________________
સત્ય અને અહિં‘સાનુ` જ સાકાર સ્વરૂપ છે—
બ્રહ્મા, વિષ્ણુ અને મહેશ
ધનું વ્યાપક સ્વરૂપ એટલે સત્ય અને અહિંસા. આજે પણ સૌથી માઠુ અને અસરકાર કાઈ હથિયાર હાય તેા તે અહિંસા છે. અહિંસાથી જે કામ થશે તે પાકું અને નક્કર થશે. એમાં હારનાર હારશે તેાપણ તેના દિલમાં ડંખ રહેશે નહિ. ક્રૂરીથી યુદ્ધ કરશે તાપણુ કાયમી શાન્તિ માટે પ્રેમની શૃંખલા ચાલુ રાખવા માટે અહિંસાની જરૂર છે. એ અહિં સાનું હથિયાર પકડીને ગાંધીજીએ આખી દુનિયાને ચકિત કરી દીધી એના આથી ઉત્તમ નમૂના ખીજો કચે જોઈ એ ? ભગવાન મહાવીરે માત્ર મનુષ્યથી જ નાતા ના જોડયો પણ સાપ જેવા ઝેરી પ્રાણી સાથે પુણ આત્મભાવથી મિલન કયું; એટલુ જ નહિ તેને ઉપદેશ આપી પેાતા જેવા બનાવી દીધા. શાસ્ત્રકારા કહે છે કે સાપે ડંખ મ [ તે તેમના શરીરમાંથી લે!હીને બદલે દૂધ જેવા સફેદ પટ્ટા નીકળ્યો. વિજ્ઞાને સિદ્ધ કર્યુ છે કે, શરીરના રંગ અને રસા બદલાતા રહે છે. જે મનુષ્યની નસેનસમાં વાત્સલ્ય વહે છે તેના શરીરના બધા રસા બદલાઈ જાય છે તેમાંથી માત્ર અમૃત નીકળે છે! જ્યારે ક્રોધ આવે છે ત્યારે ખૂન ગરમ થઈ જાય છે, તેમાં આગ લાગે છે. એક ગુસ્સાવાળી માતાએ બાળકને ધવડાવ્યું તે। બાળકનુ મૃત્યુ થઈ ગયું. ગુસ્સાથી શરીરના પરમાણુ બદલાઈ જાય છે. જૈન શાસ્ત્રોમાં લેસ્યાની વાતા આવે છે. છ લેસ્યા છે શરીરનાં ગોંધ, સ્પર્શી, રંગ, રસ બધુંય લેફ્સા પ્રમ ણે બદલાતું જાય છે. પ્રાણીમાત્રમાં એક
મુનિશ્રી સંતમાલજી
આત્મા, એક ચેતના પ્રકાશી રહી છે તેને અનુભવ વિશુદ્ધ પ્રેમથી થઈ શકે છે. જ્યારે માણુૠપ્રેમી બને છે ત્યારે વિશ્વપાત્રનાનું પડે છે.એકવ ર મહાત્મા ગાંધી ઉપર પ્રાથનાસભામાં એક સાપ પાછળથી ચડયો. ખભા ઉપર માથું કાઢયું. લોકોએ આ જોયું. બૂમ મારે તે ગાંધીજી હલનચલન કરે અને સાપ ડ ખ મારી દે એટલે ધીમે કહ્યું: બાપુ ! હાલા ના, એમ કહેતાંક રાવજીભાઈ એ આાખી પછેડી ઉપાડીને બહાર ફેંકી દીધી. સાપ ચાલ્યા ગયા પછી કાકાસાહેબે પૂછ્યું: બાપુ ! આપને સાપની છબર પડી ત્યારે શું વિચારા આવ્યા હતા ? બાપુએ કહ્યું : “ પ્રથમ તે। બીક લાગી પણ પછી સ્થિર થઈ ગયા. પછી વિચાયુ` કે કદાચ સાપ કરડે અને મારું મૃત્યુ થાય તે તે પહેલાં એટલું કહીશ કે સાપને અભય કરજો.”
ભગવાન બીજો કાઈ નથી. જૈન આગમે એ કહ્યું : ‘ સત્ય જ ભગવાન.' ગાંધીજીએ પણ એ જ કહ્યું. કબીર સાહેબે કહ્યુંઃ સત્ય નામ સાહેબનું. આમ તે। ભગવાનની ત્રણ સ્થિતિ બતાવી છે બ્રહ્મા, વિષ્ણુ અને મહેશ. એ ત્રણેનેા અનુક્રમ ઉત્પત્તિ, સ્થિતિ અને લયને છે. એમાંયા અ, ઉ અને મ નું રૂપક બનાવી ૐ શબ્દ આપ્યા માણુસ આકારવાળા છે તેથી સમજવા માટે ભગવાનને ખાકારનું રૂપ આપ્યું તે જ કહેવાય છે બ્રહ્મા, વિષ્ણુ અને મહેશ.
કાઈ પણ કામ નાનું નથી
કાદવમાં પડેલા એક નાના ચીરા આગળ જતાં વધીને આમાઞાન જેવી મેાટી નદી બને છે. તેમ શરૂઆતમાં એક પાઈની ચારી કરનાર ભવિષ્યમાં મેટા ઉઠાવગીર બને છે. માટે જગતમાં કાઈ પણ કામ નાનુ` નથી, કાઈ પણ વસ્તુ એછા મહેન્દ્વની નથી.