________________
વર્ષ ૬ : અંક ૨૧ :
તા. ૪-૧-૯૪
: ૫૮૫
આ વ્યવસ્થામાં રહે છે. માટે એટલે અંશે આવાં ધર્મશાસને પ્રાગતિક નથી ધમ થાય છે.
હતાં પરંતુ તે સાંસ્કૃતિક આદર્શો ધરાકુળવ્યવસ્થા, ગ્રામ-નગર વિગેરેની વનારા હોય છે પરસ્પર ઘણી બાબતોમાં વ્યવસ્થા વિગેરે પણ સ્થાપિત કરે છે. ચક- સમનવય પણ ધરાવે છે. જે કાંઈ ભેદ છે વતીની વ્યવસ્થા તેમના પુત્ર ભરત તે સંજોગવશ તથા કાળાંતરે ફેલાયેલા થોડા ચક્રવતી કરે છે. જેથી બીજા દેશોના ત્રણ ઘણા અજ્ઞાનને કારણે હોય છે. પણ તે કાળમાં સ્થાયી છે. માટે તેનું નામ શાશ્વત- દરેકમાં સદ્દત જ્યાં હોય તે સર્વનો ધર્મ, સનાતન ધર્મ–જે નામ આપવું હોય સમવય પણ છે. અને એ સમનવય ભારતે આપી શકાય.
તનાં ધર્મગુરૂ મહાજને ચલાવી રહી સવને
ધર્મમાર્ગમાં-સંસ્કૃતિના માર્ગમાં રાખી ધમે વઢઉ સાસઓ' –અર્થાત્ શાશ્વત રહ્યા હોય છે. ધર્મ વૃદ્ધિ પામો. પરંતુ આ શાશ્વત ધર્મ એક સિદ્ધ તિક આદર્શરૂપ છે. ધર્મ એ વિશ્વમાં
અને તેના સ્થાનિક અનુયાયી આગેવાન એક સ્વતંત્ર પદાર્થ રૂપે પણ કહી શકાય. મહાજને પણ એજ કામ કરતા હોય છે. તેમ એક વસ્તરૂપે પણ છે. તેના ઉપદેશક, તેની સામે શ્વેત પ્રજા કેન્સેસ વિગેરે પ્રચારકના નામ ઉપરથી પણ તેના ધર્મ બહુમતવાદની સંસ્થાઓ સ્થાપીને પ્રાગતિક તરીકે તે પ્રસિદ્ધ થાય છે. ધર્મ એકાએક જીવનધોરણને પ્રચાર કરી વેગ અપાવી અમલમાં આવી શકતું નથી. તેથી તેને રહેલ છે હવે તેના પ્રાગતિક બળે ધમ. માટે વ્યવહારિક યોજનાઓની જરૂર પડે ગુરૂઓ-ધર્મસંસ્થાઓ ઉપર પિતાનો અધિછે. તેના માટેની સંસ્થા, તેના સંચાલકે, કાર સ્થાપિત કરી વધુ છિન્નભિન્ન ભવિતેના માર્ગદર્શક શાસ્ત્રો તથા ધર્મ સહાયક બૂમાં કરવા માટે રાજ્યતંત્ર દ્વાર ગોઠવણ વિવિધ પ્રકારનાં બાહ્ય તથા અત્યંતર કરી રહયા છે. સાધન રૂપ સંપત્તિની જરૂર પડે છે. હાલના ધાર્મિક ટ્રસ્ટ બીલો, યુનેસ્ક,
જુદા જુદા તીર્થકરે જેનશાસન નામની ધાર્મિક કમિશને નીમવા વિગેરેને આજ બંધારણીય સંસ્થાને વખતોવખત સ્થાપિત ઉદેશ છે. બીજે કઈ પણ ઉદેશ સાબિત છે છે. અને તે મારફત શાશ્વતધામ લોકોને કરી શકાય તેમ નથી. વિદેશીય સત્તાએ અડ બને છે. તેમાંથી જુદા જુદા અનેક ધર્મપ્રધાન સંસ્કૃતિમાં છેલ્લા પાંચસો ' મેટા ધર્મશાસને જગતમાં ફેલાયા વર્ષોમાં અનેક ડખલ કરીને ધર્મને અનેક
છે તે દરેક એ છે વધતે અંશે શાશ્વત રીતે હાનિ પહોંચાડી છે. તે હાનિને મૂળ | મી જ કેટલાક સિદ્ધાંતે લઈને ભૂમિકા રૂપે રાખીને અને સામાન્ય પ્રશ્નની | માં આવતા હોય છે.
આગળ તે ખામીઓની જાહેરાત કરીને,
