________________
૮૫૨ :
: શ્રી જૈનશાસન (અઠવાડિક)
જિનેશ્વર દેવની ભક્તિરૂપે અર્પિત થયું છે, થયેલ દ્રવ્યસ્વરૂપ છે. પરંતુ આ ભાડા શ્રી જિનેશ્વરદેવની ભક્તિ નિમિત્તે- ભક્તિ અને દિની આવક માટે જે ૯ પાયે ઊભા કરવા માટેનું દ્રવ્ય નથી. આ વસ્તુને કર્યા હોય, તે ઉપાયે વર્તમાનમાં પ્રસિદ
ખ્યાલ રાખીને જે વિચારવામાં આવે તે દેવદ્રવ્યમાંથી ઊભા કરાયેલા ન હોવા જોઈએ. વમાનમાં જે દ્રવ્ય ગણાય છે તે દ્રવ્યને એ દ્રવ્યથી ઊભા કરાયેલા ઉપાય દ્વારા કલિપત દેવદ્રવ્ય કે પૂજા દ્રવ્ય આ વિભાગ પ્રાપ્ત થયેલી એ ૨કમ વ7મા માં પ્રસિદધ નથી, શાસ્ત્રમાં વર્ણવેલા પૂજાદ્રવ્ય, દેવદ્રવ્યની હોવાથી એનો ઉપરોગ પૂજામાં નિર્માલ્ય દ્રવ્ય અને કપિતદ્રવ્ય-આ કરી શકાશે નહિ. હાલમાં જે રસરમાં જે દેવદ્રવ્યના વિભાગ દેવસંબંધી દેવ- ભંડારો હોય છે કે જેમાં ખાં વગેરે દ્રવ્ય અંગેના છે; પરંતુ ઉપર જણાવ્યા અને પૈસા નંખાય છે, તે ભંડારનું દ્રવ્ય મુજબ વર્તામાનમાં પ્રસિદ્ધ જે દેવદ્રવ્ય પણ, પૂજારૂપે આવેલું દ્રવ્ય છે. પૂજા માટેનું છે તેના તે વિભાગ નથી. શાસ્ત્રાકાર તે દ્રવ્ય નથી. તે ભંડારમાં પૈ સા નાખપરમષીની અપેક્ષા સમજ્યા વગર તેમના નારો આશય “એ પૈસાથી ભગવાનની પૂજા શબ્દના પ્રયોગ માત્રથી દેવદ્રવ્યના સ્વરૂપનું થાય—એ હેતું નથી. કેટલાક દેરાસરમાં નિરૂપણ ધાર્મિક વહીવટ વિચાર' આ કેસરપૂજાદિ માટેની રકમ પ્ર,પ્ત કરવા પુસ્તકમાં કરાયું છે, જે સાચું નથી. ઉપર જણાવેલા ભંડારથી અતિકિત પેટી શાસ્ત્રમાં વર્ણવેલા એ દેવદ્રવ્યના ભેદોનું હોય છે, એમાંથી પ્રાપ્ત થયેલી રકમ સ્વરૂપ અને વર્તમાનમાં પ્રસિદધ દેવદ્રવ્યનું “પૂજા દ્રવ્ય તરીકે ગણાય છે. અને એવી સ્વરૂપ આ બન્નેને વિચાર કરવાથી સમજી પેટીઓ શ્રી જિનેશ્વર ભગવંતની સમક્ષ શકાશે કે લેખકશ્રીપે પુસ્તકમાં કેવી ભેળ- નહિ, પણ તેમની દષ્ટિ ન પડે તે રીતે સેળ કરી છે, “ધાર્મિક વહીવટ વિચાર'ના રાખવાનું સૂચન પણ ગીતાર્થ મહાપુરુષે પિ. નં. ૯૬માં “સંબંધ પ્રકરણની ગાથાના કરતા હોય છે. જેથી બન્ને દ્રા ના ભિન આધારે લેખકશ્રીએ પૂજાદિ દેવદ્રવ્યનું સ્વ- ઉપયોગ સ્પષ્ટ રહે. જ્યારે આપણે આ રૂપ જણાવતા અને ૫. . ૪ અને ૫ લેખકશ્રી એ બે ભંડારની ઝંઝટમાંથી ઉપર જે જણાવ્યું છે-એ વિચારવાથી સૌને ઉગારી લીધા છે! જમા ,વાના પૈસા શાસ્ત્રની સાથે સંકળાયેલી આ રમતને ચાંદલામાંથી કાપી લેવાનું બહુમાન ભાગસૌને ખ્યાલ આવી શકશે. ભાડા અંગે કે વાનનું કરી નાંખ્યું છે. ભંડાર અંગે કેઈ પણ જાતની સ્પષ્ટતા કર્યા
વર્તમાનમાં શ્રી જિનભકિત, સાધારણ વિના તેનાથી પ્રાપ્ત થયેલી આવકને પૂજા- તરીકે જે દ્રવ્ય પ્રસિધ્ધ છે, એ શાસ્ત્રષ્ટિએ દ્રવ્ય સ્વરૂપ દેવદ્રવ્ય ગણવવાનું ઉચિત નથી. “પૂજા દેવદ્રવ્ય” છે. વર્ષ દરમ્યાન દેરાસરમાં
સંબધ પકરણમાં જેને પૂજા કેવદ્રવ્ય વપરાતી અષ્ટપ્રકારી પૂજાની સાગ્રી વગેરે ગણાવ્યું છે, તે ભાડા આદિથી પ્રાપ્ત માટે (અષ્ટપ્રકારી પૂજા કરવા માટેના નહિ)