________________
દિવ્ય દીપ
જાગ્યેઃ એ અહીં આવ્યા, પણ એમનું મન ખાટુ જ રહ્યું, દુઃખી જ રહ્યું, મનને શાંતિ
ન થઈ.
દસ-પંદર વર્ષ પહેલાં જમાડેલી વાત એણે ખરાખર યાદ રાખી અને પેલેા ભૂલી ગયા. એટલે જ્યારથી એને જોયા ત્યારથી એના મનમાં સળવળાટ શરૂ થયા કે એ મને ખેલાવે કેમ નહિ ?
ખવડાવ્યાના આનંદ જિંદગી સુધી રહે કે પંદર વષે પણુ જમાડ્યાનું દુ:ખ જ ઊભું રહે ?
બહારગામથી આવેલા પેલા ભાઈ ખીજે દિવસે આવ્યા. મેં પૂછ્યું: તમે કાલે તમારી આજુમાં બેઠેલા ભાઇને ન ઓળખ્યા ? કહ્યું: ‘ના.’ મે કહ્યું: તમે વર્ષો પહેલાંએમને ત્યાં બે
દિવસ જમ્યા હતા.
એ વાત યાદ આવતાં તરત પેલા ભાઇએ કહ્યું : મારી બહુ મોટી ભૂલ થઈ ગઈ. હુ તા એમને ઓળખી જ ન શકયા. હું એમને ચાક્કસ મળવા માગું છું. એ સરનામું લઇ એમને
શેાધવા ગયા.
બીજા દિવસે મેં પૂછ્યું: પેલા ભાઇ મળ્યા કે નહિ ? કહ્યું: મળ્યા તા છુ, પણ એણે તે મારે એટલા બધા આભાર માન્યેા, મને સાથે લઈ ગયા અને કેટલા ય ખર્ચ કર્યાં. જોયું ?
ભાવે! કેવા બદલાય છે ?
માણસનું દુ:ખ કર્તાપણાનુ છે. એને લીધે એ માને છે કે અન્ય ભાવાના હું કર્તા છું. આ કર્તાના કારણે મનમાં દુ:ખ ઊભું થાય છે.
દુનિયામાં જે મનવાનુ હેાય તે અને જ છે. અને તમારા ઘરનું ખાવાનુ હાય તેા જ તમે એને ખવડાવા પણ એના નસીબમાં જે તમારા ઘરના દાણા ખાવાનેા નહિ લખેલા હાય તે તમે નહિ ખવડાવી શકે.
કર્તાપણામાં તું શું કરવા નકામા હેરાન થાય છે. તુ સાક્ષી બનીને રહે, જે કામ બની
ઊંઝ
ગયું એને તુ માત્ર દૃષ્ટા અન. જ્ઞાનસાર તમને કતૃત્વપણાનાં દુ:ખમાંથી બહાર કાઢવા માગે છે.
ભાવનાની ભરતી આવી, દાન દીધું, આનંદ મળી ગયેા. પછી ઉપાધી નહિ. સ્વસ્વભાવમાં મગ્ન અને જગતના તત્ત્વાનુ અવલેાકન કરનારને જગતના અનાવાને સાક્ષી બનીને જોવામાં જ જીવનની મજા આવે છે. સંસારમાં રહેવા છતાં એ સુખી રહી શકે છે, કારણ કે કર્તાને ભાર એને માથે નથી.
હીરા ઝવેરાતની દુકાને એક મેટર આવી ઊભી રહી. એમાંથી એક યુવક ઊતર્યાં. જમણા હાથે એ ઠૂંઠો હતો. દુકાન પર આવી એણે માલિકને કહ્યું: એછામાં ઓછા ચાલીશ હજારના એક હીરાના હાર મને જોઇએ છે.
ઝવેરીએ એક સુંદર હાર એની સામે મૂકયા. યુવકે રૂપિયા આપવા માટે પોતાનાં ગજવાં "ફ્રાસ્યાં, અને પછી વિનમ્રતાથી કહ્યું: “ માફ કરજો. હું પાકિટ ઘરે ભૂલી આવ્યેા છું. મારી પત્ની પર એક ચીઠ્ઠી લખી હમણાં મગાવી આપું છું. પણ મારે આ જમણા હાથ એક અકસ્માતમાં કપાઇ ગયા છે તેા આપ મારી પત્ની પર એક ચિઠ્ઠી લખી આપશે। ?
ઝવેરીને એમ કરવામાં કાઇ બાધ નહેાતા. યુવકે લખાવ્યું : “ પ્રિય ! આ ચિઠ્ઠી લાવનારની સાથે ૪૦ હજાર રૂ. તરત મેકલી આપ” વીસેક મીનીટમાંજ શેક્ રૂપિયા લઇ આવી ગયેા.
યુવકે પૈસા આપી હાર ખરીઢી લીધેા. ઝવેરી બહુ જ ખુશ થયા, કારણકે ત્રીસ હજારના હાર તેણે ચાલીસ હજારમાં વેસ્યેા હતેા. પણ સાંજે તે ઘેર આવ્યેા ત્યારે એની પત્નીએ પૂછ્યું: “આજે એવી તે શી જરૂર પડી કે તમે ચિઠ્ઠી લખ'ને ૪૦ હજાર રૂપિયા મગાવ્યા ? ’” દર