-વાણીનો પ્રપંચ / જ હતું. પણ કંઈ સાચા જવાબ આપ્યા નથી. આ તે આડે લાકડે આડે હ ણ જ પાડે છે.
રાજા કહે : હે વેપારી? હું તારી બુદ્ધિમત્તા પર ખુશ થયે છું? માગ માગ ૧ છે તે આપું. રત્નચુડ કહે-મહારાજ? આ બુદ્ધિ રણઘંટાની છે માન એને આપે. આપના જ નગરના કાઢવમાં ઉગેલું એ કમળ છે?
રાજાએ રઘંટાને બોલાવી એને માનપાન આપ્યું. રત્નચુડ એને પગે પઢ છે ૨ ને કહ્યું મને તમારા મિત્રો બનાવે આ ધુતારી નગરી છોડી દે મારે શહેર ચાલો.
