________________
ગેરક્ષા માટે આપણે શું કરવું જોઈએ?
સરકાર કાયદાથી ગોવધબંધી કરે તોય એટલાથી કામ પૂરું થઈ જાય છે અને પછી આપણે કશું કરવાનું રહેતું નથી, એમ સમજવાનું નથી. કાયદાથી ગોવધબંધી થતાં જનતાની જવાબદારી અનેકગણી વધી જાય છે. આપણે જાણીએ છીએ કે ગોવધબંધી માટે બૂમો પાડનારા આપણામાંના મોટા ભાગના ગાયના દૂધને બદલે ભેંસનું દૂધ અને ભેંસનું ઘી ખાય છે, જયારે ગોરક્ષાની આપણુ જેટલી હિમાયત ન કરનાર યુરોપમાં મોટે ભાગે ગાયતાં જ ઘી-દૂધમાખણ વપરાય છે. આપણે ત્યાં દૂઝણી ગાયને પણ પૂરતાં ખાણ-ચાર મળતાં નથી. આપણે જોઈશું તે ગામડાંમાં આપણું પૂજ્ય ગોધન દુર્બળ હાલતમાં જીવી રહેલું દેખાશે. શહેરોમાં પણ કેટલીક ગાયોને રખડતી છોડી દેવામાં આવે છે. કેટલીક ગાયો ખુલ્લી જમીનમાં ઊગતાં તણખલાંથી, કેટલીક ગાય કાગળો અને રદી કચરાના ડચા ચાવીને અને કેટલીક ગાય પોળોમાં ફેંકવામાં આવતા અંઠવાડથી કે ધાર્મિક જનતાએ કાઢેલા ગોગ્રાસથી ચલાવતી હોય છે. આવી છૂટી ફરતી ગાયોને સાંજે તેમના રક્ષકે ઘેર હાંકી જાય છે અને તેમની પાસેથી બને તેટલું દૂધ દહી લેવામાં આવે છે. ગામડાંમાં પણ સીમમાં ચરી આવેલી ગાયોનું બને તેટલું દૂધ દોહી લેવામાં આવે છે. એટલે સુધી કે તેમનાં વાછરડાં માટે પણ ખાંચળામાં ખાસ દૂધ રહેવા દેવામાં આવતું નથી. વાછરડાંને આંચળ ચાટીને અથવા દેહનારે આંચળમાં રહેવા દીધેલા નહીં જેવા દૂધથી મન મનાવવું પડે છે. અને ગાયમાતાની સ્થિતિ ભગવાને તેના આંચળમાં દૂધ મૂકયું છતાં બીજાં પ્રાણીઓની જેમ પોતાનાં વાછરડાંને તે સંતોષથી ધવડાવી પણ શકતી નથી તે માટે પસ્તાવો કરવાની થાય છે. ગાય સગર્ભા થઈ હોય છતાં સારી રીતે તેમને દેહવામાં આવે છે અને એટલે સુધી કે તેમને સગર્ભાવસ્થાને લીધે ખારું દૂધ નીકળે છે તે પણ ઘણું લેકે દેહવાનું છેડતા નથી.
આથી ગર્ભમાં રહેલ વાછરડાને પણ ગાયના શરીરમાંથી પૂરતું પોષણ મળતું નથી. સગર્ભાવસ્થાને લીધે ગાય દૂધ આપતી બંધ થાય છે કે તરત તેને સારાં ઘાસચારે કે ખાણ આપવાનું બંધ કરી
શ્રી મયબિંદુ ” દેવામાં આવે છે. પછી ગાય વિયાય ત્યાં સુધી તેને અપૂરતા અને લૂખારકા ઘાસચારા પર જિવાડવામાં આવે છે કે જે વખતે તેને સારાં ખાણ-પોષણ અને ઘાસચારે જરૂરી હોય છે.
આમ ગાયની ઓલાદને ગર્ભથી જ ઓછું પષણ મળે છે. ગાય વિયાયા પછી પણ વાછરડાને પૂરતું દૂધ ધાવવા માટે મળતું નથી. આથી પણ આપણી ગાયની ઓલાદ દુર્બળ, નિર્બળ અને નાના શરીરવાળી બનતી ગઈ છે. ગાયોને ઓછામાં ઓછાં ઘાસચારો-ખાણ-પોષણ આપીને તેમનામાંથી વધારેમાં વધારે દૂધ કાઢી લેવાનો પ્રયત્ન કરવામાં આવે છે. કેટલીક જગ્યાએ ગાય ઓછું દૂધ આપે તો તેના ઉપર જુલમ ગુજારવામાં પણ આવે છે.
આમ આપણે ત્યાં જે ગોપાલન થઈ રહ્યું છે તે ભક્તિથી થતું નથી. ગાયોને ભક્તિથી પાળવામાં અને દેહવામાં આવતી નથી, પણ લોભથી પળાય છે અને લેભથી દેહવામાં આવે છે. હાલમાં આપયુને ગાયનું જે દૂધ મળે છે તે દૂધ ગાયની આપણે ઘેર થયેલી સેવા અથવા પાલનથી પ્રસન્ન થયેલી ગાયની પ્રસાદીરૂપ હાતું નથી, પરંતુ ભરૂપી સેતાને વેચીને પૈસા કમાવા માટે ગાયનાં અાંચળોમાંથી ખેંચી કાઢેલું (તે દૂધ) હોય છે.
પ્રશ્ન થશે કે મોટાં શહેરમાં સાંકડી પોળામાં નાની રૂમમાં રહેનાર સૌ કોઈ કુટુંબો ઘેર ઘેર ગાયને શી રીતે પાળી શકે? આનો ઉકેલ એવો નીકળી શકે કે શહેરની જનતાએ જે ગાયનું દૂધ પીવું છે અને ગોપાલનને પોતાનો ધર્મ સાચવ છે તો શહેરોથી ડેક દૂર વિશાળ જગ્યા રાખીને ગાયોના સામૂહિક પાલનની વ્યવસ્થાઊભી કરવી જોઈએ. આપણે જગ્યા એકવાર કરીને મોટા ઉદ્યોગો અને ઔદ્યોગિક વસાહત ઊભી કરી શકીએ છીએ તેમ સારી જગ્યા રોકીને ગોપાલાનાં ક્ષેત્રો ઊભાં કરવાં જોઈએ અને શહેરમાં ગેરકાયદે ઝૂંપડાં બાંધીને પાંચ-દશ ગાય (ઢાર) રાખીને ભૂંડે હાને જીવતી રબારી કોમના લોકોને લઈ જઈ તે ક્ષેત્રોમાં પાકાં બાંધેલાં મકાનોમાં વસાવવા જોઈએ, અથવા બીજા પણ કામધંધે ન મેળવી શકતા બેકાર લેકને લઈ જઈ ત્યાં વસાવવા જોઈએ અને